Tüm gebelerde 24-28 hafta arasında glukoz tolerans (şeker yükleme) testi ile gebelik şekeri taraması yapılır. Ancak risk faktörü bulunanlarda gebeliğin en başında tanı testi uygulanmalıdır. En az bir major veya iki minor risk faktörü varlığında erken haftada tanı testi uygulanır.
Risk faktörlerinin saptanması için gebeliğin başında detaylı hikaye öğrenilmelidir.
Major Risk Faktörleri
- Daha önce makrozomik (4000 gram veya daha fazla) bebek doğurmuş olmak.
- Önceki gebeliklerinde nedeni bilinmeyen perinatal kayıp (ölü doğum veya yeni doğan ölümü) veya başka problemli doğum öyküsü olması.
- Önceki gebeliklerden en az birinde polihidramniyoz (amniyon sıvı fazlalığı) bulunması.
- Önceki gebeliklerinde açıklanamayan bebek anomalileri olması.
- Ailede şeker hastası birinin bulunması. Genellikle birinci derece akrabalar dikkate alınır.
- Gebelik öncesi vücut kitle indeksi 30 kg/m2 veya üzerinde olmak, ideal kilonun %20 veya daha fazla üzerinde olmak.
- Günümüzdeki yaygın uygulamaya göre, öncelikle tüm gebelere gebeliğin başlangıcında açlık kan şekeri veya HbA1C bakılması önerilir. Ölçülen değerler yüksek bulunursa, yükleme testi hemen yapılır. Bu testler normal bulunursa yükleme testi genellikle gebeliğin 24 ve 28. haftaları arasında yapılır.
- Önceki gebeliğinde gebelik şekeri olması. Önceki gebeliğinde gestasyonel diyabet olanların sonraki gebeliğinde tekrar olma olasılığı %50’dir.
Minor Risk Faktörleri
- Gebelik sırasında veya öncesinde yapılan testlerde yüksek kan şekeri veya idrarda glukoz kaçağı bulunması.
- Anne adayında hipertansiyon olması
- Önceden erken doğum yapmış olmak
- Sık hiperglisemi ve hipoglisemi atakları geçirmek
- Anne adayının 35 yaş veya üzerinde olması
- Şeker sıklığının fazla olduğu memleketlerden olmak: Güney Asya (özellikle Hindistan, Pakistan, Bengladeş), Karayip zencileri, Orta Doğu (özellikle Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Ürdün, Suriye, Umman, Katar, Kuveyt, Lübnan, Mısır)
Gebeliğin ilk muayenelerinde anne adayları bu riskler konusunda sorgulanmalı ve major risk faktörlerinden biri veya minor risk faktörlerinden ikisi varsa geç kalmadan tanı testi yapılmalıdır.
