Konjenital viral enfeksiyonların en sık nedenidir.

İntrauterin gelişme geriliğinin en sık viral nedenidir.

Konjenital sensorinöral işitme kaybının en sık nedenidir.

Yenidoğanların %1’i CMV ile enfekte doğar.

Herpes virüs ailesi, çift sarmal DNA virüsleridir.

• HSV 1 ve 2
• CMV
• EBV
• Varisella zoster

CMV için karakteristik sitolojik görünüme baykuş gözü görünümü denir.

• Hücrede genişleme
• Bazofilik intranükleer inklüzyon
• Eozinofilik paranükleer inklüzyon

Bağışıklık hücreseldir. Antikor bağışıklığı koruyucu değildir. Antikor varken de enfeksiyon geçirilebilir.

Bulaşma

İnsan dışında taşıyıcısı yoktur. Asemptomatik taşıyıcılık nedeniyle çok yaygın olarak insandan insana bulaşır. Bulaşmada tükrük, idrar, servikal, vajinal sekresyonlar, semen, süt ve kan etkili olabilir. Primer veya reküren enfeksiyon ve sonrasında yıllarca virüs yaymaya devam eder.

Horizontal bulaşma.

• Bulaşmada cinsel temas da etkili olabildiğinden çok eşlilerde bulaşma daha sıktır.
• Emzirme

Vertikal bulaşma.

• Transplasental
• Doğum kanalında bulaşma

Epidemyoloji

Herkes hayatında en az bir kez CMV enfeksiyonu geçirir.

Primer veya latent enfeksiyon konjenital CMV nedeni olabilir. Konjenital CMV olgularının %99’u asemptomatiktir.

Maternal enfeksiyon

Semptom ve belirtiler

Enfeksiyon asemptomatiktir.

Primer enfeksiyondan sonra latent kalıp ara sıra tekrarlayabildiği gibi dışarıdan yeniden edililebilir.

Primer veya reküren enfeksiyon, immün yetmezliği olmayanlarda genellikle asemptomatiktir.

Semptomatik olgularda EBV ile oluşan enfeksiyöz mononükleroz benzeri semptomlar olur. Semptomlar birkaç günden birkaç haftaya kadar sürer. Ateş, halsizlik, kas ağrısı, farenjit, öksürük, bulantı, ishal, baş ağrısı olabilir. Servikal veya jeneralize lenfadenomegali olabiir. Hepatomegali, splenomegali ve döküntüler nadirdir. Karaciğer enzimleri yükselebilir. Lenfopeni veya lenfositoz olabilir. Atipik lenfositler dışında trombositopeni bulunur.

Laboratuvar tanı

Herhangi bir salgıda etkenin bulunması veya IgG poztifliği akut veya reküran enfeksiyonu ayırt ettirmez.

Primer CMV enfeksiyonu tanısında eskiden komplen fiksasyonunun artan titresi kullanılırdı. Bugün bunun yerini ELİZA aldı.

Primer infeksiyonun belirlenmesinde ELİZA ile IgM saptanması yöntemi kullanılır. Yalancı pozitiflik nedenleri

• Primer enfeksiyondan sonra olguların %5’inde 2 yıl pozitif kalabilir
• Reinfeksiyonlarda da IgM pozitifliği bulunabilir.
• Bazı immünolojik rahatsızlıklar ve EBV enfeksiyonlarında pozitif olabilir

Primer CMV olgularının %2’inde IgM negatif bulunabilir.

Primer infeksiyon tanısında altın standart IgG serokonversiyonu veya 2 haftada titrenin 4 kat veya daha fazla artmasıdır. Yine de serokonversiyon 4 hafta alabildiğinden yalancı negatiflik ortaya çıkabilir.

IgG aviditesi, pozitif ELİZA’yı desteklemek için kullanılır.

• Düşük avidite indeksi %30’un altında bulunması akut enfeksiyon lehinedir.
• Orta avidite indeksi %30-50 arasında bulunması olası akut enfeksiyonu gösterir.
• Yüksek avidite indeksi %50’nin üzerinde bulunması akut primer enfeksiyon olmadığını gösterir.

Tekrarlayan CMV enfeksiyonunda antikor seviyeleri sabittir. İdrar, tükrük veya servikal sekresyon gibi sıvılarda virüs izolasyonu ile tanı konur. Virüs izolasyonu için kültür, nükleik asid amplifikasyon, direkt fluoresan antikor ve nadiren pp65 antijen araması yapılır.

Konjenital Enfeksiyon

Hematojen yolla plasenta ve sonra fetüsün enfeksiyonu ile ortaya çıkar.

Primer enfeksiyonlarda bulaşma riski tekrarlayan enfeksiyonlara göre daha fazladır. Primer enfeksiyon ile konjenital CMV geçiren olgular, reküren enfeksiyon ile konjenital CMV geçirenlerden daha ağır seyreder.

Bulaşma riski gebelik haftasına göre değişiklik göstermez. Ancak erken haftalardaki enfeksiyonlar daha ciddi sekellere neden olabilir.

İlk timestrde bulaşma durumunda büyüme geriliği, mikrosefali, intrakranial kalsifikasyon sık görülen semptomlardır.

Geç bulaşma durumunda fetüste hepatit, pnömoni, purpura, trombositopeni sık görülen semptomlardır.

Prenatal Tanı

Primer maternal enfeksiyonun sık ve konjenital enfeksiyonun sekelleri ağır olduğu halde tanı metodları güvenilir olmadığından gebelikte rutin tarama önerilmez. Primer enfeksiyon çoğunlukla asemptomatik olduğunda serokonversiyonu göstermek de mümkün değildir.

Konjenital enfeksiyon için ultrason bulguları şüphelendirici olabilirse de tanı genellikle doğum ve otopside konur. Fetuste ultrason bulguları varsa amniyon sıvısı veya fetal kanda antijen araştırılabilir.

Amniyosentez ile CMV Arama

Fetüste virüs replikasyonu renal tübüllerde olduğundan idrar ile virüs atılır. Amniyon sıvısında PCR ile virüs DNA’sı aranabilirse de kesin tanı kültür ile konur. Amniyon kültürünün sensitivitesi %80-100, spesifisitesi %100’dür.

CVS ile CMV Arama

CVS materyelinden PCR ile virüs DNA’sı aranmasının spesifisite ve sensitivitesi bilinmediğinden uygulanmaz.

Kordosentez ile Fetal Serolojinin Araştırılması

Fetal immün sistem 22 haftada olgunlaştığından 22 haftadan sonra kordosentez ile alınan fetüs kanından CMV IgM araştırılabilir. Ancak sensitivite ve spesifitesi net değildir. Alınan kanda hematolojik ve hepatik parametrelerin çalışılması hepatit, trombositopeni, anemi gibi sekelleri gösterebilir.

Ultrason ile Konjenital CMV Tanısı

Ventriküler dilatasyon, mikrosefali, serebral kalsifikasyonlar, hidrops gibi bulgular varsa CMV’den şüphelenilir. Assit, plevral ve perikardial effüzyon gibi bulgular değişken olabilir. Nedeni bilinmeyen hidrops olgularında CMV araştırılmalıdır.

Neonatal Bulgular

Olguların %90’ı asemptomatiktir.

%10’u konjenital enfeksiyon hastalığı belirtileri gösterir. Hepatosplenomegali, mikrosefali, sarılık, peteşi. Nadiren, purpura, pnömoni, korioretinit, serebral kalsifikasyon, hemolitik anemi görülebilir.

Uzun dönemde korioretinit, sensorinöral işitme kaybı, mental retardasyon görülebilir.