Gebeliklerin 20 haftadan önce sonlanmasına düşük adı verilir. Gebeliğin ilk 20 haftasında vajinal kanama olmasına da düşük tehlikesi denir. Düşük yerine latin kökenli dillerde abortus veya abortion terimi kullanılır. Ancak bu kelimeler, kişinin kendi isteği ile kürtaj olması kavramını da içerdiğinden dilimizdeki kullanımıdan biraz farklıdır. Düşük tehlikesi ise latin kökenli dillerde abortus imminens olarak ad bulmuştur.
Gebeliğin ilk 20 haftası içinde vajinal kanama şikayeti ile başvuran bir anne adayına daha şikayetini söylediği andan itibaren düşük tehlikesi tanısı konmuştur. Kanama şikayetini genellikle kasık ağrısı izler. Gebeliğin ilk üç ayında kasık ağrıları doğal olarak görülebilen bir durumdur. Hızla büyüyen rahimin gerilen bağları kasık ağrısına neden olur. Kanama olmadan kasık ağrısı olması düşük tehlikesi belirtisi olarak kabul edilmez ve tedavi edilmeye çalışılmaz. Düşük tehlikesinde kasık ağrısı kanamadan sonra ortaya çıkan bir belirtidir. Bu durumda kasık ağrısını oluşturan iki sebep vardır. Bunlardan biri rahim kaslarının kasılması, diğeri içinden kan geçen rahim ağzı kanalının gerilmesidir. Gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan kanama ve ağrılar erken doğum tehlikesinin belirtileridir. Bu durumda kasık ağrısı veya su gelmesi kanamadan önce başlayabilir.
Bu durumda vajinal muayene yapılmasından pek çok anne adayı rahatsız olur. Bunun düşük riskini artıracağını düşünür. Vajinal kanama sırasında vajinal yoldan muayene yapılmasının anne veya bebeğe herhangi bir zararı yoktur. Diğer taraftan rahimin içinden gelmeyen, rahim ağzındaki bir yaranın kanaması ile oluşan vajinal kanamaları ayırt etmenin tek yolu vajinal muayene yapmaktır. Ancak anne adayının rahatsız olmaması için çoğunlukla vajinal muayene yapılmaz.
İkinci ayırt edilmesi gereken durum bebeğin ölü olma olasılığıdır. Bunun için ultrason ile bebeğin kalp atışları gözlenmelidir. Gerek bebeğin kalp atışlarının gözlenmesi, gerekse gebelik kesesi ve rahim ağzı kanalı durumunun belirlenmesi için ultrason vajinal yoldan yapılmalıdır. Az önce muayene için belirttiğim gibi vajinal ultrasonun da kanamalı bir anne adayına veya bebeğine herhangi bir zararı olmaz. Düşük riskini artırmaz.
Gebelik kesesinin ultrason ile izlenmesi ile kese şeklinin düzgün veya girintili çıkıntılı bulunması düşük riskinin ne kadar yüksek olduğunu gösterir.
Ultrason ile rahim ağzı kanalının açıklık miktarına bakılarak bu düşüğün engellenebilir nitelikte olup olmadığı saptanmaya çalışılmalıdır.
Önceden büyüklüğü saptanmış ve yapması gereken büyüme miktarı belli olan bir gebelikte bebek ve gebelik kesesinin yeterince büyüyüp büyümediğinin izlenmesi de düşük tehlikesinin ne kadar ciddi olduğu konusunda bize bilgi verir.
Düşük tehlikesinin tedavisinde temel önlem yatak istirahatidir. Yatak istirahati, yalnızda tuvalet gereksinimi için kalkmaya ve yemek yemek için oturmaya izin verecek tarzda olmalıdır. Bu dönemde cinsel ilişki yasaklanmalıdır. Yatak istirahati ve cinsel ilişki yasağı, kanamasız 1 hafta geçene kadar devam etmelidir.
Düşük tehlikesinin ilaçla tedavisi için rahim gevşeticiler kullanılır. Rahim gevşeticiler, sistemik yan etkilerinden korunmak için vajinal yoldan kullanılabilir.
Düşük tehlikesi tanısının konduğu muayeneden en fazla 1 hafta sonra tekrar muayene yapılarak gebeliğin sağlık durumu değerlendirilmelidir.
Tedavi sırasında kanamanın adet kanaması miktarından fazla olduğu durumlarda mutlaka doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
