Menopoz sonrası azlığından şikayetçi olduğumuz östrojen hormonunu yerine koyarken belli dokularda etki göstermesini isteriz. Kemikler üzerinde sağlamlığı artıran, kan kolesterol ve yağlarını düşürerek kalp hastalıkları riskini azaltan, beyine etki ederek Alzheimer hastalığını önleyen bir östrojen keşke rahim iç tabakasında aşırı kalınlaşma ve memede gerginlik şikayetleri yapmasa. Veya akıllı bir molekül gereken dokularda etki gösterip diğerlerinde etki göstermese.Menopoz sonrası dönemde kemik erimesinin önlenmesi için Türkiye piyasasına yeni sürülmüş bir ürün Raloksifen.
Raloksifen’i Lilly Firması Evista adıyla piyasaya verdi. İçeriğinde çoğu menopoz sonrası tedavi ajanlarının aksine östrojen içermiyor.
Raloksifenin öncülüğünü yaptığı ilaç grubunun ortak adı SERM’ler. SERM (selektif östrojen reseptör modülatörü) adı verilen bu ürünler bazı dokularda östrojen etkisini taklit ediyor. Bu dokuların en önemlisi kemik. Zaten ürün kemik erimesinin önlenmesi için piyasaya sürülmüş. Diğer yandan bazı dokulardaki etkisi östrojen etkisinin tam tersi. Bu iyi mi? Özellikle meme kanserinden korktuğumuz kişilerde iyi. Zira meme kanseri riskini artırmak bir yana azaltıyor bile.
Raloksifenin teyzesi diyebileceğimiz bir başka madde tamoksifen. Tamoksifen yıllardır meme kanseri olan hastaların tedavisi için kullanılıyordu. O da bir SERM. Tamoksifenin raloksifenden önemli bir farkı rahim iç tabakasına etkisidir. Tamoksifen uzun süre kullanıldığında rahim üzerinde östrojen benzeri etki yapıp rahim kanseri riskini artırırken raloksifen etki yapmaz. Bu yüzden rahim kanseri riskini artırmaz. Nasıl? Teyzesinden daha faydalı bir yeğen değil mi? Halen STAR çalışması ile tamoksifen ve raloksifenin hangisi meme üzerinde daha yararlıdır araştırılıyor.
Tüm menopoz tedavisi ilaçlarının kullanımında önemli bir neden de östrojenlerin kolesterolü düşürmesi ile kalp hastalığı riskini azaltmasıdır. Bu iyi etkide de raloksifen östrojeni taklit edip kolesterolü düşürüyor. Kalp hastalığı riskindeki azalmayı kesin olarak ortaya koymak için RUTH çalışması halen devam eden çalışmalar arasında.
Raloksifenin en önemli etkisi kemik üzerinde. Kemik üretimini östrojen benzeri etki yaparak artırmakta ve kemik erimesini önlemektedir.
Raloksifen menopoz sonrası tedavide oldukça güvenli. Ancak sıcak basmalarını ve bacak kramplarını artırıyor.
Bu yüzden pıhtılaşma eğilimi olan hastalarda kullanımı dikkatle değerlendirilmeli. Bazı kişilerde bacak damarlarında pıhtılaşma ve bu pıhtının vücut damarlarına dağılmasına yol açabilir.
MORE adlı bir araştırmada 25 ülkede, 180 merkezde, 7705 menopoz sonrası dönemdeki kemik erimeli kadında raloksifenin kemik mineral yoğunluğu ve kırık riski üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu olgularda meme kanseri görülme riskinin değerlendirilmesi sonradan kararlaştırılmış bir araştırmadır. Olguların bir kısmına ilaç verilmezken bir kısmına 60, bir kısmına da 120 mg raloksifen verilmiş. Raloksifen kullanan grupta meme kanseri riskinde %72 azalma saptanmış. Bu azalmayı sağlayan östrojene duyarlı meme kanserlerindeki azalmadır. Östrojene duyarlı olmayan meme kanserlerinin sıklığı etkilenmiyor. Bu bize, meme kanseri açısından risk taşıyan kadınlarda kemik erimesini önlemek için iyi bir ilaç seçeneği sunuyor.
Menopoz sonrası hormon tedavilerinde meme üzerindeki tek problem kanser riski artması da değil. Östrojen kullananlarda memede duyarlılık artması olmakta. Dokunma ve temas ile ortaya çıkan bu duyarlılık zaman zaman rahatsız edici olabiliyor. Bu yan etki raloksifen ile görülmüyor. Östrojen kullanan kişilerde memenin yapısındaki değişme yılda bir yapılan mamografilerde kanser saptanmasını zorlaştırabiliyor. Bu etkiyi raloksifen ile görmüyoruz. Yani raloksifen kullananlarda kanser saptamak daha kolay.
