COVID-19 nedir?
COVID-19, koronavirüs hastalığı 2019 anlamına gelir. SARS-CoV-2 adlı bir virüs neden olur. Virüs ilk olarak 2019’un sonlarında ortaya çıktı ve hızla dünyaya yayıldı.
COVID-19’a neden olan virüs, çoğunlukla enfekte bir kişi diğer insanların yanında öksürdüğünde, hapşırdığında, şarkı söylediğinde, konuştuğunda veya sadece nefes aldığında yayılır. Bir kişi herhangi bir belirtisi olmasa bile enfekte olabilir ve virüsü başkalarına bulaştırabilir.
COVID-19’a yakalanan çoğu insan ciddi şekilde hastalanmayacaktır. Ama bazı kişilerde şiddetli geçebilir.
Bu sayfada hamileler için bilgiler bulunmaktadır.
COVID-19’un belirtileri nelerdir?
Belirtiler genellikle bir kişiye virüs bulaştıktan 4 veya 5 gün sonra başlar. Ancak bazılarında belirtilerin ortaya çıkması 2 hafta kadar sürebilir. Çoğunlukla hiçbir belirti görülmez.
Semptomlar meydana geldiğinde şunları olabilir:
- Ateş
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Yorgunluk
- Titreme
- Kas ağrıları
- Baş ağrısı
- Boğaz ağrısı
- Burun akıntısı veya tıkanması
- Koku veya tat alma duyusu ile ilgili sorunlar
Bazılarında mide bulantısı veya ishal gibi sindirim sorunları olur.
COVID-19’lu hamilelerde yukarıdaki belirtilerden herhangi biri olabilir veya hiçbiri olmayabilir.
Çoğunlukla belirtiler birkaç gün ila haftalar içinde iyileşir. Ancak bazen COVID-19, zatürre, yeterli oksijen alamama, kalp sorunları ve hatta ölüm gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Hamileler ağır enfeksiyon için yüksek risk altında mı?
COVID-19 ve hamilelik konusu halen inceleniyor. Şimdiye kadar bildiklerine göre, hamile kişilerin enfeksiyon olasılığı hamile olmayanlardan daha fazla görünmüyor.
Bununla birlikte, hamile olmayan aynı yaştaki kadınlara kıyasla, COVID-19’lu hamilelerin hastalığı ağır geçirme ve yoğun bakımda kalma riski daha yüksektir. Hamilelerde, ağır hastalık veya ölüm riski, 35 yaş ve üzerinde olanlarda veya obezite, diyabet, yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları olanlarda daha yüksektir. Ancak çoğu anne adayı doğum öncesi iyileşir.
Belirtilerim varsa ne yapmalıyım?
Ateş, öksürük, nefes almada zorluk, burun akıntısı veya diğer COVID-19 belirtileriniz varsa doktorunuzu arayın. Size ne yapacağınızı ve şahsen görülmeniz gerekip gerekmediği, COVID-19’a neden olan virüs için test yaptırmanız gerekip gerekmediğini söyleyeceklerdir.
Hamileysem virüsü bebeğime geçirebilir miyim?
Bebeğin enfeksiyonu anne rahimindeyken kapması mümkündür. Ama bu çok nadir görülüyor ve enfekte olsa da, çoğu bebek şiddetli hasta olmuyor.
Virüsün bebeğe doğum sırasında veya bebek doğduktan sonra geçmesi de mümkün. Doğum yaptığınızda COVID-19’unuz varsa, bu riski azaltmanın yolları vardır.
COVID-19 hamilelikte sorunlara neden olabilir mi?
Hamilelik sırasında COVID-19’a yakalanan çoğu insan ciddi sorunlar yaşamayacaktır. Ancak annede hastalık ciddi geçerse sorunlar olabilir.
COVID-19’a yakalanan hamile kişilerde erken doğum riski artar. Erken doğum, bebeğin 37 haftadan önce doğmasıdır. Bu risk, hastalığı ağır geçiren ve zatürree olan kişilerde daha yüksektir. Erken doğum tehlikeli olabilir çünkü çok erken doğan bebeklerin ciddi sağlık sorunları olabilir.
Hamilelik sırasında COVID-19’a yakalanmak ölü doğum riskini artırabilir. Erken doğum, ölü doğumdan daha sıktır.
COVID-19 nasıl tedavi edilir?
Hastalık hafif geçiyorsa, iyileşirken evde kalabilirsiniz. Hafif hastalık, ateş ve öksürük gibi belirtiler olsa da nefes darlığı çekmediğiniz anlamına gelir. Bu belirtileri hafifletmek için doktorunuz yardımcı olacaktır.
Ciddi belirti veya farklı sağlık sorunlarınız varsa hastaneye gitmeniz gerekir. Hastanede tedavi olmanız gerekiyorsa, doktorunuz bebeğinizin sağlığını izleyecektir.
Hastalığı ciddi geçirenlerde bazı antiviraller kullanılabilir. Ancak gebelikte kullanımları güvenli değildir.
COVID-19 önlenebilir mi?
COVID-19’dan korunmanın en iyi yolu aşı olmaktır.
İlk aşılar 2020’nin sonlarında kullanıma sunuldu. Gebelerde aşı sorunsuz bir şekilde uygulanıyor. Aşı, düşük (gebelik kaybı) riskini artırmaz veya bebeğe zarar vermez. Hamilelerin aşı olması önerilmektedir. Ekstra koruma için güçlendirici bir doz da yapılabilir.
Aşılar, COVID-19’dan kaynaklanan ciddi hastalıkları ve ölümleri önlemek için çok iyi bir yoldur. Hamileler, enfekte olurlarsa ağır hastalanma riski yüksek olduğu için aşılama özellikle önemlidir. Aşı olanların ölü doğum riski olmayanlardan daha düşüktür. Sosyal mesafe (diğer insanlardan en az 2 metre uzakta durarak) ve kalabalıkta yüz maskesi takarak kendinizi ve başkalarını koruyabilirsiniz. Ayrıca ellerinizi sık sık yıkadığınızdan emin olmalısınız.
Farklı yüz maskeleri vardır. Bunlar, birkaç katmanlı kumaş maskeleri (A), tek kullanımlık cerrahi maskeleri (B) ve N95 maskeleri (C, D) gibi türleri içerir. Size en uygun ve sürekli takabileceğiniz en koruyucu maskeyi seçmelisiniz. Hangi maskeyi seçerseniz seçin, hem ağzınızı hem de burnunuzu kapattığından emin olun. Ayrıca maske cildinizle arasında boşluk kalmayacak şekilde iyi oturmalıdır.
Düzenli doğum öncesi randevularım değişecek mi?
Doktorunuz, hamilelik sırasındaki ziyaretleriniz için bir plan yapacaktır. Çok sayıda COVID-19 vakasının olduğu bir bölgede yaşıyorsanız, muhtemelen bazı değişiklikler olacaktır. Örneğin:
- Eşiniz randevularınız için size katılamayabilir
- COVID-19 belirtileriniz varsa, muhtemelen randevularınız sırasında tıbbi maske takmanız gerekecektir.
- Doktorunuz, bazı testleri birlikte gruplayabilir, böylece sık sık gitmenize gerek kalmaz
- Doktorunuz, bazı ziyaretleri telefon veya görüntülü görüşme şeklinde yapabilir.
Bu değişiklikler stresinizi artırabilir. Amacın sizi ve diğerlerini korumaya yardımcı olmak olduğunu unutmayın.
Doğumum nasıl olacak?
Farklı hastanelerin ve doğum merkezlerinin çalışanları güvende tutmaya yardımcı olacak farklı kuralları var. Bunlar, maske takmak veya ziyaretçi sayısını sınırlamak gibi önlemler olabilir.
Doğum yapmaya geldiğinizde ateş ve diğer COVID-19 belirtileri kontrol edilecek. Bu kontroller, sezaryen doğum planlanıyorsa daha erken yapılabilir. Siz de virüs için test edilmiş olabilirsiniz.
Doğuma başladığınızda COVID-19’unuz varsa, doktorunuz çevrenizdeki diğer kişileri korumak için önlemler alacaktır. Örneğin, tıbbi bir maske takmanız gerekir. Vajinal doğum yapabilirsiniz. COVİD, sezaryen olmanızı gerektirmez.
COVID-19’unuz varsa, doktorunuz siz iyileşene kadar bebeğinizden ayrı kalmanızı önerebilir. Bu, ne kadar hasta olduğunuza, bebeğinizin virüs için test edilip edilmediğine ve diğer faktörlere bağlıdır. Çoğu anne bebeklerinden ayrılmaz. Enfeksiyonun yayılma riskini azaltmak için bir yüz maskesi takmanız gerekecektir. Başka önlemler de gerekebilir. Bunlar zor olsa da bebeğinizi korumak için önemlidir.
Ya emzirmek istersem?
Emzirmenin hem size hem de bebeğinize birçok faydası vardır. COVID-19’unuz varsa, enfeksiyonu anne sütü yoluyla bebeğinize geçirme riskiniz çok düşüktür.
Emziriyor olsanız da olmasanız da, bebeğinizi beslerken veya tutarken çok dikkatli olmalısınız. Yakın temas yoluyla virüsü bebeğinize geçirebilirsiniz. Ellerinizi sık sık yıkayarak ve beslerken yüz maskesi takarak bebeğinizi koruyabilirsiniz.
Bebeğiniz için anne sütü sağmayı tercih edebilirsiniz. Hastaysanız, pompa ile boşaltmadan önce ellerinizi dikkatlice yıkayın ve boşaltırken maske takın. Mümkünse, sağlıklı bir kişi kullanımlar arasında pompanızı iyice temizlesin.
Emzirmeyi planlıyorsanız, henüz yaptırmadıysanız COVID-19 aşısı olmalısınız. Aşılar, bağışıklık sisteminizin virüse karşı savaşan proteinler olan antikorlar üretmesini sağlar. Bu antikorlar anne sütü ile bebeğinizi de koruyabilir.
Stres ve kaygıyla başa çıkmak için ne yapabilirim?
COVID-19 hakkında endişeli hissetmeniz normaldir. Hamileyseniz, kutlamaları iptal etmek veya akraba ve arkadaşlarınızla temasınızı sınırlamak zorunda kaldığınız için üzgün hissedebilirsiniz.
Kendinize dikkat edin:
- Aşı olmalı ve direncinizi artırmalısınız
- Moralinizi bozacak haberleri izlemeyin
- Düzenli egzersiz yapın ve sağlıklı yiyecekler yiyin
- Hoşunuza giden ve evinizde yapabileceğiniz aktiviteleri bulmaya çalışın
- Arkadaşlarınız ve aile üyelerinizle iletişim halinde kalın
Çoğu hamilenin COVID-19’dan ciddi şekilde hastalanmadığını unutmayın. Hazırlıklı olun ve riskinizi azaltmak için elinizden geleni yapın ama panik yapmamaya çalışın.
