Bir hastama doğum kontrol hapı yazdığımda yüzünde endişeli bir ifade belirir ve kullanıp kullanmamak arasında tereddütlü olduğunu anlarım. Özellikle ergenlik çağını henüz tamamlamış hastalarda bu tereddüt her zaman yaşanır. Yalnızca hasta değil, beraberinde gelen anne, teyze, baba ve diğer tüm yakınlar da aynı endişeyi paylaşmaktadır. Ve hasta sormaya başlar.
Doğurganlık Azalması
“Doktor bey acaba bu ilaçları kullanmam ileride çocuk sahibi olmama engel olur mu?”
Doğum kontrol hapları doğurganlığı asla azaltmaz. Bir kadın hap kullanmayı bıraktıktan sonra rahatlıkla gebe kalabilir.
Doğum kontrol hapları bırakıldıktan sonra doğurganlık olumsuz olarak etkilenmez. Bırakıldıktan sonraki gebelik oranları 6 ay İçinde %83,1 yıl İçinde %94 olarak saptanmıştır. Bu oranlar korunmamış olanlarla benzerdir.
İlacı kullanmaya henüz başlamadığınız şu anda gebe kalma şansınız ne ise ilacı bıraktıktan iki ay sonra da şansınız aynıdır. Hatta belki biraz daha fazla.
Hormon Bozukluğu
“Acaba bu ilaçları kullanmak bende hormon bozukluğuna yol açar mı?” “Hormon düzensizliği dediğinizde anlatmak istediğiniz tam olarak nedir?” “Örneğin tüylenmede artma, adet düzensizliği, sivilcelerde artma…” “Hayır. Bu kesinlikle doğru değil.” Hiç bir hormonal düzensizlik yapma olasılığı yoktur. Örneğin tüylenmede artmaya yol açmaz. Çok uzun süre önce doğum kontrol ilaçlarının içinde bulunan gestagen adı verilen maddeler doğala yakın formülle üretilemiyordu. Bu da ilaçların tüylenme ve sivilce artışı yapmalarına yol açıyordu. Ancak bu gün bu ilaçları piyasada bulamazsınız. Yeni jenerasyon hormonların üretimi ile gestagenler doğal formüllere çok yaklaştı. Dolayısıyla bu yan etkiler ortadan kalktı. Diğer yandan yumurtalık kistleri nedeniyle erkeklik hormonu salgılaması artmış ve tüylenme, sivilce, adet düzensizliği olan kişilerde doğum kontrol hapları yumurtalık hormonlarını kısa süreli tatile çıkaracağından bu şikayetlerin artmasını önler. Yani bu ilaçları kullanmakla tüylenme ve sivilce şikayetleriniz artmaz, aksine azalır. Hatta bazı doğum kontrol ilaçları özellikle tüylenme artışını önlemek için tasarlanmıştır. Tüylenmede artma şikayetiniz varsa doktorunuza bundan bahsedin. Bazı ultrason muayenelerinden sonra sizin de bu tür bir doğum kontrol ilacı tedavisine gereksiniminiz olduğunu düşünebilir. Ne dersiniz? Bu bir taşla iki kuş vurmak değil midir? Aynı ilaçla hem şikayetleriniz azalacak, hem de gebelikten korunacaksınız. Afet düzensizliğiniz mi var? Unutun. Doğum kontrol haplarına başladıktan sonra adetleriniz tam zamanında gelecek. Hatta evdeki takviminizi adet düzeninize göre tekrar düzeltebilirsiniz. Hatta ilaçları düzenli kullanıyorsanız saatinizi ayarlamak için adet görme zamanınızı dahi kullanabilirsiniz. Biraz abartmakta zarar yok.
Kanser Riski
“Doğum kontrol ilaçları kanser yapıyormuş. Doğru mu?”
“Kim demiş? Sanırım kastettiğiniz yumurtalık, rahim ve meme kanserleri.” Doğum kontrol ilaçları yumurtalık kanseri oluşma riskini azaltır. Yumurtalık kanseri riski, doğum kontrol hapı kullanımı ile azalır. Bu azalma, doğum kontrol hapı kullanma süresi ile paraleldir. Ne kadar uzun süre kullanırsanız bu etki de o kadar güçlü olur. Doğum kontrol haplarının düzenli olarak kullanılması rahim kanseri riskini artırmaz. Eski yıllarda kullanılan bifazik adı verilen iki renkli doğum kontrol hapları ile rahim kanseri riski çok az artıyordu. Ancak bu ilaçlar günümüzde piyasaya sürülmüyor. Tek renkli ve günümüzde kullanılan ilaçlar ise rahim kanseri riskini azaltır. Bu son derece iyi bir etkidir. Meme kanseri riskini doğum kontrol ilaçları artırmaz. Azaltamaz da. Diğer yandan memenin kistik hastalığı ve fibroadenomu gibi iyi huylu hastalıklarının oluşumunu azaltır. Yani doğum kontrol haplarını kullanıyorsanız memenizde bu hastalıkların ortaya çıkması ve bu yüzden meme biyopsisi olma riskiniz azalır.
Hap kullanımı ne kadar uzun süreli olursa, rahim ve yumurtalık kanserine karşı koruma da o kadar yüksek olmaktadır. 10 yıl kullanım sonrasında yumurtalık kanseri riskinin %80 oranında azaldığı ve hap bırakıldıktan sonra koruyucu etkinin en az 15-20 yıl daha devam ettiği görülmüştür.
Kilo Alma
“Doğum kontrol haplarını kullanmak bana kilo aldırır mı?”
Günümüzün doğum kontrol hapları, iştah artışına yol açmaz. Kilo almaktan kastınız vücudunuzun ağırlığının artması ise evet. Çok az bir artma olacaktır. Ancak bu artış, yağ depolanması değildir. Ya nedir? Sıvı depolanmasıdır. Yani doğum kontrol hapı kullanırken vücudunuzda sıvı depolanması olabilir. Bunu nasıl önleyebilirsiniz? Doğum kontrol haplarını kullanırken yemeklerinize fazla tuz atmaktan kaçınırsanız ilaçlar vücudunuzda sıvı toplanmasına yol açamaz. Kilonuz da artmamış olur. Bu da kolay bir yöntem. Denenebilir.
Adet Azalması
Doğum kontrol hapları, düzenli kullanan bir kadında adet miktarı azalır. Bu, daha az kanama demektir ve dolayısıyla kansızlık şikayetlerinin azalması demektir. Diğer taraftan bu ilaçları kullanan kadınlarda romatizmal hastalıklar da daha az görülür. Yumurtalık kistleri oluşmaz. En önemlisi bir kadın olarak ne zaman ve kaç tane çocuk doğuracağına karar vermek kadının en doğal hakkıdır. Bu hakkınızı kullanın. Hiç kimse size istediğinizden fazla çocuk doğurtamaz.
Cinsel İstek
Geri çekilme gibi doğum kontrolü açısından riskli yöntemler kullanılmayacağı için cinsel yaşam daha güvenli olur, gebelik korkusu olmadığı için de kadın ve erkek cinsel yaşamdan daha fazla zevk alır.
