Bu haftada;
Baş çapı: 50 mm.
Baş çevresi: 188 mm.
Karın çevresi: 158 mm.
Üst bacak kemiği uzunluğu: 35 mm.
Bebeğinizin ağırlığı: 395 gr.
Bebeğinizin boyu: 25 cm.
Yükleyen hakankilavuz. – Güncel bilim ve teknoloji videoları.
141. Gün
Bu hafta boyunca bebeğinizin beyni hızla gelişmeye başlayacak. Bu hızlı gelişme çocuğunuz beş yaşına gelene kadar devam eder. Ayrıca bebeğinizin akciğerleri de “sürfaktant” adı verilen ve akciğerlerin içine hava dolmasını sağlayan bir madde salmaya başlar. Şu anda bu madde sadece eser miktarda bulunur. Bebek dışarıdan gelen sesler ya da hareketler yüzünden uykusundan uyanabilir: Ani yüksek sesler, yüksek sesli müzik, hatta arabanın ya da çamaşır makinesinin titreşimi bile bebeği harekete geçirebilir.
Hamileliğinizin bu dönemi itibariyle doktorunuz işyerinde daha az yorulmanızı ve hatta eğer işiniz sürekli bir şeyler kaldırmayı, bel hizasından aşağı eğilmeyi, bir şeyler taşımayı ya da sürekli merdiven çıkmayı gerektiriyorsa, işteki sorumluluklarınızı değiştirmenizi önerebilir. Ana fikir, hamileliğinizi zorlaştıracak fiziksel gerilimden ve zorluklardan uzak durmaktır.
Göğsünüzde, boynunuzda, yüzünüzde, sırtınızda ve bacaklarınızda örümcek şeklinde damarlar (bir merkezden dağılan parlak kırmızı damarlar) oluşabilir. Eğer ilk hamileliğiniz sırasında oluştuysa, muhtemelen gene oluşacaktır. Damarlardaki diğer değişiklikler de doğumdan sonra çoğunlukla yok olurlar.
142. Gün
Bugün itibariyle bebeğinizin saçları gözle görülebilir ve kaşlar da kendini göstermeye başlar. Daha sonra rengi ne kadar koyu olacaksa olsun şu anda bebeğinizin saçlarında hiç pigment yoktur, üç-dört hafta içinde kaşlar beyaz çizgiler gibi gözükecek; şimdi bebeğinizin başındaki saçlar da beyaz ve çok kısadır.
Hamileliğinizin bu döneminde demir eksikliğine bağlı anemi gelişebilir. Kadınların yüzde 90’ından fazlası hamile kalmadan önce hafif derecede anemik olabiliyor ve yaklaşık yüzde 20’si hamilelikleri sırasında demir eksikliğine bağlı anemi tedavisi görüyor. Eğer beslenmenizde yeterli demir yoksa bedeniniz yeteri kadar kırmızı kan hücresi üretemez ve kırmızı kan hücrelerinin az olması da sisteminizde daha az oksijen dolaşması anlamına gelir. Anemisi olan kadınlar kendilerini zayıf, yorgun ve nefessiz kalmış hisseder ve hatta baygınlık geçirirler. Demire bağlı aneminin önlenmesi kolaydır. En iyi demir kaynakları arasında dana karaciğeri, (sığır karaciğerinden uzak durun çünkü büyümesini hızlandırmak için verilmiş hormonlar içerebilir), melas, rozbif, kıyma, soya fasulyesi, kuru erik ve hindi bulunur.
Göbek bağının kesilmesi pek çok kültürde önemli bir törendir. Filipinlerdeki bazı kabilelerde kordon bebeğin alnına uzandığı yere kadar ölçülür sonra kesilir. Kordonun uzunluğu bebeğin “akıllı” olacağını garanti eder.
143. Gün
Bu aşamada bebeğin vücudunda yağ çok azdır. Beden ağırlığının sadece yüzde 3,5’i yağdır. Bu oran gelecek hafta ve aylarda değişecektir, çünkü bebeğin depoladığı yağ doğumdan sonra gıda ve enerji rezervi olarak kullanılacaktır.
Sersemlik ya da baygınlık hali anemi işareti olabilmekle birlikte kan şekeri seviyenizin düşük olduğunu da gösterebilir. Kan şekerinizi istikrarlı tutmak için sık ve küçük öğünler yiyin, yanınızda kan şekerinizi yükseltmek için atıştırmalıklar taşıyın. Ayrıca çok fazla terlememeye dikkat edin. Bir vantilatör serin bir esinti verebilir. Ayrıca kat kat giyin ki ihtiyaç duyduğunuzda çıkarabilin. Demir eksikliğine bağlı anemi bir kan testiyle teşhis edilir. Neyse ki bu rahatsızlığın semptomlarından hamileler etkilense de doğmamış çocuklar nadiren etkilenirler. Annenin demir rezervi hamileliğe destek vermek için tüketilir, ancak yerine konulması yaklaşık bir yıl alır. Bu nedenle bebekleri bir yaşına gelmeden hamile kalan kadınların demir eksikliği çekmesi diğer kadınlara göre daha muhtemeldir.
Hindistan’ın Pencap eyaletinde ve Tierra del Fuego’da geleneksel olarak doğum sancısı başlayan kadınların sırtına ve karnına masaj yapılır. Diğer kültürlerde karnına baskı yaparak, kasılmalar sırasında sıkarak ya da bir kuşak sararak bebeği itmesine yardım edilir.
144. Gün
Önümüzdeki günlerde lanugo tüyleri bebeğin bedenini kaplayacak.
Bacak ve ayaklarınıza kramp girebilir ve ayak bileklerinizde ve ayaklarınızda hafif şişlik (ödem) olabilir. Uzun süre ayakta durmak, yorgunluk ve beslenmenizde çok fazla fosforla birlikte çok az kalsiyum olması krampların sorumlusu olabilir. Gerekli ayarlamaları yaparak olabildiğince az yorulun. Fosfor alımını azaltmanın en iyi yolu hayvansal proteni azaltmaktır. Beslenmenizdeki doymuş yağ oranını azaltmak için yemek pişirirken tereyağ yerine sıvıyağ kullanabilirsiniz. Gereken her bir ölçü tereyağ yerine bir ölçüden az sıvı yağ kullanın. Kokusuz zeytinyağı her tür yemekte kullanılabilecek mükemmel bir seçenektir.
Yukatan Yarımadasında doğuma giren ebe gidişat konusunda endişelendiğinde yaygın geleneksel şifa yöntemi olarak doğum sancısı başlamış kadına yutması için çiğ yumurta verir. Kadını yumurtayı yutar, tiksintiyle sarsılır ve kusar. Kusma doğum sürecini tamamlayacak güçlü kasılmaları başlatır.
145. Gün
Eğer bebeğiniz erkekse bugün itibariyle testisleri pervisten skrotuma doğru inmeye başlar. Yumurtalıkların ve testislerin aynı dokudan meydana geldiğini unutmayın. Ancak yumurtalıklar aynı yerde kalırlar. Erkek ve dişi sistemlerinde ilginç başka bir paralellik daha vardır. Kızlarda dış dudakları oluşturan aynı doku erkeklerde skrotumu oluşturmak üzere kaynar. Kaynaşma hattının (raphe-dikiş) penisin altından anüse uzandığı görülebilir. Bu, 12. hafta oluşur. Yeni doğan erkek bebeklerde oldukça barizdir.
Bacaklarınızda varis olabilir. Bu arada rektumunuzun çevresindeki damarlar da hamilelik sırasında sıvı tutma, kilo alma ve kabızlık nedeniyle oluşan baskıdan dolayı şişebilir. Buna hemoroit denir; bunlar kanayabilir, yanabilir ve ağrı yapabilir. Hemoroiti engellemenin en iyi yolu kabız olmamaya çalışmaktır.
Kabızlığı önleme yollarıyla ilgili doktorunuza danışın. Rektal kanama kabızlık nedeniyle anüste oluşabilecek yırtılmalardan da kaynaklanabilir. Rektal kanamalarınız olursa doktorunuza bildirin. Kabızlığın yanı sıra başka bir nedeni olup olmadığına bakmak için tıbbi bir tanı konulmalıdır.
Sindirim sisteminin gelişiminin erken safhalarında bebeğinizin sistemi önce ağzı ve anüsü meydana getirecek dokuyu belirler sonra aradaki organ ve dokuları yerine koyar.
146. Gün
Göz kapakları birbirine yapışık da olsa, bebek artık göz kırpma hareketleri yapmaktadır. Omurga, kaburgalar, kol ve bacaklardaki uzun kemikler sertleşip kemik halini almıştır. Önce bebeğin kafatasının alt kısmı meydana gelir. Bu noktada alnı, şakakları ve kafatasının üst ve arkasını kaplayan plakalar da mevcuttur ve kıkırdak yapıdadır.
Doktorunuz bu ay içinde nabzınızın arttığını bildirebilir. Bu normaldir ve sadece vücudunuzun hamileliği desteklemek için biraz daha fazla çalıştığının işaretidir. Doku oluşturan tek madde proteinlerdir. Bebeğin, plasentanın, rahmin ve göğüslerin büyümesi ve kan hacminde yeterli artış olabilmesi için protein alınmalıdır.
Eğer et yerine sebze, makarna ve baklagilleri tercih ediyorsanız, hamilelik sırasında günlük protein ihtiyacınızı kuru baklagiller, bezelye, kabuklu yemişler, tam tahıllı ekmek, mısır unu, makarna ve domates soslu spagetti yiyerek karşılayabilirsiniz.
147. Gün
Bebeğinizin ellerinin boyutları ve gücü bugüne kadar o kadar gelişti ki bir miktar kuvvetle tutabilir. Eğer bebeğiniz kızsa rahmi tamamen oluşmuştur ve en hızlı büyüme döneminden geçmiştir.Rahmin içindeki bebek 191 mm uzunluğundadır; yaklaşık bir Barby bebek kadardır. İki haftadan kısa bir süre içinde bebeğin ağırlığı 100 gr’dan fazla artar. Şimdi bebeğiniz yaklaşık 460 gramdır. Elinizde yarım kiloluk bir tereyağ paketi tutun. İşte bebeğiniz aşağı yukarı bu ağırlıktadır ve eğer tutabilseydiniz, elinize bu kadar ağır gelecekti.
Hamileliğinizin bu 5. ayının sonunda rahminiz göbek deliği seviyenize ulaşmıştır.
Sumatra’da geleneksel ebeler çocuğun sesi güzel olsun diye göbek bağını flütle keserler.
Doğumdan sonra biriken amniyotik sıvı nedeniyle bebeğiniz aksırabilir ve burnu akabilir. Eğer bunu bilmiyorsanız, soğuk algınlığına yakalandığını sanırsınız. Enfeksiyonlara, soğuk algınlığına ve gribe yol açan bakteri ve virüsler, burun ve ağızdaki hücrelere ve buradan da kana karışarak vücutta kalırlar. Bu nedenle ağzı ve burnu kapatmadan aksırmak ya da öksürmek mikropları yayar. Cranberry suyu içmek kulak ve solunum yollarında enfeksiyona neden olan yaygın bir tip bakterinin (haemophilus influenzae) hücrelere yapışmasını ve enfeksiyona neden olacak şekilde vücutta kalmasını engelleyebilir.
