Hormonal yöntemler arasında implant, rahim içi araç (RİA), enjeksiyonlar, haplar, vajinal halkalar ve cilt yamaları bulunur.
Kanser öyküsü, kan pıhtılaşması veya karaciğer hastalığı gibi tıbbi sorunları olanlarda hormonal yöntemler önerilmez. Herhangi bir tıbbi sorununuz varsa veya emziriyorsanız herhangi bir hormonal doğum kontrolü öncesi doktorunuza danışmalısınız.
Doğum Kontrol Hapları
Doğum kontrol hapları her gün düzenli olarak kullanılır. Hap almayı unutmak hamile kalma riskinizi artırabilir. Doğum kontrol hapı paketleri, her ay 4 ila 7 gün hormonsuz hap içerir. Bu hormonsuz günlerde adet olursunuz. Çoğu doğum kontrol hapı östrojen ve progestin içerir. Bunlara kombine oral kontraseptifler denir. Bazıları sadece progestin içerir. Bunlara yalnızca progestin içeren doğum kontrol hapları denir.
Eğer adet görmemeyi tercih ederseniz, hormonsuz hapları atlayabilir ve bunun yerine her gün bir hormon hapı alabilirsiniz. Buna sürekli dozlama denir.
Ülkemizde, düzenli adet görmenizi sağlayan haplar bulunmakla birlikte dünyada adet görmeden kesintisiz kullanılabilen ilaçlar da bulunmaktadır.
Ertesi Gün Hapları
Korunmasız cinsel ilişki durumunda 72 saat içinde kullanılabilen haplardır. Düzgün kullanıldığında oluşacak gebeliklerin %75’ini önleyebilir. Bu ilaçlar gebe kalmayı önleyebilir. Ancak ilaç kullanılmadan önce gebelik oluşmuş ise etkisizdir. Yalnızca progestin içeren ilaçlar gibi östrojen ile birlikte progestin içerenler de bulunmaktadır. 12 saat ara ile iki doz halinde kullanılır.
Doğum Kontrol İğneleri
Hormon enjeksiyonları kullanıyorsanız, her ay veya 3 ayda bir kolunuz veya poponuzdan iğne yapılır. 3 ayda bir yapılan (Depo-Provera®) sadece progestin, ayda bir yapılan (Mesigyna®) östrojen ve progestin içerir. Bir yıllık olanı ise ülkemizde yoktur.
İmplantlar
Doğum kontrol implantı, kolda hormon salgılayan küçük bir çubuktur. İmplant Kadın hastalıkları ve doğum doktoru tarafından cilt altına yerleştirilir. Üç yıl güvenle kullanılabilen bu implantlar, istenirse daha önce de çıkarılabilir. Doğum kontrol implantları (Nexplanon®) sadece progestin içerir.
Resimde implantın şeklini ve boyutunu gösterilmektedir. Hamileliği önlemeye yardımcı olan hormonları salgılar. Üst kola yerleştirilir.
Hormonlu Spiral
Tüm spiraller gibi Kadın Hastalıkları ve Doğum Doktoru tarafından rahim içine yerleştirilir. Rahim içine bir progestin olan levonorgestrel salgılar (Mirena®). Beş yıl süre ile güvenle kullanılabilen bu spiraller, isenirse daha önce de çıkarılabilir.
Bu resimde 2 tip spiral göstermektedir. Farklı spiraller mevcuttur. Hamileliği önlemeye yardımcı olmak için rahim içine yerleştirilir. Bazı hormonlu spiraller adet kanamasını azaltır. Bakır spiral adet kanamasını artırır.
Vajinal Halka
Bu, vajinanıza taktığınız esnek bir halkadır (NuvaRing®). İçinde hem östrojen hem de progestin bulunur.
Halka, üç hafta süre ile vajinada kalır. 3 hafta sonunda çıkarılır, atılır. Bir hafta sonra yenisi takılır. Halkasız dönemin ortalarında adet kanaması görülür. Dilerseniz halka 3 haftadan daha uzun süre vajinada kalabilir. Bu durumda adet kanamanız gecikir ancak hafif lekelenmeniz olabilir.
Cinsel ilişki sırasında rahatsız ederse kısa süreliğine çıkarılmasında sakınca yoktur. Halka çıkarılırsa veya düşerse 3 saat kadar dışarıda kalabilir.
Resimde doğum kontrol halkası görülmektedir. Halka vajinada 3 hafta kalır. Hamileliği önlemeyen hormonları vücuda verir.
Cilt Yamaları
Ülkemizde bulunmayan bu yöntem bulunduğu ülkelerde patch olarak adlandırılır. Yapısında hem östrojen hem de progestin bulunur. Bir hafta süre ile ciltten östrojen ve progestin verir.
Üç yama, ara verilmeden arka arkaya birer hafta yapışık kalır. Sonra 1 hafta yama yapıştırılmadan beklenir. Bu dönemde adet kanaması olacaktır. Ancak 90 kilonun üzerindeki kadınlarda etkisiz kalabilir. Yama kullanan kadınlarda kan östrojen düzeyi, doğum kontrol hapı kullananlardan daha yüksektir. Bu da damar içi pıhtılaşma riskinin daha fazla artması demektir.
Resimde, sırtın üst kısmında doğum kontrol yaması görülmektedir. Yamayı omzunuza, sırtınıza, karnınıza veya kalçanıza takabilirsiniz. Üst kola takılan yamalar da bulunmaktadır.
Yama, hamileliği önleyen hormonları vücuda verir.
