Teknolojik gelişmeler histerektominin uygulama şeklinde de değişiklik olmasına neden olmuştur. Önceleri sadece laparotomi yoluyla yapılan bu cerrahi, vajinal histerektomi (VH), laparoskopik histerektomi (LH) ve son yıllarda robotik (RH) cerrahi ile de yapılabilir hale gelmiştir.
Histerektomi tiplerinin karşılaştırılması
2013 yılında yapılmış, 10 yıl içindeki vajinal, abdominal ve laparoskopik histerektomi (LH) oranlarının karşılaştırıldığı bir çalışmada, 1996 yılında %58 ile abdominal histerektomi (AH) en sık uygulanan yöntem iken, 2006 yılında %44 vajinal, %32 laparoskopik histerektomi, %24 AH oranları raporlanmıştır. Batı ülkelerinde laparatomi ile yapılan histerektomiler %38 azalmış, VH ve laparoskopik histerektomi artmıştır. Norveç’te 2001’den 2005’e total LH oranı %18’den %54’e çıkmıştır. Büyük uteruslar ve rahim kanseri laparoskopik olarak tedavi edilmeye başlanmıştır.
2008 yılında Finlandiya’dan çıkan bir çalışmada, 2000 yılında AH’nin %38, VH’nin %37 ve LH’nin %25 oranında uygulandığı, 2005 yılında, AH’de %12’lik bir düşüş, VH+LH’de %12’lik bir artış olduğu belirtilmiştir. Norveç’te 2004-2012 yılları arasında histerektomi tiplerinin değerlendirildiği bir başka çalışmada 2010 yılına kadar AH’lerin %50-70 oranında olduğu saptanırken, 2012 yılında bu oranın %17,4’e kadar düştüğü raporlanmıştır. Laparoskopik supraservikal histerektomi %6,8’den %20,8’e yükselmiş, tüm LH oranı 2012 yılında %69,8 olarak bulunmuştur. LH oranındaki artışa paralel olarak VH oranı %29’dan %12,8’e gerilemiştir.
Maliyet açısından bakıldığında 2016 yılında yayınlanan 21,926 histerektominin incelendiği bir çalışmada AH’nin en yüksek maliyet oranına sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca açık histerektomilerde ilk bir ay içinde hastaneye başvuru oranları da (%3) laparoskopik yaklaşıma (%2,1) göre daha yüksek olarak bildirilmiştir. Minimal invaziv cerrahi’nin birçok üstün yanlarını barındıran laparoskopik histerektominin diğer histerektomi tiplerine oranla maliyet-etkin bir yöntem olduğu da görülmektedir.
Benign ya da malign hangi endikasyonla olursa olsun, histerektomi kararı alınan hastalarda kime laparoskopik histerektomi yapılacağının belirlenmesi önemlidir.
