Diğer adları: Leiomyom, fibroid, fibromyom, myofibrom, myom
Rahim Myomu Nedir?
Rahim yumruları (myomlar), rahimdeki selim (iyi huylu, kanser olmayan) büyümelerdir. Myomlar, rahmin kas tabakasını oluşturan hücrelerden gelişir. Rahimin kas hücrelerinden biri, bölünerek çoğalıp myomu oluşturur. Myomların büyüklüğü, şekli ve rahimdeki yerine göre isimlendirmesi, belirtileri ve tedavisi değişiklik gösterir. Myom rahmin iç boşluğuna, dışından karın boşluğuna doğru büyüyebileceği gibi rahim kaslarının arasında da yerleşebilir. Bazen sap ile rahime bağlanıp büyükçe bir et beni gibi görünebilir. Myomlar genellikle birden fazla olmakla birlikte bazen tek de olabilir. Myomları olan pek çok kadın bundan haberdar değildir, çünkü bu yumrular küçük kalıp, belirti veya sorun oluşturmazlar. Ancak myomlar bazen yavaşça, bazen hızla büyüyebilir. Bazı kadınlarda myomlar büyüklük, sayı ve yerleşimlerinden dolayı sorun yaratabilir ve tedavi gerektirebilir. Tüm anormal büyümeler gibi, myomlar bir doktor tarafından incelenmelidir.
Myomlar En Sık Kimlerde Görülür?
Myomlar 30-40 yaşlarındaki kadınlarda daha sık görülür. Ancak her yaşta görülebilirler. Myomlar, Afrikalı kadınlarda, Amerikalılara göre daha sık görülür. Yine Afrikalı kadınlarda daha genç yaşta görülür ve daha hızlı büyür.
Myomların Belirtileri Nelerdir?
Myomların şöyle belirtileri olabilir:
- Adet değişiklikleri
- Şiddetli, uzun süren veya sık gelen adet kanamaları
- Ağrılı adet görme
- Adet dışı vajinal kanama olması
- Kansızlık. Adet ile her zamankinden fazla kan kaybına bağlıdır.
- Ağrı
- Kasık ve bel ağrısı hissedebilirsiniz. Genellikle künt bir ağrıdır. Nadiren keskin bir ağrı da olabilir.
- Cinsel ilişki sırasında ağrı hissedebilirsiniz.
- Baskı
- İdrar yaparken zorlanabilir, bazen de sık sık tuvalete gitme isteği duyabilirsiniz.
- Kabızlık ve makata vuran ağrınız olabilir. Barsak hareketleri zorlaşır.
- Karında kramp tarzı ağrılar hissedebilirsiniz.
- Karında Büyüme. Rahim büyüdüğü için karında da büyüme görülebilir.
- Düşükler. Bazen başka belirti olmasa da düşük yapan kadınlarda myom dışında bir düşük nedeni olmayabilir.
- Kısırlık (İnfertilite). Bazen çocuk sahibi olamamanın altında myom dışında bir neden olmayabilir.
Genellikle myomlar hiç bir belirti vermeden dururlar. Genel kontrol sırasında veya başka bir belirti için geldiğinizde yaptığımız ultrason muayenesinde görerek tanı koyarız.
Myomlar Ne Tür Komplikasyonlara Neden Olabilir?
Torsiyon. Saplı myomlar sapı etrafında dönebilir. Buna torsiyon denir. Torsiyonlar, ağrı, kusma ve ateş yapabilir.
Ağrı. Myomlar, çevre organlara baskıya veya hızla büyümeye bağlı olarak ağrıya neden olabilir.
Myom ve Kanser. Myomlarda kanserleşme olmaz. Ancak nadiren yapısında kanserli hücre barındırabilir.
Şişkinlik. Çok büyük myomlar, karında şişkinliğe neden olabilir. Bu şişkinlik bazen muayeneyi zorlaştırabilir.
İnfertilite. Myom dışında nedenler daha sık olmakla birlikte bazen infertilitenin nedeni myomlar da olabilir. Bu nedenle myomları infertilite nedeni olarak kabul etmeden önce diğer tüm infertilite nedenleri araştırılmış olmalıdır. Çünkü myomları olan pek çok kadın, sağlıklı gebelikler de geliştirebilir.
Myomlara Nasıl Tanı Konur?
Myomların çoğu belirti vermedikleri halde rutin bir jinekolojik muayene sırasında tespit edilebilir. Myomlar hakkında daha fazla bilgi verebilecek birtakım incelemeler vardır:
- Ultrasonografi rahmin veya pelvik organların bir resmini oluşturmak için ses dalgalarını kullanır.
- Salin infüzyon sonograsisi (SİS) (Sonohisterografi) rahim içine serum fizyolojik verilerek rahmin ultrasonografi eşliğinde incelenmesidir. Bu sayede rahim içindeki myom veya polipler ayrımlanabilir.
- Histeroskopi rahmin içerisini görmede doktora yardım için ince bir alet (histeroskop) kullanır. Vajinadan ve serviksten (rahim ağzı) içeri yerleştirilir. Bu doktorun rahim boşluğu içerisindeki bazı myomları görmesine imkan sağlar.
- Histerosalpingografi (HSG) özel bir röntgen filmidir. Rahmin ve tüplerin şekil ve büyüklüklerindeki anormal değişiklikleri saptayabilir.
- Laparoskopi karnın içerisini görmede doktora yardım için ince bir alet (laparoskop) kullanır. Göbekten veya hemen altından yapılan küçük bir kesiden içeri yerleştirilir. Doktor laparoskop ile rahmin dış yüzeyindeki myomları görebilir.
- Görüntüleme tetkikleri, magnetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi, kullanılabilir, ancak nadiren gerekir. Bazen bu tetkikler veya diğer işlemler başka bir tıbbi sorunu veya belirtileri incelemek için kullanıldığında rastlantısal olarak myomlar saptanabilir.
Hangi Myom Olgularında Tedavi Gereklidir?
Belirtilere yol açmayan, küçük olan veya menopoza yaklaşan bir kadında görülen myomlar sıklıkla tedavi gerektirmez. Ancak, belli yakınmalar ve belirtiler tedavi gerekliliğini işaret edebilir:
- Ağır yada ağrılı adet dönemleri
- Adetler arasında kanama
- Myom veya yumurtalık tümörü gibi başka bir tümörün ayrımının yapılamaması
- Myomun büyümesinde hızlı artış
- Kısırlık
- Kasık ağrısı
Myom Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Nelerdir?
Myomlarınız varsa, tedavi seçeneklerinden biri ilaçlardır. İlaçlar adet kanaması miktarınızı azaltabilir ve adet sırasındaki ağrılarınızı azaltabilir. Ancak myomlarınızın büyümesini önlemez. Myomlar büyükse eninde sonunda cerrahi girişim gerekli olacaktır. Myomlar için önerilen ilaçlar şunlardır.
- Doğum kontrol hapları başta olmak üzere tüm hormonal doğum kontrol yöntemleri denenebilir. Hormonal doğum kontrol yöntemleri, kanama miktarını ve adet ağrısını azaltabilir.
- Gonadotropin salgılatıcı hormon agonistleri. Bu ilaçlar, adet kanamasını keser ve myomlarda küçülme sağlayabilir. Ancak ilaç kullanırken bir çeşit menopoz ortaya çıkar, ilaç kesildiğinde menopozun geçmesi ve adetlerin başlaması ile birlikte myom tekrar büyür. Menopozun uzamaması için bu tedavi 6 ay ile sınırlıdır. Bu ilaçlar kalıcı tedavi için değil, ameliyat ile çıkarılacak myomları küçültmek için kullanılır. Böylece ameliyat sırasında kanama miktarında da azalma olur.
- Progestin salgılayan spiraller (Mirena). Rahim iç boşluğuna uzanmayan myomlarda hormonlu spiraller kullanılabilir. Hormonlu spiraller de myomları iyileştirmez ama kanamaları durdurarak şiddetli kanamaya bağlı kansızlık ve ağrılı adet kanamasını önler.
Myomlar İçin Ne Tip Cerrahi Yöntemler Kullanılır?
Myomektomi. Rahim alınmadan myomların çıkarılmasına myomektomi denir. Myomektomide rahminiz alınmadığından gebe kalmanız mümkündür. Myomektomi sonrası myomlarınız tekrar büyüyemez. Ancak yeni myomlar oluşup büyüyebilir. Bu durumda tekrar operasyon gerekli olabilir.
Histerektomi. Rahmin alınmasıdır. Yumurtalıklar alınabilir veya bırakılabilir. Diğer tedavilerden yarar görmeyen, diğer tedavilerin yapılamadığı veya myomların rahmin kasları ile girift ilişki içinde olduğu büyük myomlarda rahmin alınması gerekebilir. Doğal olarak rahmin alınmasından sonra gebe kalmak ve çocuk doğurmak mümkün değildir.
Myomlar İçin Diğer Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Histeroskopi. Histeroskopi rahim boşluğunun içine doğru çıkıntı yapmış myomları çıkarmada kullanılabilir. Myomlar rezektoskop adı verilen bir alet ile elektrik gücü kullanan ince bir tel halka veya lazer ile çıkarılabilir. Bu aletlerin her ikisi de histeroskoptan içeri yerleştirilebilir. Rahmin duvarlarında derindeki myomları çıkartamasa da bu yöntem sıklıkla bunların sebep olduğu kanamayı kontrol edebilir.
Uterin Arter Embolizasyonu. Myomları tedavi etmede bir diğer yol uterin arter embolizasyonu (UAE) diye adlandırılır. Bu yöntemle rahme giden kan damarları tıkanır. Bu, myomların büyümesine olanak sağlayan kan akışının kesilmesine yardımcı olur.
Manyetik Rezonans (MR) Görüntüleme Rehberliğinde Ultrason Cerrahisi. Bu yeni yaklaşımda ultrason dalgaları, myomu eritmek için kullanılır. Ultrason dalgaları, MR rehberliğinde ciltten myomlara verilir. Bu yöntem uzun süre tekrarlamayı önleyecek şekilde myomları küçültebilir. Ancak henüz deneme aşamasındadır.
Op. Dr. Hakan KILAVUZ tarafından yazının hazırlanmasında 
internet sitesinden yararlanılmıştır.
