B Grubu streptokok (GBS), hamilelerde, yeni doğan bebeklerde ve üç aylıktan küçük bebeklerde ciddi enfeksiyonlara neden olabilen bir bakteridir. GBS, strep olarak da adlandırılan birçok streptokok bakteri türünden biridir.
Bu sayfada hamilelik sırasında GBS’nin risklerini ve GBS komplikasyonlarını önlemenin yolları tartışılmaktadır.
GBS enfeksiyonu nedir?
GBS genellikle sindirim sisteminin (kalın barsak) alt kısmında ve vajinada bulunur.
- Her üç ila dört hamileden biri, sindirim kanalı ve/veya vajinalarında GBS taşır. GBS taşımak, enfeksiyon ile aynı şey değildir. Taşıyıcılar hasta değildir ve hamilelik sırasında tedaviye ihtiyaç duymazlar. GBS taşımaktan kaçınmak için yapabileceğiniz bir şey yoktur.
- GBS taşıyıcısı olan hamile kadınlarda nadiren GBS enfeksiyonu gelişir. GBS, idrar yolu enfeksiyonlarına (tipik olarak sadece mesaneyi tutar), amniyotik sıvının enfeksiyonuna (fetüsü çevreleyen sıvı torbası) ve doğumdan sonra uterusun enfeksiyonuna neden olabilir. Hamilelik sırasında GBS enfeksiyonları erken doğum veya bebek rahimdeyken enfekte olursa ölü doğuma neden olabilir.
- GBS taşıyan hamileler bakterileri yeni doğan bebeklerine geçirebilir ve bu bebeklerin bir kısmı GBS ile enfekte olur. GBS ile enfekte olan yenidoğanlarda pnömoni (akciğer enfeksiyonu), septisemi (kan enfeksiyonu) ve/veya menenjit (beyin ve omurilik zarının enfeksiyonu) gelişebilir. Bir yenidoğan yaşamın ilk birkaç saati veya günü içinde enfekte olduğunda buna erken başlangıçlı GBS denir.
Yenidoğan GBS enfeksiyonu ve doğumdan sonra uterus enfeksiyonu genellikle doğum sırasında GBS taşıyıcısı olan herkese doğum sırasında damardan (intravenöz) bir antibiyotik verilerek önlenebilir.
GBS Risk Faktörleri
Aşağıdaki durumlarda doğumda GBS taşıyıcısı olma riskiniz vardır:
- Şu anki hamileliğiniz sırasında GBS gösteren vajinal ve rektal sürüntü kültürü
- Şu anki hamileliğiniz sırasında GBS gösteren bir idrar kültürü
- Geçmişte GBS bulaşmış bir bebek
Vajinal ve rektal sürüntü kültürü yaptırmadınız, ancak mevcut hamileliğiniz sırasındaki idrar kültürünüzde GBS görülmedi ve geçmişte GBS ile enfekte bir bebeğiniz olmadıysa şu durumlarda GBS taşıyıcısı olma riskiniz vardır.
- Erken doğum yaptıysanız (37 hafta öncesi)
- Doğum sırasında 38 derece üzerinde ateşiniz varsa
- Doğumdan 18 saatten fazla öncesinde su gelmesi
GBS Testi
Bir kişinin GBS taşıyıcısı olup olmadığını belirlemek için hamilelik sırasında testler yapılır.
İdrar kültürü. Belirtisiz bir mesane enfeksiyonunuz olmadığından emin olmak için hamileliğinizin başlarında idrar kültürü yapılır. İdrar kültürünüzde GBS veya başka bakteriler varsa, ağızdan antibiyotik ile tedavi edilebilir. İdrar yaparken yanma gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileriniz varsa, hamileliğinizin herhangi bir döneminde idrar kültürü yapılır. İdrar kültüründe GBS saptanırsa, bu enfeksiyon antibiyotik ile tedavi edilmelidir, ancak doğum sırasında damardan antibiyotik de almalısınız.
GBS için rutin tarama. Tüm hamileler rutin kültür testi yaptırmalıdır. Hamileliğin 36-38 haftaları arasında vajina ve rektumdan sürüntü alınır. Numune daha sonra bir laboratuvarda test edilir. GBS kültürünüz pozitifse, doğum sırasında damardan antibiyotik verilecektir.
GBS Önleme
Hamilelik sırasında GBS’niz bulunursa, enfeksiyon belirtileriniz olmasa bile, doğum sırasında bakterileri yenidoğana geçirme riskini azaltmak için damardan (IV) antibiyotik almalısınız.
Doğum sırasında antibiyotik tedavisi, doğumdan sonraki ilk haftada sizin ve bebeğinizin GBS ile ilgili ciddi bir enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltır.
Bu durumda tipik olarak kullanılan antibiyotik penisilindir, ancak penisilin alerjiniz varsa başka bir ilaç kullanılabilir.
Erken doğum riski varsa. GBS taşıyıp taşımadığınızı öğrenmek için test edilmeden önce erken doğum yaparsanız, hastaneye yattığınızda kültür yapılır. Bebeğiniz doğana veya doğum durdurulana kadar damardan antibiyotik ile tedavi edilir.
Sezaryende. Planlı bir sezaryen doğum olacaksa, damardan antibiyotik gerekli değildir çünkü GBS’nin yenidoğana geçme riski vajinal doğumdan çok daha düşüktür. Bununla birlikte, sezaryen planlanıyor olsa bile, hamilelik sırasında GBS için test yapılmalıdır. Test pozitifse, planlanan sezaryen tarihinden önce doğum başlarda antibiyotik kullanmanız gerekir.
Penisilin alerjiniz varsa. Penisiline alerjiniz varsa, doktorunu bilgilendirin. Geçmişte tam olarak ne tür bir alerji olduğunu anlatın. Sadece döküntünüz veya döküntüsüz kaşıntınız varsa, bu ciddi bir alerji değildir. Öte yandan, nefes almada güçlük, yüzün şişmesi ve/veya ciltte kaşıntılı kızarıklıklar varsa yaşamı tehdit eden bir alerjiye işaret eder. Penisiline alerjisi olan birçok kişiye alerji testi yaptırdıklarında gerçekten alerjik çıkmayabilir. Penisilin alerjisi öyküsü olan hamilelerin alerjiyi doğrulamak için cilt testi yaptırması önerilir. Alerji testi hamilelik sırasında güvenle yapılabilir.
Ciddi olmayan bir penisilin alerjiniz varsa, penisilin alabilirsiniz. Ciddi bir alerjiniz varsa ve GBS taşıyorsanız, doğum sırasında hangi antibiyotiğin kullanılması gerektiğini belirlemek için antibiyogram yapılır.
Geç başlangıçlı GBS. Üç aya kadar bebeklerde de GBS’den sepsis, menenjit ve diğer ciddi enfeksiyonlar gelişebileceğini unutmamak gerekir. Doğum sırasında antibiyotikle tedavisi, bebeğinizin yaşamın ilk haftasından sonra başlayan geç enfeksiyon riskini azaltmaz. Geç başlangıçlı GBS hastalığını önlemenin bir yolu yoktur.
Gebelikte Enfeksiyonlardan Korunma (Temel)
