Önümüzdeki dokuz ay içinde vücudunuzda pek çok değişiklik olacak. Peki ya bebeğinizde? Hücreler inanılmaz hızla çoğalıyor, organlar büyüyor, dolaşım, sindirim, üreme… sistemleri gelişiyor, işitme, dokunma, koku alma, görme… duyular şekilleniyor. Bu hızlı düzenlenme sırasında bebeğiniz vitamin, mineral, karbonhidrat, yağ, protein, sıvı ve diğer tüm besin öğelerine gereksinim duyar. Yapılan araştırmalar, özel besinlerle çok özel bebekler yapmanın mümkün olmadığını; ancak kötü beslenmenin bebek sağlığını kötü etkilediğini göstermiştir.
Beyin Gelişimi
Pek çok organın oluşum ve gelişimi ilk aylarda gerçekleşse de beyin gelişiminin çoğu son üç ayda olur. Beyin gelişiminde protein, karbonhidrat ve omega-3 yağ asidleri önemli olduğundan bunların özellikle gebeliğin son ayında alınması kaçınılmazdır. İlk sekiz ayda planlananın çok üzerinde kilo almış bile olsanız son ay diyet yapmak için uygun zaman değildir. İlk aylarda değişik nedenlerle iyi beslenememiş bile olsanız son ayda sağlıklı beslenme bebeğinizin beyin gelişiminde yeterli destek sağlayacaktır.
Kişilik
İster inanın, ister inanmayın; bebeğinizin kişiliği büyük ölçüde doğum öncesi şekillenir. Bebeğin kişiliğinde kısmen DNA ve kısmen beslenme önemli rol oynar. Gebelikte yetersiz beslenmiş annelerin bebekleri doğumdan sonra daha az gülümsüyor ve daha fazla uyukluyor. Gebelikte omega-3 yağ asidlerini yeterince alan annelerin bebeklerinde uyku daha düzenli oluyor.
Yeme Alışkanlıkları
Gebelik ve emzirme sürecinde yedikleriniz bebeğinizin sağlığını etkilemekle kalmaz, beslenme alışkanlıklarını da etkiler. Annenin yediği besinlerden koku ve lezzeti oluşturan bazı ögeler amniyon sıvısına geçer. Bebek bunların tad ve kokusunu alır. Bebeğin anne karnında tad ve kokusunu aldığı bu besinler ileriki yaşamında da yemek tercihlerinin arasında bulunacaktır. Gebeliği sırasında bolca havuçla beslenen annelerin bebeklerinin doğum sonrası havuç, bolca portakal suyuyla beslenenlerin portakal suyunu tercih etmeleri bundandır. Eğer çocuğunuzun ileride brokoli yemesini istiyorsanız siz de gebeliğinizde brokoli tüketmelisiniz. Besinlerin tad ve kokusu anne sütünü de etkilediğinden emzirme dönemindeki besin tercihleriniz de bebeğinizin ileri yaşlarındaki tercihlerini etkiler.
Doğum Ağırlığı
Gebelik sırasında yetersiz beslenmeniz bebeğinizin düşük doğum ağırlıklı olmasına neden olabilirken aşırı yemeniz de bebeğinizin şişmanlığına neden olabilir. Düşük ağırlıkta doğan bebeklerin ileride sağlık sorunları, normal kilolu doğanlardan daha fazla olacaktır. Şişman bebeklerin doğum kanalında zorlanmaları, vakum ile doğmaları ve sezaryen gerektirmesi olasılığı daha fazladır. Yeterli ve doğru beslenmek anne adayının normal miktarda kilo alımını sağladığı gibi bebeğin de njormal kilo alımını sağlayacaktır.
Bebeğinizin kilo alımında yalnızca yediğiniz miktar değil ne yediğiniz de önem taşır. Yetersiz çinko alımı bebeklerde düşük doğum ağırlığına neden olur. Yetersiz folik asid alımı, başka sorunlarla birlikte bebekte yetersiz doğum ağırlığı ile sonuçlanabilir. Yeterli miktar ve doğru çeşitlilikte beslenme, bebeğin doğum ağırlığının ve doğum şeklinin normal olmasına yardımcı olur.
Organ Gelişimi
Tüm organların temeli glukojendir. Glukojenden organ üreten fabrika gece gündüz çalışmaya devam eder. Döllenmiş bir yumurtayı, eksiksiz bir bebeğe dönüştüren yedikleriniz olacaktır.
Aslında bebek için gerekli olan besinleri almak çok zor değildir. Ortalama bir beslenme ile aldıklarımız, sağlıklı bebek gelişimi için yeterlidir. Temel besin maddelerinin yeterli olmadığı bir beslenme bebeğin normal gelişimini de önler. İyi ki günümüzde böyle bir beslenme yetersizliği sıkça görülmüyor. Örneğin yeterli kalsiyum ve D vitamini alınmayan bir beslenme bebeğin kemik ve diş gelişimini kötü etkileyebilir. Yetersiz folik asid alımı, spina bifida gibi nöral tüp defektleri ile sonuçlanabilir. Son yıllarda tüm demir ilaçlarına folik asid eklenmesi ve doktor ve anne adaylarının bu konuda bilinçlenmesi ile nöral tüp defektleri çok seyrek görülür olmuştur.
Gebelikte yetersiz ve dengesiz beslenme durumunda bebekte görülebilecek sorunlar
- Zamanından önce, erken doğum (prematüre)
- Düşük doğum ağırlıklı bebek (doğum ağırlığı 2500 g’nin altında olanlar)
- Bedensel ve zihinsel gelişimi yetersiz bebek doğumları
- Ölü doğumlar
Uzun Dönem Sağlık
Bebeğin yaşamı boyunca sağlığı üzerinde etkili olabileceği düşüncesi ile anne adayları gebelik boyunca yeterli miktar ve çeşitlilikte besin almaya çalışıyor. Bir insanın kanser, şizofreni, diyabet, hipertansiyon ve kalp hastalığı gibi kronik problemlerinin temelinin gebelik sırasında atıldığı ve anne adayının beslenmesinin bunları etkilediği düşünülüyor. İlk üç ayda yetersiz veya son ay aşırı beslenen bebeklerde şişmanlığa sıkça rastlanmaktadır. Gebelikte beslenme, bebeğin yalnız doğumda değil, yetişkinliğindeki sağlığı üzerinde de etkilidir.
