Gebelik ve Anemi

Hemogram (Kan Sayımı)

Gebelerde kan sayımı (hemogram) çok önemlidir. Aç veya tok iken bakılabilir. Hemogram değerlendirilirken MCV değeri hamile olmayanlara göre daha fazla önem taşır.

Gebede kan sayımında normal değerler gebe olmayanlardan farklıdır.

  • Hemoglobin (Hb) 11.5-12.5 g/dl
  • Eritrosit (kırmızı kan hücresi) (RBC) 3.8 -4.4 milyon,
  • Hematokrit (kan hücre ve sıvısı oranı) (Htc) 33-38,
  • Retikulosit (yeni üretilen kan hücresi) % 0.5 -1
  • Ortalama eritrosit hacmi (MCV) 82-98 fL,
  • Eritrosit başına hemoglobin (MCH) 27-32 pg/RBC,
  • Eritrosit içi hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) 31-35 g/dl

“Microcytic hypochromic” aneminin en sık nedenidir. MCV, MCH, serum demiri azalmıştır. Serum total demir bağlama kapasitesi artmıştır. Demir eksikliği anemisi olan gebede Hb< 11 g/dl, Ferritin<10 – 15 μg/L.dir.

Anemide MCV değerinin düşük olmasına mikrositik (küçük hücreli) anemi denir. Bu durumda serum ferritin değerlerine bakılmalıdır. Serum ferritini düşük olduğunda demir eksikliği tanısı konur. Serum ferritin normal ise hemoglobin elektroforezi yapılmalıdır. Talasemi minor (Akdeniz anemisi taşıyıcılığı) göz önünde bulundurulmalıdır.

Gebede anemi araştırılırken MCV normal değerler arasında saptandığında; normositik (normal hücreli) anemi adını alır. Retikulosit sayımı değerlendirilmelidir. Retikulosit sayımı artmış ise hemoliz (kırmızı kan hücrelerinin ilaç veya diğer nedenlere bağlı yıkımı) veya kan kaybı düşünülür. Retikulosit sayısı artmadıysa veya diğer parametrelerde anormallik varsa kemik iliği hipoplazisi, lökoz veya infiltrasyon (kemik iliğinde kırmızı kan hücre üretiminde azalma ve diğer nedenler) düşünülmelidir.

Anemide MCV değeri artmış bulunduğunda, makrositik (büyük hücreli) anemi söz konusudur. Serum folat ve B12 düzeyleri bakılır. B12 vitamini veya Folat eksikliğine bağlı anemi söz konusudur.

Demir Eksikliği Anemisi

Demir eksikliğinin nedenleri

  • Gebelikte artan demir gereksinmesinin karşılanamaması,
  • Kan hacminin artması,
  • Sık doğumlar (2 yıldan daha az aralıklar) ve düşüklerle demir depolarının azalmış olması,
  • Besinlerle alınan demirin (daha çok bitkisel kaynaklı demir) vücutta kullanımının düşük olması
  • Toprak, kağıt, kireç gibi besin olmayan kaynakların yenmesi (pika)

Gebelikte aneminin belirti ve sonuçları

  • Taşikardi,
  • Yorgunluk,
  • Baş dönmesi,
  • Düşük doğum ağırlıklı bebek doğumu
  • Bebek ölümleri

Gebelikteki demir ihtiyacını karşılamak için besinlerle yeterli miktarda demir alımı zor olabilir Besinlerle alınan demirin emilimi yetersiz olduğu gibi demirden zengin besin tüketiminin azlığı da bir nedendir. Bu nedenle demirden zengin bir diyete (kırmızı et, kümes hayvanları, kuru baklagiller, tam tahıl ve zenginleştirilmiş tahıl ürünleri gibi demirden zengin besinler) ek olarak demir ilaçları (supleman) kullanılabilir. Bu ilaçların aç karnına veya taze meyve suları ile birlikte alınması demirin vücutta kullanımını artırmaktadır. Ayrıca her öğünde sebze ve meyve gibi C vitamini kaynağı besinlerin tüketilmesi, besinlerde bulunan demirin vücutta emilmesine yardımcı olur. Yemeklerle birlikte çay ve kahve alımının demir emilimini azaltarak kansızlığa neden olmaktadır.

Posted in: