İkili tarama testi yaptırmayı unutmadınız değil mi.
Bu haftada;
Baş-popo uzunluğu: 67 mm.
Baş çapı: 19 mm.
Baş çevresi: 73 mm.
Karın çevresi 63 mm.
Üst bacak kemiği uzunluğu: 10 mm.
85. Gün
Bebeğinizin eli giderek işlev kazanır. Bebek baş parmağını öteki parmaklarına doğru hareket ettirir. Önümüzdeki üç gün içerisinde kız bebeklerin cinsel organları oğlanlarınkinden açıkça ayırt edilebilir. Bu hafta içinde penisin başı içeriye doğru büyümeye başlar. Bu içeriye büyüme sona erdiğinde, sünnet derisi ile başı kaplayan çift katlı deri oluşur.
Fiziksel ve psikolojik olarak hamilelik şokunu atlatan bir kadın genel olarak kendini iyi hissetmeye başlar; iştahı açılır, görünümü ve durumu iyileşir. Bu kendini iyi hissetme ancak sağlıklıysanız, iyi besleniyorsanız ve aşırı yorulmuyorsanız, söz konusu olur.
En eski tarım toplumlarında hayatın, gökyüzünün yeryüzündeki toprağa yağmur damlatmasıyla başladığına inanılırdı. Efsanelerde gökyüzü erkek, yeryüzü dişiyi simgeler. Günümüzde bile toprak ana diye bahsedilmesinin nedeni budur.
Bazı bölgelerde tüketiciler yerel şehir suyundan kuşku duyarak kişisel kullanımları için şişe suyuna yöneliyorlar. Hangi markanın seçileceği kişisel tercih meselesidir, ancak tüm tüketicilerin sahte iddialara karşı uyanık olması gerekir. Maden suları bilinen bir sağlık avantajına sahip değildir ve sodyum miktarı arzu edilenin üzerinde olabilir. Şişe sularının düzenli olarak sağlık testinden geçirilmesi gerekir.
86. Gün
Bebeğiniz rahim içinde nefes alıp verme hareketleri yapar. Bu hareketler akciğerlerin içine amniyotik sıvı alınıp boşaltılmasına neden olur. Sıvı, akciğerler içinde hava keselerinin uygun şekillenmesi için şarttır.
Bu zamana kadar muhtemelen (areola adı verilen) meme başı çevresinde koyulaşma ve çapında da genişleme fark etmiş olursunuz. Ayrıca eğer ikinci hamileliğinizse, fark edilmeye başlanmıştır. Rahminiz ikinci sefer pelvisinizi daha çabuk genişletiru nedenle sık idrara çıkabilirsiniz. Kaslarınız büyüyen rahminize daha da dirençli olduğundan ve ilk gebelik sırasında esnediğinden, egzersizle karın bölgeniz eski şeklini tekrar almış olsa da 12. haftadan önce belli etmeye ve hamile giysileri giymeye başlamış olabilirsiniz.
Erkekler, doğuma tanık olmalarına asla izin verilmeyen toplumlarda doğumun doğasıyla ilgili korkunç hayaller kurar. Geleneksel olarak Yeni Gine’deki Arapeş kabilesinin erkekleri kadınların çığlıklar atarak acıyla kıvranırken gösterildiği doğum pandomimleri yapar. Gerçekte ise Arapeş kadınları sessizce, dik bir yamaçtaki karanlık nemli zeminin üzerinde, gençir kadının yardımı dışında başka hiçbir yardım almadan doğururlar. Yeni anneden yeni doğmuş bebeğinin bakımını tek başına üstlenmesi beklenir.
Bazı restoranlarda getirilen büyük porsiyonları küçük porsiyona dönüştürebilirsiniz. Bunun için yemek için yarısını ayırın ve kalanı paket ettirin. Yarısını yiyin ve kalanı da daha sonra yemek üzere eve götürün.
87. Gün
Bebeğinizin kalın bağırsakları (kolon) saatin ters yönünde 180 derece dönerek ince bağırsağın etrafında bir kare oluşturur, tıpkı bir resmi çevreleyen çerçeve gibi. Kolonun üst iki köşesi vücut duvarına yapışıktır ve anal kanalda sona erer, ince bağırsaklar ise karın bölgesinde kalır.
Hâlâ yemeklerden sonra mide bulantısı, hazımsızlık ve mide yanması oluyor mu? Yediklerinize dikkat etmeye, daha az miktarlarda ama daha sık yemeye devam edin. Gebelik döneminde meydana gelen şeylerden biri de mideyi boğaza karşı kapatan yuvarlak sfinkter kasının gevşemesi ve besin ve mide asidinin boğaza geri gitmesine olanak vermesidir. Sonuç kalbin yakınlarında yanma hissidir. Eğer midenizde az yemek varsa, boğazınıza çıkmak için de az şey var demektir ve kendinizi daha rahat hissedersiniz. Ayrıca yavaş yiyin; yedikten sonra bir-iki saat geçene kadar uzanmayın ve içeceklerinizi daha çok öğün aralarında için. Siz aç olmasanız da bebeğinizin aç olabileceğini unutmayın. Öğün atlamak ya da sadece iki kez büyük porsiyonlarda yemek yerine sık ve küçük porsiyonlarda yiyin. İyot bir eser element olarak beden hücrelerinin oksijeni nasıl kullanacağını ve nasıl enerji açığa çıkaracağını kontrol eden tiroit bezi tarafından salgılanan bir hormon olan tiroksinin bir parçasıdır. Günlük 175 mcg iyot hamilelik sırasında önerilmektedir. İyot ihtiyacı deniz ürünleri yiyerek ve iyotlu tuz tüketerek kolaylıkla karşılanabilir.
Sırt ve leğen kemiği çevresindeki ağrılara ek olarak, bileğinizin karpal tünel adı verilen bölgesinden geçen sinirler baskı altında kalabilir. Belirtiler arasında karıncalanma, uyuşma ve/veya baş parmak, işaret parmağı ya da orta parmakta ağrı ve parmağınızla bir düğmeye basarken, fermuar çekerken ya da bir kahve fincanı ya da ocağın üzerindeki demlik gibi bileğinizle bir şey kaldırmaya çalışırken güçsüzlük hissi bulunur. Bu semptomları değerlendirmesi için doktorunuza bildirin.
88. Gün
Önümüzdeki üç gün bebeğinizin dalağı karaciğerin denetiminde işlevini görmeye başlayacak. Eski kırmızı kan hücrelerinin atılması ve antikor üretimi.
Kabızlık çekebilirsiniz. Hamilelik hormonları bağırsaklarınızdan kasları gevşettiği için dışkı atımı daha yavaş ve daha az etkin olacaktır. Ayrıca büyüyen rahim bağırsaklara baskı yapar ve faaliyetlerini iyice zorlaştırır. Kabızlık için ne yapmak gerekir? Yürüyüş ya da yüzme gibi, eklemlerinizi zorlamayan bir fiziksel aktivite yapın, dışkılama isteği duyduğunuzda ertelemeyin; her gün su, süt, meyve suyu ve çorba dahil 1,7-2,8 litre sıvı alın. Kırmızı erik, erik suyu ve incir tüketmek de yararlı olabilir. Kalkar kalkmaz ılık ya da sıcak bir şeyler içmek de faydalıdır. Beslenmenizdeki lif miktarını artırmak ve bağırsak hareketlerinizi iyileştirmek için bol bol taze meyve, sebze (çiğ olsa daha iyi), baklagil ve tam tahıl tüketin. Besin lifleri bitkilerin hücre duvarlarındaki sindirilebilir karbonhidrat bileşenleridir. Kepek, kabuklu patates, kabuklu armut, soya fasulyesi ve buğday gevreği besin lifi açısından ilk beş besin kaynağıdır.
89. Gün
Bebeğinizin ağzının gelişmesinde çok ilerleme oldu. Kemikli damak ya da ağzın çatısı birkaç haftadır tamamlanmış durumda. Emme kasları yanakları şişiriyor, diş kabarcıkları dişetlerinin altında mevcut, boğaz ve soluk borusu oluşmuş ve larinks ya da ses kutusu da var. Bugün itibariyle bebeğinizin tükürük bezleri işlev görmeye başlayacak. Önümüzdeki üç gün içinde bebeğiniz nefes alıp verme, emme ve yutma hareketleri yapmaya başlayacak.
Bugünlerde çoğu hamile kadın göğüs bölgesinde ve memelerinde damarların genişlemesine tanık olur.
Lif, bağırsakların en etkili şekilde çalışmasına yardım ederek, emdiği kolestrol miktarını ve kanserojenlerle temasını azaltarak, glikoz emilimini yavaşlatarak ve dışkının yumuşak olmasını sağlayarak kardiyovasküler hastalıklara, diyabete ve kolon kanserine karşı koruma sağlar. Lifler kabızlığın yaygın görüldüğü hamilelik döneminde özellikle önemlidir. 50 yaş ve altı kadınlar için günlük yirmi beş gram lif önerilir.
Yeni Zelanda’da yerli kadınlar geleneksel olarak dere kıyısında doğururdu. Onların dilinde ıvhenna hem “toprak” hem de “plasenta” demektir. Türkçe’de de plasenta yerine etene denir. Plasentanın ete benzemesinden olsa gerek.
90. Gün
Bebeğinizin kolları beden boyuna göre neredeyse nihai oranına ulaşmıştır, ancak bacaklar hâlâ oldukça kısadır. Dalak artık çalışmaktadır.
Muhtemelen doktorunuzu şimdiye kadar iki ya da üç kez gördünüz. Yakın bir zamana kadar prenatal doktor ziyaretleri rutin işlerinizin bir parçası olacaktır. Yaşadığınız tüm semptomları not etmeyi unutmayın ki doktorunuz bunların nedenini ve hamileliğiniz üzerindeki etkisini tespit edebilsin. Müshil kullanmanız gerekirse almadan önce doktorunuza danışın.
Hamileliğiniz sırasında rahminizin ağırlığı 28 gramdan 1,13 kilogramın üzerine, başlangıçtaki ağırlığının 360 katına çıkar.
Çinko kemiğin bir kısmını oluşturan ve DNA ve protein sentezinde, bağışıklık reaksiyonlarında, ensülin metabolizmasında, A vitamini kullanımında ve yaraların iyileşmesinde rol oynayan bir eser elementtir. Beyin ve sinir sisteminin gelişiminde koruyucudur. Hamilelik sırasında önerilen günlük çinko miktarı 15 mg’dır. Et, et alternatifleri ve süt, özellikle de istiridye, ringa balığı, tavuk, kuru baklagiller, kabuklu yemişler ve yumurta sarısı çinkonun biyoyararlanımı en yüksek kaynaklarıdır.
91. Gün
Bebeğiniz artık oldukça hareketlidir ve kas tepkileri mekanik ve kukla gibiyken yeni doğanınkine benzer şekilde yumuşak ve akıcı hale gelir. Hatırlayın, 2. ayın sonunda bebek 27 mm uzunluğunda ve yaklaşık bir gramdı. Şimdi üç kat daha uzun ve elli kat daha ağırdır.
Bugün gebeliğinizde 3. ayın sonudur. Bir trimester ve gebeliğin toplam süresinin üçte biri bitti. Her gün hamileliğiniz ve doğmamış çocuğunuz hakkında okudukça, düşündükçe ve öğrendikçe gelişmekte olan bebeğinizi daha iyi anlar ve yeni (ya da yeniden) anne baba rolüne daha çok yaklaşırsınız.
65 kilo ağırlığında bir insanda ancak 50 gram magnezyum bulunduğu için bu mineral başlıca mineraller arasında sayılmaz. Magnezyumun çoğu kemiklerde bulunur. Hamile kadınların günde 150 mg magnezyum alması önerilir. İyi besin kaynakları arasında kabuklu yemişler, baklagiller, tahıllar, koyu yeşil yapraklı sebzeler, deniz ürünleri, çikolata ve kakao bulunur.
Tahmini doğum zamanınızın doğruluğu prenatal ziyaretler sırasında rahminizin boyutlarına bakılarak teyit edilebilir. Eğer rahmin gerçek büyüklüğü ile beklenilen büyüklüğü arasında büyük bir fark varsa, bebeğinizin baş-makat uzunluğunu ölçmek için ultrason kullanılabilir.
