Spina bifida nedir?
Spina bifida, doğumdan omurga problemdir. Spina bifidada, bebek anne rahminde gelişirken omurga normal şekilde oluşmaz.
Spina bifida, nöral tüp defekti adı verilen problemin bir türüdür. Farklı türde nöral tüp kusurları ve farklı spina bifida türleri vardır. Bu sayfada, açık spina bifida veya myelomeningosel olarak da adlandırılan en ciddi spina bifida türü tartışmaktadır.
Bebeklerde spina bifida olduğunda, omurga kemikleri normal oluşmamıştır. Bebeğin derisinde sırtın orta veya alt kısmında bir açıklık bulunur. Omurilik (sırttan aşağı inen sinir demeti) ve omuriliğin etrafındaki örtü, açıklıktan dışarı çıkarak bebeğin sırtında bir kese oluşturur.
Spina bifida, bebeğin omurgasının normal şekilde oluşmadığı bir doğum kusurudur. Spina bifidalı bebeğin sırtında bir açıklık vardır. Omurilik ve omuriliğin etrafındaki örtü, açıklıktan dışarı çıkarak bir kese oluşturur. Bu çizim, “açık spina bifida” veya “myelomeningosel” olarak adlandırılan en ciddi spina bifida formunu göstermektedir.
Spina bifida, pek çok soruna yol açar. Kesin sorunlar beğinizin bireysel durumuna bağlıdır. Ancak genel olarak spina bifida:
- Bacaklarda zayıflık veya bacakları hareket ettirememe
- Bacaklarda veya vücudun alt yarısında his kaybı
- Ayak, diz, kalça, bacak veya omurga ile ilgili sorunlar
- Çiş ve kaka tutamama
- Öğrenme, dikkat veya hafıza ile ilgili sorunlar
Spina bifidalı çocukların çoğunda, hidrosefali (beyinde fazla omurilik sıvısı) görülür. Omurilik sıvısı, beyni ve omuriliği çevreleyen ve koruyan sıvıdır. Hidrosefali, bebeğin kafasını kısa sürede büyütebilir ve beyne baskı uygulayabilir.
Spina bifidanın nedeni nedir?
Spina bifidanın nedeni genellikle bilinmez. Ancak hamilelik sırasında yeterince folik asit alınmadığında spina bifida riski artar. Folik asit (folat), bebeğin omurga ve diğer organlarının normal gelişmesi için gerekli bir vitamindir.
Spina bifida için test var mı?
Hamileliğin dördüncü ayında, bebekte spina bifida olma olasılığını kontrol eden bir kan testi yapılabilir. Bu test spina bifida olasılığının yüksek olduğunu gösteriyorsa, ultrason ile kontrol edilir. Ultrason, bebeğin spina bifidası olup olmadığını gösterebilir. Kan testi yapılmadan da ultrason yapılabilir.
Doğumdan sonra çocuk doktoru muayenesinde bebeğin spina bifidası olup olmadığı anlaşılır.
Hamilelikte spina bifida nasıl tedavi edilir?
Fetal cerrahi uygulanabilir. Bu, bebek doğmadan önce kusurun düzeltilmesidir. Bu ameliyatın hem anne hem de bebek için riskleri vardır.
Bebeğinde spina bifida olduğunu öğrenen bazı anne adayları hamileliğini sonlandırmayı seçebilir. Hamileliğine devam etmeyi seçen kadınların, sık muayene olmaları gerekir. Ultrason ve diğer testler daha sık yapılır. Bu testlerde bebeğin büyümesi, spina bifida kesesinin büyüklüğü, bebeğin kafasının büyüklüğü ve beyinde sıvı artışı olup olmadığı kontrol edilir. Böylece güvenli bir doğum planlanabilir. Spina bifidalı bebekler, bu durumu tedavi etme deneyimi olan bir hastanede doğurulmalıdır.
Doğumdan sonra spina bifida nasıl tedavi edilir?
Doğumdan kısa bir süre sonra bebeğinizin sırtındaki açıklığı kapatmak için ameliyat yapılabilir. Ameliyat yapılana kadar bu açık alan kapalı ve korumalı tutulur. Ayrıca enfeksiyonu önlemek için bebeğinize antibiyotik verilir.
Spina bifidalı bebekler hidrosefali açısından kontrol edilir. Hidrosefaliyi kontrol etmek için ultrason, BT veya MR gibi bir görüntüleme testleri yapılır.
Hidrosefali, şant adı verilen bir cihazla tedavi edilir. Bir şant, beyindeki sıvı dolu alana giren uzun bir tüptür. Tüp derinin altına yerleştirilir ve göbeğe veya kalbe boşalır. Beyinden ekstra omurilik sıvısını boşaltmaya yardımcı olur.
Hidrosefali, beyinde aşırı omurilik sıvısı birikmesidir. Omurilik sıvısı, beyni ve omuriliği çevreleyen ve koruyan sıvıdır. Normalde, omurilik sıvısı beyin boşluklarındadır ve kan dolaşımına boşalır (sağdaki normal beyine bakın). Hidrosefali olan bir kişide sıvı normal şekilde boşalmaz veya vücut çok fazla sıvı yapar. Hidrosefaliyi şant ile tedavi edilir. Şant, beynin içindeki sıvı dolu alana yerleştirilen uzun, esnek bir tüptür. Tüp derinin altına yerleştirilir ve göbeğe veya kalbe boşalır. Şant, ekstra omurilik sıvısını beyinden boşalmasını sağlar.
Diğer tedaviler, çocuğun spina bifidadan kaynaklanan sorunlarına bağlıdır. Spina bifida tedavisi ömür boyu sürer. Spina bifidalı birçok çocuk:
- Yürümeye yardımcı tekerlekli sandalye veya bacak desteği kullanır.
- Mesaneyi boşaltmak için kateter kullanır.
- Omurga veya bacaklarıyla ilgili sorunları düzeltmek için ameliyat gerekir.
- Öğrenme sorunları olup olmadığını kontrol etmek için test yapılır.
Spina bifida önlenebilir mi?
Hamilelik sırasında yeterli folik asit almak spina bifida riskini azaltır. Spina bifidayı önlemek için, hamile kalmadan önce folik asit veya doğum öncesi vitamin içeren günlük multivitamin almaya başlanmalıdır. Çünkü hamile olduğunuzu öğrendiğinizde bebeğinizin omurgası ve sinir sistemi gelişmeye başlamıştır.
Nöbet önleyici ilaçlar alan anne dayalarının ekstra folik aside ihtiyacı olabilir. Nöbet önleyici ilaçlar vücuttaki folik asit miktarını azaltabilir.
Çocuğumun hayatı nasıl olacak?
Bu, çocuğunuzun bireysel durumuna bağlıdır. Spina bifida ile doğan çocuklar günümüzde, on yıl öncesine göre daha sağlıklı ve daha uzun yaşıyorlar.
Çocuğunuzun olabildiğince sağlıklı kalması için doktorunuzla yakın çalışmanız önemlidir. Ziyaretler, testler ve tedaviler hakkındaki talimatlarını izleyin. Çocuğunuzun semptomlarında veya sağlığında herhangi bir değişiklik görürseniz bildirin. Bunlara spina bifida kaynaklı problemler neden olabilir ve tedavi gerektirebilir.
