Yumurta ile spermin birleşmesini önleyen pek çok neden olabilir. Bir yardımcı üreme tekniği olan tüpbebek, pekçok sorunda ilk tedavi seçeneği haline gelmiştir. Başarı oranlarının artması ile tüpbebek tedavisi son sıralardan ilk sıralarda tercih edilir hale gelmiştir. Bu sayede pek çok çiftin çocuk sahibi olması sağlanabilmiştir.
Yumurtalık kanalı tıkanıklığı (tubal infertilite)
Gebeliğin doğal yollardan gerçekleşmesi için vajina içine bırakılan spermlerin rahim ve yumurtalık kanalından geçerek, yumurtalıktan atılan yumurta ile buluşup onu döllemesi gerekir. Anlaşılabileceği gibi döllenmenin gerçekleşmesi için açık ve sağlıklı bir yumurtalık kanalı gereklidir. Hem sperm ve yumurtanın, hem döllenme ile oluşan embriyonun iletilmesi hem de döllenmenin içinde gerçekleşmesi için yumurtalık kanalı açık ve sağlıklı olmalıdır. Yumurtalık kanalının tıkalı, ileri derecede hasarlı veya ameliyatla alınmış olması durumunda tüpbebek tedavisi gerekli ve iyi bir tedavidir.
Karın zarı yapışıklıkları
Bazen yumurtalık kanalının tıkanıklıklarını laparoskopi yöntemi ile açmak mümkün olabilir. Özellikle yumurtalık kanalının karın boşluğuna bakan ucundaki tıkanıklıkları laparoskopi ile açmak daha kolaydır. Karın alt kesiminden yapılan yumurtalık kisti, myom, dış gebelik ameliyatları; karın zarı iltihabına neden olabilen apandisit gibi hastalıklarda yumurtalık kanalı tıkanabilir. Kimi zaman yumurtalık kanalı açık bile olsa çevredeki yapışıklıklar yumurtanın kanala ulaşmasını önleyebilir. Bu durumda laparoskopi ile kanalın açılması ve yapışıklıkların giderilmesinden sonra altı ay içinde gebelik elde edilememiş ise tüpbebek yapılabilir.
Yumurtlama sorunları
Yumurtlama sorunu olanlarda ilaç kullanılarak yumurtlama olması sağlanabilir. Ancak ilaç ile yumurtlama sağlanması pahalı ve riskli tedavilerdir. Art arda denenen yumurtlama tedavilerinde gebelik elde edilemiyorsa tedaviyi tekrarlamak yerine tüpbebek uygulanması maliyetleri azaltabilir.
Endometriozis
Her ay adet kanaması ile dökülen rahim iç tabakasının olması gereken rahim içi yerine başka yerlerde bulunmasına endometrioz denir. Endometrioz en sık karın zarı, yumurtalık kanalı, yumurtalık, veya barsak üzerinde bulunabilir. Endometrioz, gebe kalmayı zorlaştırır. Endometrioz odaklarının ameliyatla temizlenmesinden sonra altı ay içinde gebelik elde edilememiş ise tüpbebek yapılabilir.
Erkek Faktörü
Sperm sayı, hareket ve görünümü (morfoloji), gebe kalmak için önemli faktörlerdir. Sperm sayı, hareket ve morfolojisindeki bozuklukların tedavisi genellikle çok başarılı değildir. Bu durumda tüpbebek ve gerekli görülürse mikroenjeksiyon uygulamaları ile gebelik şansı artırılabilir. Bazen normal boşalma ile hiç sperm gelmez. Bu durumda yumurta, testisten biyopsi ile alınan spermlerin mikroenjeksiyon yöntemi ile döllenebilir.
Açıklanamayan infertilite
Düzenli ilişki ile gebe kalamadığı için başvuran çiftlerin bazılarında yapılan testlerde bir sorun saptanamadığı halde uygulanan tüm yöntemlerle gebelik elde edilemez. Bu duruma açıklanamayan infertilite denir. Açıklanamayan infertilite olgularında anne adayının yaşının her deneme sonrası ilerlemesi ile gebelik şansı azalmaya devam eder. Açıklanamayan infertilite olguarında da tüpbebek uygulaması ile kısa sürede gebelik elde edilebilir.
İmmünolojik infertilite
Sperme karşı erkek veya kadın üreme sisteminde oluşan bağışıklık tepsiki, spermlerin hareketini önleyebilir. Bu durumda spermin yumurtayı dölleme şansı kalmaz. Bu olgularda tüpbebek, yüksek gebelik başarısı sağlar.
Yaş faktörü
Anne adayının yaşı ilerledikçe yumurta sayısı azalır. Özellikle 35 yaş üzerinde azalma daha da hız kazanır ve gebe kalmaya izin vermeyecek seviyelere gelebilir. Bu yaş sonrası gebelik olasılığı düşün yöntemler ile kaybedilen zaman çok değerli olabilir. Zaman kaybetmeden tüpbebek uygulanması yüksek gebelik şansı tanır.
Preimplantasyon tanı gerektiren durumlar
Anne baba veya diğer kardeşlerde saptanan ve embriyonun yerleştirilmesinden önce alınan hücrede test yapılarak tanısı konabilecek hastalıklar için tüpbebek yapılabilir. Tüpbebek uygulaması sırasında embriyodan alınan hücrede preimplantasyon genetiği uygulanarak tanı konabilir.
