Menopoz

Menopoz nedir?

Menopoz, bir kadının yumurtalarının tükenmesi ile gördüğü son adettir. Yumurtalıklarda yumurta bittiği için östrojen ve progesteron hormon üretimi de durur. Menopoz genellikle 45 ile 55 yaşları arasında ortaya çıkar. Ortalama menopoz yaşı 51’dir.

Menopoza girdiğimi nasıl anlarım?

Çoğu kadın adet düzeninin değişmesi ile menopozdan şüphelenmeye başlar. Şu tarz değişiklikler görülebilir.

• Adetlerin seyrekleşmesi
• Adet kanamasının süresinin kısalması
• Arada bazı adet kanamalarının olmadan atlanması
• Sıcak basması veya depresyon gibi menopoz belirtileri

Yumurtalıklar yerinde bırakılarak rahminiz alındıysa, menopoza girip girmediğinizi söylemek zor olabilir. Rahmi olmayan kadınlarda da menopoz belirtileri olabilir. Yumurtalıklarınızın menopoz yaşından önce alınmasına, cerrahi menopoz denir. Bu, yumurtalıklarınız alındığından menopoza da erken girdiğinizi anlatır.

Menopoz belirtileri nelerdir?

Bazı kadınlar her hangi bir şikayetleri olmadan olmadan menopoza girerler. Ancak çoğunlukla, bu belirtilerden birkaçı görülür.

• Sıcak basmaları. Sıcak basması, göğsünüzde ve yüzünüzde başlayan ve ardından vücudunuza doğru ilerleyen bir sıcaklık dalgası gibi hissedilir. Sıcak basmaları genellikle siz adetler kesilmeden önce başlar.
• Gece terlemeleri. Uyku sırasında sıcak basması olmasına gece terlemeleri denir. Dinlendirici bir gece uykusunu zorlaştırabilirler.
• Uyku sorunları. Menopoza geçiş sırasında bazı kadınlar uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte güçlük çekerler. Gece terlemeleri olmasa da uyku sorunları görülebilir.
• Vajinal kuruluk. Menopoz vajinada kuruluğa ve vajina cildinin incelmesine neden olabilir. Bu genellikle menopozdan birkaç yıl sonra başlar. Rahatsız edici olabildiği gibi cinsel ilişkinin acılı olmasına neden olabilir.
• Depresyon. Menopoza geçiş sırasında birçok kadın depresyon veya endişe belirtileri yaşamaya başlar. Bu özellikle daha önce depresyon yaşamış kadınlarda daha sıktır. Depresyon belirtileri şöyledir.
  • Üzüntü
  • İsteksizlik
  • Aşırı uyku veya uykusuzluk
  • Konsantre olamama veya unutkanlık. Bu, menopozda sık görülen uykusuzluk veya östrojen eksikliğinden kaynaklanabilir. Bazı uzmanlar östrojenin beyin fonksiyonları için önemli olduğunu düşünüyor.

Muayene olmalı mıyım?

Adet düzeniniz değişmeye başladı ve 45 yaş ve üzerindeyseniz, muayene olmanızda yarar var. Buna ek olarak, gece terlemeleri nedeniyle uyuyamıyorsanız, sıcak basması nedeniyle çalışmakta zorlanıyorsanız veya üzgün veya depresif hissediyorsanız ve artık hiçbir şeyden zevk almıyorsanız, muayene olmanız şarttır.

Aşağıdaki durumlar ciddiye alınması gereken belirtilerdir.

• Adet kanamasının 3 haftadan önce başlaması
• Adet kanamanızın daha şiddetli olması
• Ara kanamaların olması
• Bir yıllık kanamasız dönemden sonra kanama olması

Menopoz için bir test var mı?

Menopoza işaret edebilecek testler vardır. Ancak bu testler genellikle erken yaşta menopoza giren kadınlarda uygulanır.

Yine de hamile kalabilir miyim?

Adet görüyorsanız, nadir olsa da gebelik mümkündür. Gebe kalmak istemiyorsanız, doğum kontrolüne dikkat etmelisiniz. Bir yıl boyunca adet görmediyseniz, menopoza girdiğiniz ve artık hamile kalamayacağınız söylenebilir.

Menopoz şikayetleri nasıl tedavi edilir?

Şikayetleri hafifletmeye yardımcı olabilecek tedaviler vardır.

Sıcak basmaları için tedaviler

• Hormonlar (östrojen). Menopoz belirtileri için en etkili tedavi östrojen hormonudur. Çoğunlukla östrojen hormonu progesteron ile birlikte verilir. Histerektomi (rahmin alınması ameliyatı) olan kadınlar östrojeni tek başına alabilirler. Bu hormonlar, menopoz şikayetleri olan birçok kadında etkili ve güvenlidir. Hormon almak istiyorsanız, bunun için değerlendirilmeniz gerekir. Meme kanseri, kalp krizi, felç veya damar içi kan pıhtılaşması geçirdiyseniz hormon almanız uygun değildir.
• Antidepresanlar. Bazı antidepresanlar, sıcak basmaları ve depresyonu hafifletebilir. Depresyonda olmayan kadınlarda bile ateş basmaları antidepresanlar ile azaltılabilir.
• Antiepileptikler. Nöbetleri önlemek için kullanılan ilaçlardan bazıları, nöbet geçirmeseler bile bazı kadınlara sıcak basması konusunda yardımcı olur.

Vajinal kuruluk için tedaviler

• Vajinal östrojen. Bu, diğer menopoz belirtileri olmaksızın vajinal kuruluğu olan kadınlar için iyi bir seçenektir. Vajinal östrojen, doğrudan vajinaya verilir. Krem, tablet veya halka halinde kullanılabilir. Vajinal östrojen, vücudun diğer bölgelerindeki östrojen seviyelerini çok fazla artırmadan vajinada etkili olur.
• Diğer ilaçlar. Çoğunlukla vajinal östrojen önerilir. Bunun nedeni, diğer ilaçlara kıyasla vajinal kuruluk tedavisinde daha etkili olmalarıdır. Ancak vajinal östrojen kullanmak istemeyen kadınlar için şu ilaçlardan biri önerilebilir.
  • Ospemifen. Östrojene benzer, ancak östrojen değildir. Günde bir kez kullanılan bir haptır. Menopozun neden olduğu vajinal kuruluğu gidermeye yardımcı olur, ancak sıcak basmalarına neden olabilir. Vajinal ilaç kullanmakta zorlanan veya hap tercih eden kadınlar için bir seçenektir. Kan pıhtılaşması riski yüksek olnlanlarda kullanılmamalıdır. Ülkemizde satışa sunulmamıştır.
  • Prasterone. DHEA olarak da bilinir. Günde bir kez vajinaya yerleştirilen tabletler şeklindedir. Ülkemizde satışa sunulmamıştır.

2000 yılında yapılan çalışmalardan sonra, menopoz için hormon tedavisi uygulamasından vazgeçilmiştir. Gereksiniminiz varsa bitkisel kökenli ve östrojen olmayan gıda takviyeleri tercih edilebilir.

Menopoz belirtilerini azaltmak için kendi başıma herhangi bir şey yapabilir miyim?

Deneyebileceğiniz bazı şeyler vardır. Ancak karayılan otu gibi doğal gıda takviyelerini almadan önce doktorunuza danışmalısınız, özellikle de meme kanseri geçmişiniz varsa.

Kemiklerimi korumak için ne yapabilirim?

Şunları yapabilirsiniz.

• Kalsiyum ve D vitamini takviyesi alın
• Aktif olun. Egzersiz kemiklerin güçlü kalmasına yardımcı olur.
• Kemik yoğunluğu testleri yapılabilir.
• Uygun bulunursa kemiklerinizi güçlü tutmak için bazı ilaçlar reçete edebilir.