Dış gebelik (ektopik gebelik) tanısını koyduran temel yöntem, kanda yapılan gebelik testinin pozitif olmasına karşın ultrason ile gebeliğin görülememesidir. Ancak bu her zaman bu kadar kolay olmaz. Kimi zaman vajinal kanama ile gelen hastaların düşük ile ayırt edilmesi gerekir. Kimi zaman da hamile olduğunu bile bilmeyen şiddetli karın ağrısı olan bir kişide acilen tanı koymak gerekebilir.
Gebelik Testi (hCG)
Normal gebeliklerde olduğu gibi dış gebelikte de plasentadan hCG salgılanır. HCG normal gebeliklerde 48 saatte iki katına çıkar. HCG artışının daha yavaş olması, gebeliğin sağlıklı olmadığını gösterir. HCG artışının yavaş olması, gebelik kayıpları veya ektopik gebeliğin belirtisi olabilir.
Progesteron
Gebelik sırasında progesteron değerleri çok hızla yükselir. Progesteronun beklenenden düşük olması, gebeliğin normal yürümediğini gösterir. Ektopik gebelik ve gebelik kaybında progesteron beklenenden daha düşük bulunur. Ancak tek başına progesteron değeri düşüklüğü ile dış gebelik tanısı konamaz.
Vajinal Ultrasonografi
Döllenmeden 3 hafta sonra ilk defa vajinal ultrason ile gebelik rahim içinde görülebilir. Bu, aşağı yukarı 1 haftalık gecikmeye karşılık gelen zamandır. Karından yapılan ultrasonda bu süre 2 hafta daha geç olacaktır.
Ultrason ile dış gebelik çoğu zaman görülemez. Kan hCG düzeylerinin yeterince yükselmesine karşın ultrason ile rahim içinde gebelik görülmediğinde dış gebelik tanısı konmuş olur.
Dış gebelik nedeniyle karın içi kanama var ise ultrasonda karın içinde sıvı olduğu saptanır. Genellikle hCG ve ultrasonun ortak sonuçları ile ek tetkike gerek kalmadan dış gebelik tanısı konur.
Laparoskopi
Bazı olgularda tanıyı kesinleştirmek için laparoskopi yapılması gerekli olur. Bu durumda çoğunlukla laparoskopi ile dış gebeliğin ameliyatı tamamlanabilir. Laparoskopi, genel anestezi altında yapılan bir operasyondur. Göbek deliğinden yapılan küçük kesiden içeriye ucunda kamera bağlı bir teleskop yerleştirilir. Dış gebelik gözle görüldükten sonra ya laparoskopik olarak ya da yeni bir kesi yapılıp açık ameliyat ile dış gebelik temizlenir. Girişimsel laparoskopi işlemlerinden sonra bir gece hastanede yatılması gereklidir.
Küretaj
Kimi zaman düşük ile ektopik gebelik ayırt edilemez. Gebelik tamamen veya kısmen düşürüldüğünde de dış gebelikte olduğu gibi ağrı, kanama bulunur, gebelik testi pozitif ve yavaş artmaktadır, progesteron düşüktür, ultrason ile gebelik gözlenemez. Bu durumda rahim içi boşaltılır. İşlem genel anestezi altında yapılır. Eğer hasta düşük yapmış ise kürtaj sonrası bir iki gün içinde hCG düzeyleri hızla düşecektir. Rahim içinden gelen parçalar patoloji doktoru tarafından dikkatle incelenir. Eğer gebeliğe ait parçalar görülürse dış gebelik olmadığı kesin olarak netleşir. Ancak çok çok nadiren rahimin içinde ve dışında iki ayrı gebelik gelişebilir. Buna heterotopik gebelik denir. Eğer küretaj sonrası hCG hızla düşmüyor ve alınan parçada gebeliğe dair doku görülmüyor ise dış gebelik tanısı konur ve dış gebeliğin tedavisine geçilir.
