Bu konuda farklı ülkelerde farklı uygulamaların olduğunu belirtmek gerekir. Gelişmiş batı ülkelerinde, tarama oranı daha yüksektir. Örneğin bugün için İngiltere’de gebelerin % 70, ABD’de % 65’i, Down Sendromu yönünden taramadan geçirilmektedir.
ABD’de tüm tarama testlerinin yaklaşık yarıya yakını, Inhibin A’lı Dörtlü (Quadruple) Test’tir. ABD’de her yıl 4.000.000 civarında gebelik olduğu ve bunların 2.500.000’unun Down taramasından geçirildiği belirtilmektedir.
ABD’de Dörtlü Test’in giderek taramaların yarıya yakınını oluşturduğu belirtilmektedir. Prof. Dr. Canick, Rhode Island bölgesindeki üniversite laboratuvarında yapılan Down tarama testlerinin %96’sının Dörtlü Test olduğunu belirtmektedir. Inhibin A üreticisi olan DSL, ABD’de yılda 1 milyon test üzerinde Inhibin A kullanıldığını belirtmektedir.
Bugün için ikili Test, ABD, Kanada ve Avustralya’da birinci tercih olarak kullanılan bir yöntem değildir. ABD’de ikili Test’in yaygınlaşamamasının nedeni, Amerikan Jinekoloji ve Doğum Uzmanları Derneği’nin, 1. trimester (erken dönem) ile ilgili rutin çalışmalara gerek görmemesidir.
Avrupa ülkelerinde 11.-14. haftalar arası ikili Test, ABD’ye göre daha fazla kullanılmaktadır. İngiltere’de Londra’da bir laboratuvar, tarama testi istemlerinin % 14’ünü Dörtlü Test’in oluşturduğunu belirtmektedir.
İngiltere’de bu konuda çalışmalar yapan Prof. Kypros Nicolaides ise, ultrasonografi NT ölçümü konusunda oldukça iddialıdır ve USG-NT ile PAPP-A ve free-hCG ölçümünün, %90 üzerinde belirleme değeri sağladığını yazar. Nicolaides, USG-NT’nin doğru ölçümü konusunda kurslar düzenlemektedir.
Dünya’da gebelerde Down Sendromu tarama testi kullanımı ise, ortalama % 7 civarında hesaplanmaktadır.
Bu konuda Türkiye’de 2005 yılından itibaren önemli değişiklikler oldu. 2005 yılından önce yaptığımız hesaplamalarda, Türkiye’de yıllık Down Sendromu tarama testi sayısı 80.000 civarında hesaplanmıştır. 2005 yılı itibariyle bu sayının yıllık 140.000 civarında olduğu hesaplandı. 2005 yılı itibariyle Down Sendromu tarama testi uygulaması, 2002 yılına oranla 3.3 kat arttı. Ayrıca, 2005 yılı itibariyle testlerin % 67’sini Üçlü, % 24.5’unu İkili, % 5,5’unu Dörtlü ve % 2.9’unu da Integre Test istemi oluşturmakta ve son dönemde Dörtlü Test isteminin hızlanan bir artış göstermektedir.
Türkiye’de yıllık doğum sayısının ortalama 1.600.000 civarında olduğu göz önüne alınırsa, 2002 yılı itibariyle gebelerin yaklaşık %’5’ine tarama testi yapılmıştır. Bu oran hızla artmakta olup, 2005 itibariyle % 8-9 civarına ulaşmıştır. Gelişmiş ülkelerde tarama oranı oldukça yüksek olduğuna göre, bizdeki düşük düzeydeki tarama oranlarının, hatırı sayılır bir artış potansiyeli taşıdığı rahatlıkla söylenebilecek durumdadır
Tarama tesrtleri ülkemizde yeterince uygulanmıyor. Bunun nedenini bulmak kolay değildir. Muhtemelen nedenler birden fazla ve çok yönlüdür. Gerçekte, tüm gelişmekte olan ülkelerde, ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeyine göre değişmek üzere, farklı oranlar göze çarpmaktadır. Ancak genel olarak belirtilirse, gelişmiş ülkelere göre tarama oranı düşüktür. Tarama oranlarının, ülkelerin gelişmişlik düzeyine paralel bir durum sergilediği söylenebilir. Ülkenin ekonomik düzeyi, eğitim düzeyi ve eğitimli insan altyapısı, insana verilen değer, bütçede sağlığı ayrılan pay ve kişi başına sağlık harcama miktarı, toplumdaki sağlık bilinci, gebelerin eğitimi, doktorların eğitimi ve alışkanlıkları, bu testler için gerekli altyapının her yerde ulaşılabilir olup olmaması gibi birçok faktörler sonucu etkilemektedir.
Ancak genel olarak söylenebilecek olan, bu yönden durumumuzun ve verilerimizin çok parlak olmadığıdır. Son yıllarda hastalarda ve hekimlerde tarama testleri talep ve eğiliminin yaygınlaşarak hızlanması umut vericidir.
