Aşılar, vücudunuza mikroplarla (virüsler veya bakteriler) nasıl savaşılacağını öğretmenin bir yoludur. Aşılar sayesinde geçmişe göre çok daha az insan ciddi şekilde hastalanıyor veya enfeksiyonlardan ölüyor. Aşı olmaya, aşılama adı verilir.
Aşılar, enfeksiyonlarla savaşabilecek ve hastalanmanızı önleyebilecek antikorlar yapmak da dahil olmak üzere, bir bağışıklık tepkisi üretmesi için vücudunuzu uyarır. Bazı aşılar tüm hamile kişilere önerilirken, diğerleri yalnızca belirli tıbbi durumları veya belirli bir enfeksiyon riski taşıyanlar için önerilebilir.
Hamile kalmayı planlarken aşılar hakkında ne bilmeliyim?
Hamile kalmak istiyorsanız aşılarınızın güncel olduğundan emin olmalısınız. Bu, doktorunuzun önerdiği tüm aşıları yaptırdığınız anlamına gelir. Tüm aşılarınızı yaptırıp yaptırmadığınızdan emin değilseniz, doktorunuz kontrol için kan testi yapabilir.
Hamile kalmadan önce kızamık, kabakulak, kızamıkçık ve su çiçeği aşılarınız güncel olmalıdır. Çünkü bu enfeksiyonları önleyecek aşılar hamilelere yapılamaz. Eğer aşı olmadıysanız ve hamilelik sırasında bu enfeksiyonlara yakalanırsanız, problemler yaşayabilirsiniz. Sorunlar şunlardır:
- Hamilelik sırasında veya doğumdan sonraki ilk birkaç ayda enfeksiyonun bebeğe bulaşması
- Düşük yapmak. Düşük, bebek rahim dışında yaşayamadan önce hamileliğin kendi kendine sona ermesidir. Aynı zamanda gebelik kaybı olarak da adlandırılır.
- Erken doğum yapmak
- Sağlık sorunu olan bir bebek doğurmak
Kızamık, kabakulak, kızamıkçık veya su çiçeği aşılarına ihtiyacı olan kişiler, hamile kalmadan en az 1 ay önce aşı yaptırmalıdır. Geçmişte suçiçeği enfeksiyonu geçirdiyseniz aşı olmanıza gerek yoktur. Suçiçeği geçiren kişiler tekrar hastalığa yakalanmazlar.
Hamile kalmadan önce insan papilloma virüsü (HPV) aşısından haberdar olmak da önemlidir. HPV aşısı hamilelik sırasında yapılmaz, ancak hamile olduğunuzu bilmeden yaptırdıysanız gebelik sonlandırması yapılmaz.
Tüm Gebelere Önerilen Aşılar
Grip. Tüm yetişkinlere her yıl grip aşısı yapılmalıdır. Hamileler ve küçük bebekler, grip komplikasyonları için özellikle yüksek risk altındadır. Mevsimsel grip aşısı, grip mevsiminde hamile olan veya hamilelik planlayan herkese önerilir. Hamilelik sırasında grip aşısı yaptırmanın fetüs için bilinen hiçbir zararlı etkisi yoktur. Hamileleri korumanın yanı sıra, doğumdan sonraki bebekleri grip aşısı olacak yaşa gelmeden önce gripten korumaya yardımcı olur. İnfluenza aşısının burun spreyi formu, canlı virüs aşısı olduğu için hamilelik sırasında uygulanmaz.
Tetanoz, boğmaca ve difteri (TaBD). Tetanoz, kaslarda kramplara neden olan ölümcül bir hastalıktır. Difteri, boğazın arkasında solunum problemlerine yol açabilecek kalın bir zar oluşturabilir. Boğmaca şiddetli öksürüğe neden olur. Yenidoğanlar, boğmaca geçirdiğinde ciddi komplikasyonlar açısından yüksek risk altındadır. Daha önce yaptırmış olsanız bile gebelik sırasında, tetanoz, difteri ve boğmaca aşısı tekrarlanmalıdır. Anne adayına yapılan bu aşı bebeği doğduktan sonra ilk birkaç ay tetanoz, difteri ve boğmacadan korur. Ayrıca, aile üyeleri ve bakıcılar (örneğin, gençler dahil bebek bakıcıları) gibi bebeğin etrafında olacak herkesin, önerilen tüm boğmaca aşılarını yaptırdıklarından emin olunmalıdır. Aşıları güncel değilse aşılanmaları gerekir.
Bazı insanlar hamileyken başka aşılar yaptırabilir. Örneğin, başka tıbbi durumlarınız varsa veya başka bir ülkeye seyahat etmeyi planlıyorsanız belirli aşılara ihtiyacınız olabilir.
Herhangi bir aşı ile otizm arasında bir bağlantı yoktur.
Gebelere Özel Durumlarda Yapılan Aşılar
Seyahat veya diğer bazı durumlar nedeniyle belirli enfeksiyon riski yüksek olan hamilelere ek aşılar düşünmelidir.
Hepatit A. Hepatit A, erken doğum veya plasenta ile ilgili sorunlara neden olabilen bir virüstür. Aşı, gelişmekte olan bir fetüs için bilinen hiçbir risk taşımamaktadır.
Hepatit A aşısı, hepatit A’ya yakalanma riski taşıyan hamile kişiler için önerilir. Hepatit A riski, seyahat, bazı tıbbi durumlar veya salgın sırasında yüksektir.
Hepatit B. Hepatit B, karaciğerde kronik iltihaplanmaya neden olabilen ve fetüse geçebilen ciddi bir enfeksiyondur. Pek çok yetişkin çocukken aşılanmamış olsa da, artık çocukluk döneminde rutin olarak hepatit B aşısı yapılmaktadır. Aşı, gelişmekte olan fetüs için bilinen hiçbir risk taşımaz.
Hepatit B aşısı, hamilelik sırasında hepatit B’ye yakalanma riski taşıyan (örneğin, hepatit B bulaşmış biriyle yaşama nedeniyle) ve hamile kalmadan önce aşılanmaya başlayan kişilere önerilir.
Poliomyelitis. Poliomyelit (çocuk felci), felce yol açabilen bir virüs hastalığıdır. Çocuk felci birçok ülkede görülmüyor, ancak dünyanın bazı bölgelerinde hala salgınlar oluyor. Hamileler, mümkün olduğunca çocuk felcinin bulunduğu bölgelere seyahat etmekten kaçınmalıdır.
Çocuk felcini önlemek için bir aşı bulunmaktadır. Bununla birlikte, hamilelik sırasında çocuk felci aşısı önerilmez. Çocuk felcinin yaygın olduğu bir bölgeye seyahat etmek zorundaysanız, inaktive çocuk felci aşısı (IPV) yaptırmanız gerekip gerekmediğini belirlemek için doktorunuza danışın.
Pnömokok. Pnömokok; bakteriyel pnömoni, orta kulak enfeksiyonu ve menenjit dahil olmak üzere birçok enfeksiyonun önde gelen nedenidir. Pnömokok enfeksiyon riski yüksek olan kişilere aşı yapılmalıdır.
İdeal olarak aşı hamilelikten önce yapılır. Bununla birlikte, pnömokok aşıları ikinci ve üçüncü trimesterde güvenle yapılabilir.
Sarı humma. Sarı humma, sivrisineklerle yayılan viral bir hastalıktır. Karaciğer, böbrek hasarı, kanamaya yol açan ve ölümle sonuçlanabilen bir enfeksiyondur. Bu hastalığın salgınları, Güney Amerika ve Sahra altı Afrika’nın belirli tropikal bölgelerinde görülebilmektedir. Ayrıca, bazı ülkelere girmek için sarıhumma aşısının belgelenmesi gerekir. Mümkünse, hamilelik sırasında aktif sarıhumma riski olan bölgelere seyahat etmekten kaçınılmalıdır.
Böyle bir seyahatten kaçınılamazsa ve sarıhumma riskinin yüksek olduğu belirlenirse, hamilelik sırasında canlı virüs aşısı ile bağışıklama düşünülebilir. Durumunuzu ve aşılamanın uygun olup olmadığını görüşmek için doktorunuza danışmalısınız.
Diğer aşılar. Kolera, meningokok, veba, kuduz, Japon ensefaliti, tifo, çiçek hastalığı ve Haemophilus influenzae B dahil olmak üzere birkaç başka enfeksiyona karşı aşılar mevcuttur.
Zonayı (zoster) önlemek için mevcut iki aşı vardır. Biri canlı aşıdır, yani canlı virüs içerir; diğeri ise canlı olmayan bir rekombinant aşıdır. Canlı zona aşısı hamilelere uygulanmaz. Daha yeni olan rekombinant aşı için güvenlik bilgisi bulunmamaktadır. Zona için rekombinant aşı, yalnızca 50 yaşın altındakiler için, belirli tıbbi durumları varsa önerilir. Risk altındaki hamilelerin bu aşıyı olup almayacağına dair henüz bir tavsiye yoktur.
COVID-19 Aşısı
Coronavirus hastalığı 2019 (COVID-19), şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2 (SARS-CoV-2) adı verilen bir virüsün neden olduğu bir enfeksiyondur. Ateş, öksürük ve nefes darlığına neden olabilir. Bununla birlikte, hamilelerin COVID-19’a neden olan virüsle enfekte olmaları durumunda ciddi şekilde hastalanma olasılıkları yüksektir.
Hamileler; enfekte olma olasılığı ve hastalığın şiddetini azaltmak için aşı olmalıdır. COVID-19 aşıları, düşük riskini artırmaz veya gelişmekte olan bir bebeğe zarar vermez.
Aşı olmanın yanı sıra, hasta olan insanlardan uzak durarak, ellerinizi sık sık yıkayarak ve kalabalık halka açık yerlerde yüzünüzü kapatarak kendinizi koruyabilirsiniz.
Gebelik Öncesi Aşılar (Temel)
Gebelikte Enfeksiyonlardan Korunma (Temel)
Gebeliği Planlama ve Gebeliğe Hazırlanma (Temel)
B Grubu Streptokok Hastalığı ve Gebelik (Temel)
COVID-19 ve Hamilelik (Temel)
Hamilelikte Enfeksiyonlardan Korunma (Ayrıntılı)
