Adet kanamasının şiddetli olması normal bir durum olarak kabul edilemez. Hayatınızı çekilmez hale getirebilir ve çok önemli bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Adet kanamanız her zamankinden fazla ise veya bu konuda şüpheniz varsa muhakkak muayeneye gelmelisiniz.
Şiddetli Adet Kanaması Ne Sıklıkla Görülür?
Şiddetli adet kanaması çok sık görülen bir sorundur. Her üç kadından biri hayatının bir döneminde şiddetli adet kanamasından ötürü bize gelir.
Hangi Adet Kanaması Şiddetlidir?
Aşağıdakilerden herhangi birinin olması, şiddetli adet kanaması olduğunu düşündürür.
- 7 günden uzun süren adet kanaması
- Birkaç saat süre ile devam eden ve saatte birden fazla ped ya da tampon değiştirmenizi gerektiren kanama
- Aynı anda birden fazla ped kullanmanıza neden olan adet kanaması
- Gece yattıktan sonra kalkıp ped değiştirmenizi gerektirecek şiddette kanama
- Bir bozuk para kadar veya daha büyük pıhtıların gelmesi
Şiddetli Adet Kanaması Hayatımı Nasıl Etkiler
Şiddetli adet kanaması, altta yatan ve tedavi edilmesi gereken başka bir sorunun belirtisi olabilir. Diğer yandan şiddetli adet kanaması uzun vadede, demir eksikliği anemisine (kansızlık) neden olur. Anemi şiddetlenirse nefes darlığı ve kalp yetmezliğine neden olabilir.
Şiddetli Adet Kanaması Nedenleri Nelerdir?
Şiddetli adet kanamasının pek çok nedeni olabilir. Bunlardan bazılarından bahsedelim.
- Myomlar ve polipler
- Adenomyozis
- Yumurtlama düzensizlikleri. Düzenli yumurtlamanız olmuyorsa, uzun süre salgılanan östrojen hormonunun etkisiyle rahim iç tabakası (endometrium) fazlaca kalınlaşır. Yumurtlama düzensizliklerine ergenlikte adetlerin yeni başladığı dönemde ve orta yaşta adetlerin kesildiği dönemde sık rastlanır. Polikistik over sendromu ve hipotiroidi gibi hormon hastalıkları da yumurtlama düzenini bozabilir.
- Pıhtılaşma bozuklukları. Kanın pıhtılaşmasındaki bozukluklar adet kanamasının şiddetli olmasına yol açabilir.
- İlaç ve tıbbi tedaviler. Aspirin gibi kan sulandırıcılar adet kanamasını artırabilir. Bakırlı spiraller (rahim içi araç) özellikle takıldıkları ilk yılda daha fazla olmak üzere adet kanamasını artırır.
- Kanser. Şiddetli adet kanaması, rahim kanserinin erken belirtisi olabilir. Rahim kanserlerinin çoğu menopoz sonrası dönemde, ortalama 60 yaş civarında görülür. Şiddetli kanama gibi belirtiler dikkate alınıp tetkik edilirse rahim kanserine erken evrelerde tanı konabilir.
- Diğer nedenler. Endometriozis, şiddetli adet kanamasına neden olabilir. Adet zannedilen şiddetli vajinal kanamanın nedeni düşük veya dış gebelik gibi erken gebelik problemleri olabilir. Karın zarı iltihabı (pelvik inflamatuar hastalık – PID) da şiddetli adet kanaması nedenidir. Ama sıklıkla şiddetli kanamanın nedeni yoktur ya da bulunamaz.
Şiddetli Adet Kanaması Sorunu ile Geldiğinizde Size Neler Sorarız?
Şiddetli adet kanaması nedeniyle muayeneye geldiğinizde size şu soruları soracağız:
- Geçmişte geçirdiğiniz ameliyatlar, geçmişte ya da halen devam eden hastalıklarınız
- Gebelik geçmişiniz. Düşükleriniz, kürtajlarınız, doğumlarınız, doğum tipleriniz.
- Kullandığınız reçetesiz satılan ilaç ya da gıda takviyeleri
- Doğum kontrol yönteminiz
- Adet düzeniniz. Adet kanamalarınızı işaretlediğiniz bir takvim veya uygulama varsa yanınızda getirmelisiniz. Şiddetli kanama şikayetinizin ne zamandır devam ettiği, son aylardaki adet kanamalarının başlama zamanları, süreleri ve şiddetlerini anımsamaya çalışın.
Şiddetli adet kanaması şikayeti ile geldiğinizde hangi test veya muayeneler yapılır?
Geldiğinizde jinekolojik muayene olmanız gerekecektir. Bazı laboratuvar testleri yaptırmanız gerekir. Gebelik testi ve cinsel yolla bulaşan hastalık testleri gerekli olabilir. Yaşınıza ve belirtinin durumuna göre bu test ve muayeneler değişiklik gösterecektir.
Ultrason. Ses dalgalarının dokulardan yansıması prensibine göre organların ekranda canlı ve hareketli görüntülerinin oluşturulmasıdır.
Histeroskopi. İnce, ışık yayan bir çubuğa yerleştirilmiş kameranın vajina ve rahim ağzı (serviks) geçilerek rahimin içine ilerletilmesi ile kanayan iç tabakanın doğrudan görülmesine dayalı bir yöntemdir.
Endometriyum Biyopsisi. Rahim iç tabakasından, mikroskopik inceleme için parça alınmasıdır. Probe küretaj adı da verilir.
Histerosalpingografi (HSG). Rahim içine röntgen ışınlarını geçirmeyen bir sıvı verilmesi ile çekilen grafilerde polip veya myom gibi rahim iç boşluğunda yer kaplayan oluşumlar görülebilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT – CT). X ışınları kullanılarak dokular tarafından emilen ışın miktarına göre organların yatay kesitler halinde görüntülerinin oluşturulmasıdır.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI). Dokuya verilen radyo dalgalarının doku tarafından emilmesi ve geri verilen radyo dalgalarını kullanarak iç organların yatay, dikey veya çapraz kesitlerle görüntülerinin oluşturulması.
Şiddetli adet kanaması tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir?
Şiddetli adet kanamasının ilaç ile tedavisi denenebilir. Sık kullanılan ilaçlar şunlardır.
Doğum Kontrol Hapları. Yumurtlama bozukluğu, endometriozis, polikistik over sendromu ve myomlardan kaynaklanan şiddetli adet kanamalarının tedavisinde doğum kontrol hapları denenebilir. Kanamanın nedenine de bağlı olarak doğum kontrol hapları adet kanamasını azaltır ve kanamanın düzenli olmasını sağlar.
Hormon Tedavisi. Menopoza geçiş dönemi başta olmak üzere yumurtlama bozukluklarından kaynaklanan şiddetli adet kanamaları, doğum kontrol haplarından daha hafif hormonlarla da tedavi edilebilir. Hormon tedavisine karar vermeden önce, tedavinin yarar ve riskleri göz önüne alınır. Özellikle kilolu hastalarda kalp krizi ve inme riski değerlendirilir. Kanser riski olan hastalar ilaçla tedavi edilmeye çalışılmaz.
Gonadotropin Salgılatıcı Hormon (GnRH) Agonistleri. Bu ilaçlar adet kanamalarını tamamen keser ve varsa myomların çapının küçülmesini sağlar. Kısa süreli olarak (6 aydan kısa) kullanılır. Ancak ilacın myomları küçültme etkisi geçicidir, kullanıldığı süre ile sınırlıdır. Bırakıldıktan sonra myomlar kısa sürede eski boyutuna dönecektir.
Tranexamik asid. Şiddetli adet kanamasını azaltmak için kullanılan bir ilaçtır. Adet kanamasının başlaması ile ilaca başlanır ve adet kanaması bitince bırakılır.
Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ). Sık kullandığınız ağrı kesiciler olarak bildiğiniz bu ilaçlar adet kanamasının azalması yanı sıra adet ağrılarını da azaltır.
Antibiyotikler. Enfeksiyon nedenli şiddetli kanamalarda uygulanan bir yöntemdir.
Pıhtılaşma Sağlayan İlaçlar. Pıhtılaşma sorunu yaşayanlarda kanın pıhtılaşmasını sağlayan ilaçlar kullanılır.
Şiddetli adet kanaması tedavisi için uygulanan cerrahi işlemler nelerdir?
Şiddetli adet kanamasını azaltmada ilaçların işe yaramadığı durumlarda cerrahi tedaviler gerekli olabilir. Yaşa, doğurganlık durumu ve çocuk sahibi olma isteğine göre farklı cerrahi yöntemler tercih edilir.
Endometrial Ablazyon. Rahim iç tabakasının yakılarak tahrip edilmesidir. Adet kanamasını azaltır, hatta genellikle kesilmesini sağlar. Ablazyon sonrası gebelik olması beklenmez ve istenmez. Ancak nadiren ablazyon sonrası gebeliklere rastlanır. Ablazyon tedavisi sonrası gelişen gebeliklerde yaşamı tehlikeye sokan kanamalar da dahil, ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Endometrial ablazyon yapılmış ise menopoza girene kadar doğum kontrol hapı kullanmanız uygun olacaktır.
Uterin Arter Embolizasyonu. Myomların küçültülmesi için kullanılan bir yöntemdir. Rahime giden damarlar tıkanarak myomları büyüten kan dolaşımı kesilir.
Myomektomi. Myomdan kaynaklanan adet düzensizliklerinin tedavisinde myom çıkartılabilir. Myomektomi, myomun tipine ve yerleşimine göre laparoskopi vey histeroskopi ile yapılabilir.
Histerektomi. Diğer yöntemler ile tedavi edilemeyen kanama düzensizliklerinde rahimin çıkarılması işlemidir. Özellikle rahim kanseri gibi sorunlar olduğunda diğer tedavilerin hiç biri denenmeden rahim alınabilir. Rahimin alınmasından sonra adet kanamaları tamamen kesilir. Bir daha gebelik olamayacağını bilmelisiniz.
Op. Dr. Hakan KILAVUZ tarafından yazının hazırlanmasında 
internet sitesinden yararlanılmıştır.
