Gebeliğin 8. haftasının başındasınız. Bu haftadan itibaren 3 hafta boyunca yapılan ultrason, tahmini doğum tarihinizi belirlemek açısından çok doğru sonuç verir. Son adet tarihiniz ile ultrason büyüklükleri arasında çok fazla fark varsa bu haftada yapılan ultrason ölçümlerini temel kabul etmek daha doğru olur.
Bu haftada;
Gebelik kesesi çapı: 26,5 mm.
Baş-popo mesafesi: 16 mm.’dir.
50. Gün
Serebellum, beyinde kas hareketlerini kontrol eden bölge oluşmaya başlar. Damağın ilk hali bebeğin ağız çatısında belirir. Bebeğinizin el plakaları daha oluşmadıysa bugün oluşmaya başlayacaktır. Kolda dirsek ve bilek bölgeleri fark edilir hale gelir. Dalak (antikor üreten ve eski kırmızı kan hücreleriyle bakterileri kandan temizleyen organ) gelişmeye başlar. Karaciğer artık bebeğin karın bölgesinde bir çıkıntı yapacak kadar büyümüştür. 9. hafta itibariyle karaciğer bebeğin beden ağırlığının yaklaşık yüzde 10’unu oluşturur ve kırmızı kan hücreleri üretir.
Pelvik duvarınızdaki kasları güçlendirmek için Kegel egzersizlerine başlayabilirsiniz. Gebelik egzersizleri kısmında Kegel egzersizleri anlatılıyor. Bu kaslar ve sırt kaslarınız düzgün bir şekilde sıkılaşırsa, ağır rahminizi taşımanıza yardım ederler ve aynı zamanda doğum sancıları ve doğum sırasında daha esnek olurlar.
Gıdalar Hakkında Hamilelik sırasında yağlı kahvaltılardan uzak durun. Sosis, yağlı pastırma ve sucuk yüzde 50 oranında yağ içerebilir. Hindiden yapılmış şarküteri ürünlerinde daha az yağ bulunur.
Eskiden Japonya’da göbek bağı doğumdan sonra plasentadan ayrılır, farklı kalınlıklarda beyaz kâğıda sarılır ve üzerine de anne babanın adı yazılırdı. Çocuk yetişkin olduğunda kâğıda sarılı göbek bağını sürekli yanında taşırdı.
51. Gün
Bebeğinizin beyninde ana iç salgı bezi olan hipofiz bezi oluşmaya başlar. Bu iç salgı bezi, büyüme hormonuyla beraber tiroid, böbreküstü bezleri ve gonadlar (yumurtalık ve testisler) başta olma üzere, diğer iç salgı bezlerinin fonksiyonlarını düzenleyen hormonları üretir. Beynin koku alma merkezi de biçimlenir. Önümüzdeki dört günde, göz retinasında pigment oluşmaya başlayacak ve gözleri tespit etmeyi kolaylaştıracaktır. Ayak tabakalarında bacağın bölümleri belirginleşir. Soluk borusu (trachea) ve gırtlak (larinks), bronşlar (akciğere giden borular) ve bebeğin dişlerini oluşturacak diş tümsekleri oluşmaya başlar. Bebeğiniz artık 8-11 mm’dir, sekiz kısa günde iki kat uzamıştır. Şimdi artık beş kuruşluk bir madeni paranın yüzeyine ancak bir bebek sığabilir.
Riboflavin gibi, niasin ya da B3 vitamini bedeninizin karbonhidrat, protein ve yağlardan enerji elde etmesine ve kullanmasına yardım eder. Tüm dokular için, özellikle de bebeğinizin beyni, sinir sistemi ve karaciğeri için kritik önem taşır. Hamilelik sırasında günlük niasin alımı 18 mg olmalıdır; ancak eğer protein alımı yeterliyse niasin yeterli olur. Niasin yönünden zengin protein kaynakları arasında, karaciğer, diyet ton balığı, hindi, tavuk ve yer fıstığı bulunur.
Bebeğiniz olağanüstü bir hızla büyüyor. Eğer bebeğiniz doğduktan sonra da bu hızda büyüseydi, bir aylıkken boyu 4,5 metre olurdu.
52. Gün
Dış kulakların oluşacağı yerde kabartılar çıkar. Üst dudak oluşmaya başlar. Göbek kordonu içinde barsaklar şekillenir. Bebeğin barsak bölgesindeki yer darlığının nedeni iri karaciğer ve iki böbrektir. Yumurta ve spermleri üretecek hücreler yolk kesesi içinde oluştuktan sonra oradan önümüzdeki bir ya da iki gün içinde pelvise geçerler. Bu hücreler yumurtalık ya da testislere dönüşmek için genetik talimatlara yanıt verirler. Ancak bu süreç gelecek haftaya kadar başlamaz.
Bir bebeğiniz olacağı için ne kadar mutlu olursanız olun, hamileliğin bu erken aylarında normal olarak meydana gelen biyokimyasal dalgalanmalar nedeniyle biraz asabiyet ya da depresyon hissedebilirsiniz. Nöroiletken (sinir hücrelerinin birbiriyle iletişim kurmasına olanak veren maddeler) seviyesindeki ve hormonlardaki değişiklikler bunun başlıca sorumlusudur.
B12 vitamini sinir iplikçiklerini korumada, sinir sistemi gelişimini desteklemekte ve kırmızı kan hücrelerinin üretiminde rol oynar. Hamilelik sırasında günde 2,6 mcg B12 alınması önerilir. Her gün et, yumurta ya da süt ürünleri tüketen birinin yeterli miktarı alması garantidir. Katı vejetaryenler besin desteği alabilir ya da B-12 ile zenginleştirilmiş soya sütü içebilir.
Bebeğinizin kaydettiği ilerlemeleri okurken belki de kolların bacaklardan, üst dudağın alt dudaktan önce oluştuğunu ve beynin gelişmesinin diğer tüm organlardan daha karmaşık olduğunu fark ettiniz. Burada bir düzen vardır: Buna sefalokaudal gelişme denir. Basit ifade etmek gerekirse, bazı hücre öbekleri için gelişme baştan (sefalo) makata (kaudal) olur. Bu nedenle, organlar ve sistemler kendi sıralarını beklemek zorundadır; çünkü bir kısım gelişme gelişigüzel ya da spontane değil, ardışık cereyan eder.
53. Gün
Yarın itibariyle bebeğinizin alt uzuv yerlerinde gelişmiş ayak plakaları olacak ve bebeğinizin gözünün retinasında pigment bulunacaktır. İşitme kanalı haline gelecek muhtelif kabartılarla dış kulak oyuğu da bebeğin başının her iki yanında mevcuttur. Cildiniz çatlamaya ya da kurumaya başlayabilir. Ciltteki problemlerin nedeni aşırı yağ ifrazatı ve hamileliğe bağlı hormonal değişikliklerdir.
Cildiniz kuruysa nemlendirin; yağlıysa bir yüz yıkama jeli ya da hafif bir sabunla yıkayarak temiz tutun. Akne ilaçları almayın. Bu tür ilaçların etkileri konusunda doktorunuza danışın.
54. Gün
Damak gelişmeye devam eder. Bebeğin gözleri pigmentlidir (göz rengi ancak doğumdan sonra yerleşir). Çene ve yüz kasları oluşmaya başlar ancak göz kasları gelişimlerini yarın tamamlayacaktır. Bebeğin dişleri (ya da süt dişlen) dişetlerinin altında gelişmeye başlar. Bebeğin kalbi dört odacığını olgunlaştırmaya başlar. Şimdi, kalbin enerji çıktısı bir yetişkininkinin yüzde 20’si kadardır. Beden oyuğu kalp, akciğerler ve karın bölgesindeki organları kapsamak üzere bölmelere ayrılmaya başlar. Diyafram da oluşmaktadır (bu doku göğüs boşluğunu karın bölgesinden ayırır).
Glikoz metabolizmasının sabah bulantılarında rolü olabilir. Sabahları glikoz seviyelerinin çok düşmemesi için hamile kadınların yatmadan önce hafif bir şeyler (süt, kızarmış ekmek gibi) atıştırması tavsiye edilir. Kızartmalar ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Bebeğinizin dişlerinin gelişimi için kalsiyum gerektiği için peynir, sardalya ve brokoli gibi, kalsiyum yönünden zengin gıdaları bol tüketin. Eğer brokoliyi sade sevmiyorsanız üzerine peynir ekleyin, tart, omlet ve çorbalarda kullanın. Eğer bünyeniz kaldırıyorsa, çay, kahve veya soda yerine süt için. Eğer sade süt size cazip gelmiyorsa, meyveli ya da kakaolu çeşitlerini deneyin ya da kalsiyumu bol gıdalar tüketin ve bol su için.
Bu ilk kırk günlük gelişme döneminde bebeğiniz günde 1 mm büyür, ancak büyüme tüm vücudunda eşit değildir. Bir gün kollarda yoğunlaşırken, diğer bir gün bacaklara yönelir ve bu böyle sürüp gider.
55. Gün
Tüm bu hızlı gelişme nedeniyle bebeğinizin başı gövdesinden çok daha büyüktür ve gelişmekte olan kalbi barındıran doku kabarcığının üzerine kıvrılmış durumdadır. Önümüzdeki iki gün içinde boyun ve gövde güçlenmeye başlayacak (Hatırlıyor musunuz? Bu noktaya kadar embriyonik bebeğinizin şekli C harfine benziyordu). Ayrıca önümüzdeki iki gün içinde el tabakasında bebeğinizin parmaklarının yerlerini gösteren kabartılar oluşacak. Parmak kabarcıklarının gelişim aşaması sürerken bebeğinizin elleri istiridye kabuğu görünümünde olacak. Bebeğiniz şimdi yaklaşık 11-14 mm. Bir yer fıstığı kabuğuna sığacak kadar küçük ve o kabuğun içindeki yer fıstığından bile hafif.
B6 vitamini vücudunuzun protein, protein dokuları ve kırmızı kan hücreleri oluşturmasına yardım eder ve sinir sisteminin normal işlevlerini destekler. Hamilelik sırasında günde 1,9 gr önerilir. Yulaf ezmesi, ekmek, muz, avokado, kırmızı erik, domates, tavuk, karaciğer, somon, kuru bakliyat ve bezelye, tüm et çeşitleri, süt, yeşil yapraklı sebzeler, hazır kahvaltı gevrekleri ve patates zengin doğal B6 vitamini kaynaklarıdır. Vücut bir aylık B6 vitamininden fazlasını depolayamaz. Bu nedenle besin kaynakları önemlidir. B6 vitamini, niasin ve C vitamini suda çözülebilir olsa da, aşırı miktarlarda alınmamalıdır.
Eskiden bazı Filipinli kabileler doğacak bebeğin, anne yapışık iki muz yiyince ikiz, patlıcan yiyince de koyu tenli olacağına inanırdı. Gerçi şimdi de benzer efsaneler çok. Mesela ayva yediğin zaman bebeğin gamzeli olacağını söyleyenler var. Hatta doğurduğu bebeğin gamzelerini gebelikte yediği ayvalara bağlayanlar. Olsun… Bunun ne zararı var ki?
56. Gün
El plakalarının parmak tümsekleri bugün tamamlanmış olmalıdır. Kalbin içinde, pulmoner arter hattı (oksijen alması için akciğerlere kan taşıyan kan damarları) aort hattından ayrılır. Bebeğinizin böbrekleri, sırtın bele yakın kısmında nihai poziyonlarına doğru yükselirken idrar üretmeye başlar. Bugün, bebeğin kol gelişimindeki kritik dönem sona erer. Kollar artık olması gereken yerdedir ve ebatları gelişimin bu aşaması için oranlıdır.
Bugün itibariyle ikinci âdet döneminiz atlar.
Fazla miktardaki östrojenin (bir hormon) yol açtığı uyarı ve gelişmekte olan bebeğin yarattığı gerilme sonucu rahminizdeki hücreler hamile olmadığınız döneme kıyasla on yedi ila kırk kez büyümüşlerdir.
A vitamininin emilimine yardımcı olmak için hamilelik döneminde günde 10 mg E vitamini alınması önerilir. E vitamini kan hücrelerindeki ve akciğerlerdeki zarın dağılmasını önler ve hasar görmüş dokuyu onarır. LDL kolestrolünü de azaltır. LDL, damarlarda plak oluşumuna neden olan “kötü” kolesteroldür. Beslenmedeki E vitamininin yaklaşık yüzde 60’ı bitkisel yağlardan, margarin ve salata sosundan gelir. E vitamini için en iyi gıda kaynakları ayçiçeği çekirdeği, badem ve tatlı patatestir.
