Acil gebelik önleyici çeşitleri nelerdir?
Temelde iki çeşit acil gebelik önleyici vardır
- Rahim içi araç.
- Bakırlı spiral
- Hormonlu spiral. Acil kontrasepsiyon için sadece 52 mg levonorgestrel içeren RİA’lar (Mirena) kullanılır.
- Acil gebelik önleyici haplar.
- Ulipristal asetat
- Levonorgestrel
- Mifepriston
- Doğum kontrol hapları
Ertesi gün hapları eczaneden reçetesiz satın alınabilir. Rahim içi aracı, bir kadın doğum uzmanı tarafından yerleştirilir.
Hangi acil kontrasepsiyon yöntemini seçmeliyim?
Bu kişisel bir karardır. Seçerken şunları göz önünde bulundurmalısınız:
- Uygulama kolaylığı. Spiral, klinikte uygulanabilir. Hapları kendiniz eczaneden alıp kullanabilirsiniz.
- Gebeliği önlemede ne kadar güvenilirdir. Spiral, acil kontrasepsiyonun en etkili şeklidir. Haplar daha az etkilidir.
- Ne kadar süre daha gebelik planlamıyorsunuz. Spiral size 5 yıl doğum kontrolü sağlayabilir. Düzenli adet görmeyen ve ne zaman yumurtlayacağını bilmeyen kişiler için spiral iyi bir seçimdir. Ancak, hap veya cilt yaması gibi farklı bir doğum kontrol yöntemine başlamayı tercih edebilirsiniz.
- Vücut ağırlığınız. 75 kilogram veya daha fazlaysanız, hap yerine spirali tercih etmelisiniz. Her iki spiral türü de, kilonuz ne olursa olsun hamileliği önlemede güvenilirdir.
- Ne zaman ve kaç kez korunmasız cinsel ilişkiye girdiniz. En son ne zaman cinsel ilişkide bulunduğunuza bağlı olarak farklı seçenekleriniz olabilir.
Tüm bu konular aşağıda daha ayrıntılı tartışılmıştır.
Acil kontrasepsiyon nasıl uygulanır?
Cinsel saldırıya uğradığınız için acil kontrasepsiyona ihtiyacınız varsa, doktorunuzdan yardım almalısınız. Acil kontrasepsiyon öncesi hamilelik ekarte edilmelidir. Yasal haklarınızı kullanmak için gerekli bildirimler yapılmalı ve örnekler alınmalıdır.
Acil kontrosepsiyonun uygulama yolu, seçtiğiniz yönteme bağlıdır.
Spiral istiyorsanız, en son korunmasız cinsel ilişkiye girdiğiniz tarihten itibaren 5 gün içinde takılması gerekir. Spiral hem acil kontrasepsiyon hem de devam eden doğum kontrolünde işe yarar. Yerinde olduğu sürece hamileliği önler.
Ertesi gün hapları, şüpheli ilişkiden sonra en kısa sürede, en geç 5 gün, mümkünse 3 günden daha önce tek doz olarak kullanılır. Adet döngünüz sırasında istediğiniz zaman acil doğum kontrol hapları alabilirsiniz. En son ne zaman adet olduğunuzun bir önemi yoktur.
- Ulipristal. (Ella®)
- Levonorgestrel. (Ertes 72®, Norlevo®, Postpill one®)
- Mifepriston. Bu ilaç ülkemize ithal edilmemektedir.
- Doğum kontrol hapları.
Acil kontrasepsiyon yöntemleri ne kadar işe yarar?
Spiral, acil kontrasepsiyonun en etkili şeklidir. Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 5 gün içinde takıldığında gebeliklerin yüzde 99’undan fazlasını önler. 75 kilogram veya daha fazla ağırlığınız varsa, hap yerine RİA düşünebilirsiniz. Her iki RİA türü de vücut ağırlığından bağımsız olarak hamileliği önlemek için çok iyi çalışır.
Hapların etkinliği duruma göre değişebilir. Bu konuda cinsel ilişkiden sonra hapları ne kadar sürede aldığınız, adet döngünüzün neresinde olduğunuz, kaç kez korunmasız cinsel ilişkiye girdiğiniz ve ne kadar kilolu olduğunuz önem taşır. Genel olarak, korunmasız cinsel ilişkiden sonra ertesi gün haplarını ne kadar erken alırsanız, o kadar etkili olur. Korunmasız cinsel ilişkiden sonra 3 gün (72 saat) içinde kullanıldığında:
