Özellikle ilk bebeğiniz ise emzirmenin ilk iki haftası güç bir zaman olabilir. Bu dönemde aklınızda pek çok soru olabilir ve yanıt bulamazsanız sorunlar daha da büyür.
Anne sütü tüm bebekler için en ideal gıdadır. Doğumdan sonra 4-6 ay bebeğinize anne sütü ek gıda gerektirmeksizin yeterli olacaktır. Emzirmek hem siz hem bebeğiniz için çok yararlıdır.
Çoğu anne emzirme sürecinde herhangi bir sorunla karşılaşmaz. Ancak bazen sorun olabilir. Bütün sorunların bir çözümü vardır ve emzirmeye devam edebilirsiniz.
Emzirme sırasında karşılaşılan bazı sorunlar ve çözümlerine bu bölümde değindim. Bazı sorunlar için kendiniz önlem alabilirsiniz, ancak bazı sorunlarda doktorunuzu görmeniz gerekecektir.
Ağrı
Emzirme sürecinde meme ağrısının pek çok nedeni olabilir. Ağrıya neden olan bütün sorunlar çözülebilir ve emzirmeyi sürdürebilirsiniz.
Ağrının nedenlerini saptamak için
- Ağrıdan bahsedin. Ne zaman başladı, ağrıyı artıran veya azaltan nedenler neler. Meme cildinde ağrıya eşlik eden görsel sorunlar var mı?
- Meme veya meme başında zedelenme, enfeksiyon, cilt sorunu veya doluluk işaretleri var mı?
- Bebeğinizin emmesini zorlaştıran örneğin kısa dil bağı veya başka bir ağız boğaz sorunu var mı?
- Bebeğiniz memeyi yeterince iyi kavrayabiliyor mu? Eğer iyi kavramıyorsa meme başında zedelenmeye yol açabildiği gibi memeyi boşaltmak da mümkün olmaz. Memenin boşaltılamaması, dolgunluk, kanallarda tıkanma ve enfeksiyona neden olabilir.
Memede ağrı, meme başı veya meme dokusundan kaynaklanabilir. Meme başında doğal hassasiyet, zedelenme, egzema veya damarsal daralmalar olabilir. Memede ise dolgunluk, süt kanallarında tıkanıklık veya galaktosel ağrıya neden olabilir.
Çökük Meme Başı
Bazı anneler meme başlarının emzirme için çok küçük olduğun düşünür. Emzirmezken meme başının boyutu çok önemli değildir. Bebeğin ağzına meme başı, çevredeki koyu halkanın bir kısmı ile birlikte verilmelidir.
Bazen meme başı düz ya da çökük olabilir. Gerek gebelik, gerek lohusalık döneminde meme başı elle masaj ile düzeltilebilir. Bebeğin emmeye başlaması ile daha da düzelir. Ancak nadir de olsa içe çökük meme başlarının düzeltilmesi güç olabilir.
Doğum öncesi izlemlerde meme başının görünümü ve esnekliği gözden geçirilmelidir. Bu değerlendirmede
- Meme başının görünümünü gözle değerlendirilir.
- iki taraftan meme başı çevresindeki koyu renkli bölgeye baskı yapıldığında çoğu meme başının dışarı çıkar ve daha uzun görünür.
- Gerekirse hafifçe tutularak meme başı dışarı çekilebilir.
Eğer meme başı dışarı çekilebiliyorsa esnekliği yeterlidir. Çekilmekle dışarı çıkmıyor veya bırakınca geri gidiyorsa meme başı esnek değildir.
Esneklik iyi değilse
Meme başı dışarıya çıkmayacak şekilde çökük bile olsa bebek emzirilebilir. Meme başını dışarı çıkaracak şekilde masaj yapabilirsiniz. Be egzersizlere gebelik devam ederken başlayıp günde 2 kez ve her defasında 5 dakika masaj uygulayabilirsiniz. Meme başı çevresindeki renkli dokuyu iki taraftan birer parmak ile yanlara veya yukarı ve aşağı çekerseniz meme başı belirginleşir. Bu meme başına esneklik kazandırır. Bunu doğumdan sonra da yapmaya devam etmelisiniz.
Doğumdan sonra bebeğin erkenden memeyi tutmasına çalışın. Bebeğin memeyi kuvvetle emmesi meme başına esneklik kazandırabilir. Bebek memeyi tutamıyorsa bir hafta süre ile meme başı adaptörü kullanılabilir. Bebek bu şekilde rahat emebiliyorsa, meme başı esneklik kazanıncaya kadar adaptör kullanılmaya devam edilebilir.
Memeler çok dolu ise yumuşayana kadar sağılarak dışarı boşaltılmalıdır. Bebeğiniz dolu memeyi tutmakta zorluk çekebilir.
Meme Başının Büyük Olması
Bazı annelerde meme başı gerçekten uzun olabilir. Bazen de meme başı olup ufak bir bebeğe büyük gelebilir. Bu, içe çökük meme başından daha sık görülen bir sorundur. Bu durumda bebek çevre dokuyu değil sadece meme başını ağzına alır. Bu durumda;
- Bebeğiniz uygun teknikle ememez.
- Dili ile yumuşak damağı arasında süt kanallarını sağamaz.
- Oksitosiıı ve prolaktin refleksi uyarılamaz, dolayısı ile süt üretim ve salımı yapılamaz.
- Süt yetersizliği ortaya çıkar.
Meme başı ile çevre dokunun olabildiğince çoğunu bebeğinizin ağzına vermeye çalışmalısınız.
Meme Basından Kanlı Akıntı
Doğumdan 2 gün sonra başlayıp 1 hafta süre ile meme başından kanlı sıvı sızması sık rastlanan bir durumdur. Buna özellikle ilk gebeliklerde daha sık rastlanır ve paslı boru sendromu adını alır. Bunun nedeni genellikle süt yapımı yeni başladığında süt bezlerinin artmış kan akımıdır. Sütün rengi pembe, kahverengi veya kırmızı olabilir. Ancak birkaç gün içinde ortadan kalkar. Bebeğiniz için tehlikeli bir durum değildir. Emzirmeye devam etmelisiniz. Kanlı akıntı 1 haftadan uzun sürerse muayene olmanızda yarar var.
Bebeğim Emmek İstemiyor
Bebeğinizin emmek istememesi önemli ve ciddi bir sorundur. Genellikle besleme tekniğindeki hatalardan kaynaklanır. Bazen bebeğinizin hasta olduğunu gösterebilir.
Bebeğiniz emmek istemiyorsa hasta olabilir.
Hasta bir bebekte; kusma, ishal, uyku hali ve sarılık gibi başka belirtiler de olabilir. Bunlara rastlarsanız mutlaka çocuk doktoru görmelidir.
Bebeğinizin ağız ya da burun ile ilgili bir sorunu olabilir.
Solunumu engelleyecek bir soğuk algınlığı varsa;
- Beslenme öncesi burnunu temizleyin. Pamuklu çubukla burun deliği temizlenebilir.
- Ağzında pamukçuk varsa doktor görene kadar karbonatlı su ile temizleme denenebilir.
Bebek çok küçük olduğundan emme zayıf olabilir, bebekte beslenme sorunu olabilir.
- Bebeğiniz sizden ayrıldı mı? Bebek doğumdan sonra bir dönem ya da birkaç kez anneden ayrıldı ise memeyi reddedebilir.
- Hastanede emzirmeye başlama gecikti mi?
- Çalışan bir anne iseniz bebeğinizi uzun bir süre emzirmemeniz emmek istememesine yola açabilir?
- Hastalık ya da bir başka nedenle bebeğinizden bir süre uzaklaştınız mı?
- Biberon verdiniz mi?
- Anne sütü yanı sıra örneğin şekerli su, mama gibi başka ek besin verdiniz mi?
Biberon verilmesi bebeğin emme isteğini azaltır.
- Emme pozisyonu doğru mu?
- Bebeğinizi kucağınızda duygusal yakınlaşma mutluluğu göstererek tutuyor musunuz? Bazen, annenin sıcak olmayan tutumu bebeğin emmeyi reddetmesine neden olur.
- Bebeğiniz meme başını düzgün tutuyor mu? Meme başını düzgün tutmazsa ağzına süt gelmeyecek ve bebek sinirlenip ağlayacaktır.
- Süt salımı refleksi ile ilgili bir sorun var mı?
- Süt akımı refleksi gereğinden çok fazla olabilir. Bebek emmeye başlar başlamaz süt ağzına dolarsa şaşırır. Bu durum meme emmekten korkmasına neden olur. Bu durumda her beslenme öncesi bir kısım sütü dışarı sağmalısınız. Bir süre sonra memeler daha az dolar ve süt atılımı alır. 1-2 hafta içinde refleks normale döner.
- Süt akımı refleksi zayıf olabilir. Bebek yeterli süt alamaz sinirlenip, ağlamaya başlar ve emmeyi reddeder.
Bebeğiniz emmek istemiyorsa
- Bebeğinizle, gece ve gündüz birlikte olmalısınız. Bebeğinizle, olabildiğince ilgilenmeli, o uyuduğunda uyumalısınız.
- Bebeğiniz her istediğinde emzirin. Aç veya emmeye hazır olduğu zaman denemelisiniz. Bazen de uykulu olduğunda daha iyi emebilir.
- Süt akımınızın başladığını hissettiğiniz anda emzirmeyi denemelisiniz. Bazen bebeğin ağzına az bir miktar süt akıtılması, emmeyi başlatabilir.
- Beslenme pozisyonunu düzeltin.
- Biberon ile beslemeye çalışmayın.
Hangi Durumlarda Doktorunuzdan Yardım Almalısınız?
Tüm emzirme sorunları için tıbbi yardım alabilirsiniz.
- Süt kanallarında, 3 gün içinde açılmayan tıkanıklık.
- Ateş ile birlikte memede kızarık, ağrılı, sert bir şişlik olması
- Meme başında kan birikmesi
- Tüm emzirme boyunca devam eden ağrı
- Bebeğinizi ağrılı gerginlik veya bebeğin kavrayamaması nedeniyle emziremiyorsanız.
