Tedaviye Başlarken
Tedaviye başlamadan önce infertilite nedeni olabilecek rahatsızlıkların tanısını koymak için tüm tetkikler yapılmış olmalıdır. Bunlar arasında özellikle semen analizi (spermiogram), histerosalpingografi (rahim, yumurtalık kanalı filmi) önemli yer tutar. Eğer yumurtlamalarda bir sorun saptanmış ise bunun nedeni olabilecek tiroid fonksiyon bozuklukları, prolaktin (süt hormonu) yüksekliği gibi diğer etkenler ekarte edilmiş olmalıdır.
Tedavi gebelik elde etmek için yapıldığından oluşabilecek bir gebeliğin devamında sorun çıkarabilecek rahatsızlıkların olmadığı saptanmalıdır. Bunun için anne adayında kronik hastalıklar hakkında bilgi alınmalı ve tüm gebelik planlayan kadınlarda yapılan muayene ve tetkikler yapılmış olmalıdır.
Tedavi için kullanılan gonadotropin ilaçları ve sonunda gebelik açısından sorun oluşturabilecek yumurtalık tümörleri tedavi edilmiş olmalıdır.
Yumurtlatma tedavisinin izlenmesinde vajinal ultrason kullanılması kaçınılmazdır. Bunun için vajinal yoldan ultrason yapmayı bilen bir hekim tarafından uygulanmalıdır.
Tedavi Boyunca
Yumurta uyaran gonadotrinler her gün veya en azından gün aşırı uygulanmalıdır. Tedavi sırasında ilaç dozları ilacın etkileme süresini de göz önünde bulundurarak 4 günden erken değiştirilmemelidir.
Büyük yumurta (dominant follikül – öncü yumurta) 18 mm çapa ulaştığında 250 mcg r-hCG veya 10.000 ü üriner hCG ile yumurtlama tetiklenmelidir.
Tedavi sırasında yumurtalarda aşırı gelişme olursa aşırı uyarılmaya bağlı sorunlar oluşturmamak açısından hCG uygulamasından vaz geçilmelidir. Eğer 14 mm üzerinde 3 veya daha fazla sayıda yumurta var veya östradiol 1500 pg/ml üzerinde ise aşırı uyarılma riski var demektir.
Çok sayıda yumurta gelişiminin önlenmesi ve bu yolla çoğul gebeliklerden kaçınılması yanısıra aşırı uyarılma durumlarının önlenebilmesi için en uygun tedavi protokolü düşük doz basamaklı artış protokolüdür.
Östradiol, yalnızca öncü yumurtalardan salgılanır. Bu nedenle çoklu yumurta gelişimi durumunda östradiol ile yumurta sayısı ve büyüklüğü arasında bağlantı yoktur. Tek yumurta gelişimi durumunda östradiol ile yumurta büyüklüğü orantılıdır.
Birbirini izleyen iki gün yapılan östradiol iki katından daha fazla artıyorsa aşırı uyarılma riski vardır.
Tek başına yumurta çapı yumurtanın olgunluğunu göstermeye yetmez. Yumurtanın olgunluğunun belirtilerinden biri olan östrojen üretme gücü de dikkate alınmalıdır. Östrojen üretme gücünün en güzel göstergesi rahim iç tabakası kalınlığıdır.
