Myomlar rahimin bulundukları bölgesinde küresel olarak büyüyüp rahimi büyütebilir, şeklini bozabilir.
Kadın pelvisinde (havsala, leğen kemiği bölgesi, kasık) en sık görülen kitledir. Uterus leiomyomları, kadın genital sisteminin en sık rastlanan patolojileridir. Leiomyomlar, histerektomi nedenleri arasında en sık olanlardır.
Tüm kadınların yaklaşık % 25-50’sinde bulunur.
Myomlar, bası sonucunda oluşmuş bir yalancı kapsül ile myometriumdan ayrılır.
Myom Çeşitleri
Myomların yerleşimleri farklılıklar gösterebilir. Rahmin içerisinde duvarında veya dış yüzeyinde görülebilirler.
- İntramural myom: Uterus duvarı içindedir. En sık görülen lokalizasyondur. Mukoza veya serozaya uzananlara transmural myomlar denir. Myomların %40’ı intramuraldir.
- Submukozal myom: Uterus kavitesine doğru büyüyen myom. Üzerindeki endometriumun submukozasını bası altında tuttuğundan endometriumda atrofi ve ülserasyona neden olabilir. Histeroskopik olarak üç tipe ayrılır. Tip 0 ve 1 histeroskopik olarak çıkarılabilir. Myomların %5’i submukozaldir.
- Tip 0. Tamamen intrakaviter
- Tip 1. Hacminin %50’sinden azı intramural
- Tip 2. Hacminin %50’sinden fazlası intramural.
- Subserozal myom: Uterus serozasına doğru büyüyen myom. Myomların %55’i subserozaldir.
- Pediküllü myom: Vasküler bir sapla uterusa bağlı myom.
- Parazitik myom: Başka bir intraabdominal organa yapışarak kanlanmasını oradan sağlayan myom.
- Servikal myom: Servikse lokalize olmuş myom.
- İntraligamenter myom: Ligamentum latum yaprakları arasına yerleşmiş myom.
Myomlar büyüklük bakımından da değişkenlik gösterir. Bezelye kadar küçük olabileceği gibi tüm karnı dolduracak boyutlara ulaşabilir. Büyüdükçe rahmin dışı kadar içini de bozabilir.
Bir kadında sadece tek veya değişik büyüklükte çok sayıda myom olabilir. Myomların tek mi yoksa gruplar halinde mi olacağını kestirmek zordur. Uzun bir süre çok küçük kalabilir, birden hızla büyüyebilirler. Bazen yıllar boyunca yavaş yavaş büyüyebilirler.
Kanlanması çevresel olduğu için merkezi damarsız kalabilir. Bu yüzden dejenerasyonlar merkezden çevreye doğrudur. Myomlar menopoza kadar büyürler.
Myom dejenerasyonu en sık gebelik sırasında görülür.
- Atrofik: Myom boyutları küçülürken semptomlar da geriler. Gebelik sonrası veya postmenopozda ortaya çıkar.
- Hyalin: Beyaz renkli myomda yer yer sarı, yumuşak, jelatinöz değişiklikler gözlenir. En sık görülen dejenerasyon hyalin dejenerasyondur. Genellikle asemptomatiktir.
- Kistik: Hyalinizasyonu takip eden likefaksiyonla meydana gelir.
- Kalsifik: Subseröz myomlarda daha sıktır.
- Septik: Tümör merkezinde dolaşım bozukluğuna bağlı nekroz ve infeksiyonla ortaya çıkar. Akut ağrı ve ateş bulunur.
- Kırmızı: Gebelikte sıktır. Vende tromboza bağlı tümör içi kanama, konjesyon ve renk değişikliği ortaya çıkar.
- Yağlı: Asemptomatiktir. Hyalin ve kistik dejenerasyonu takiben oluşur.
- Malign: Çok nadirdir. %0,1-0,5 arasında sıklıkla oluşur. Sarkomların yarısı myom zemininde gelişirken geri kalan yarısında hastanın myomu bile yoktur. Myom içinde gelişen sarkomlarda yayılma daha sınırlıdır.
Nedenleri
Myomlar oldukça sık olmasına rağmen onlara neyin neden olduğu hakkında çok az şey bilinmektedir. Genetik, hormonal ve çevresel etkenler myom gelişimine neden oluyor olabilir. Kadınlık hormonu östrojen büyümelerini artırıyor gibi gözükmektedir. Vücuttaki östrojen düzeyleri doğal olaylara bağlı olarak artabilir veya azalabilir. Örneğin, gebelik östrojende artışa, menopoz ise düşüşe neden olur. İlaçlar da östrojen düzeylerinde değişikliğe yol açabilir.
Myom sıklığını artıran etkenler
- Zenci kadınlarda beyazlardan daha sık görülür.
- Menarş yaşı küçüklüğü
- Postmenopozal HRT ile myoma uteri sıklığı ve büyüklüğü artar.
- Kilo artışı ile myom sıklığı artar.
- Kırmızı et tüketimi.
- Myom sıklığını artıran diğer faktörler: Aile öyküsü, tuba ligasyonu, klamidya ve diğer pelvik infeksiyonlar, perineal pudra kullanımı, diyabet veya hipertansiyon tedavisi görme.
- Östrojen, myometrial düz kas hücrelerinde çoğalmayı uyarır.
Myom sıklığını azaltan etkenler
- Çocuk sayısı arttıkça myom riski azalır. Myom riskini en fazla azaltan epidemiyolojik faktördür.
- OKS kullanımı ile ilgili ifadeler çelişkilidir.
- Depo MPA kullanımı ile myoma uteri riski azalır.
- Sigara içimi.
- Egzersiz.
- Yeşil sebze tüketimi.
Siyah ırk. Siyah ırkta beyaz ırka göre üç kat daha fazladır. Myom sıklığını en fazla artıran epidemiyolojik faktördür.
Pozitif aile öyküsü. Birinci derece akrabalardan birinde myom varsa risk iki katına çıkar.
Nulliparite. Nullipar kadında, beş tane term doğum yapmış kadına göre dört kat daha fazla myom görülür.
Obezite. Her 10 kilo için myom riski %20 artar.
