Kadınlarda Kalıcı Doğum Kontrol

Kalıcı doğum kontrolü nedir?

Kalıcı doğum kontrolü, gebeliği kalıcı olarak engelleyen bir işlemdir.

Tubal sterilizasyon, yumurta kanallarının kapatılması ya da alınması işlemiyle yapılır. Tubal sterilizasyon, döllenmiş yumurtanın rahime, spermin yumurtalığa ulaşmasını  engeller.

Tuba ligasyonu, hamileliği kalıcı olarak önlemek isteyen kadınlar için güvenli ve etkili bir seçenektir. Fallop tüpleri, yumurtanın yumurtalıktan uterusa geçtiği yoldur. Yumurtanın rahme gitmeden önce sperm tarafından döllendiği yer burasıdır. Tüp ligasyonu sırasında, fallop tüpleri kesilir, ayrılır ve bağlanır ya da sızdırmaz şekilde kapatılır.

Kadınlar için başka bir kalıcı doğum kontrol yöntemi, her iki fallop tüpünün de tamamen çıkarıldığı iki taraflı salpenjektomi olarak bilinir. Bu yöntemlerin her ikisi de yumurta ve spermin buluşmasını engelleyerek hamileliği engeller. İki taraflı salpenjektominin bir avantajı, gelecekte yumurtalık kanseri geliştirme riskini azaltmasıdır.

Kalıcı doğum kontrol yöntemi benim için uygun mu?

Bu çok kişisel bir karar. Bu seçim size ait olmalı ve aileniz, eşiniz veya doktorunuz dahil olmak üzere başka hiç kimse tarafından size zorlanmamalıdır. Kalıcı doğum kontrolünü düşünüyorsanız, gelecekte asla hamile kalmak istemediğinizden emin olmalısınız. Bu konuda fikrinizi değiştirebileceğinizi düşünüyorsanız, başka yolla korunmanız daha iyidir. Hamileliği önlemede çok güvenilir ancak kalıcı olmayan başka seçenek de vardır. Doktorunuzdan bu konuda bilgi alabilirsiniz.

Ülkemizde, tüp bağlama öncesi nikahlı eşin onayı gereklidir. Tüp bağlama öncesinde hem sizin hem de eşinizin yapılacak işlemi, yararları, potansiyel riskleri ve alternatifleri tam olarak anlamış olmanız önemlidir. Bazı çiftler, alternatif olarak erkek kalıcı doğum kontrolünü (vazektomi) seçer.

Doktorunuz, anestezi seçenekleri (genel, spinal, epidural veya lokal) ve işlemi takiben hamilelik riski dahil olmak üzere prosedürün ayrıntıları hakkında bir açıklama yapmalıdır. İşlemden önce istediğiniz zaman fikrinizi değiştirebilirsiniz.

İşlemin güvenilirliği nedir?

Gebeliği kalıcı olarak önlemen oldukça güvenilirdir. Kalıcı doğum kontrol yöntemi uygulanan 100 kişide 1 yıl içinde 1’den az gebelik görülür.

Kalıcı doğum kontrolünün faydaları ve dezavantajları nelerdir?

Asıl yararı kalıcı olmasıdır. Başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmanızı gerektirmez. Dezavantajı, fikrinizi değiştirirseniz gebe kalmanızın zor olmasıdır.

Kalıcı bir doğum kontrol ameliyatı sonrasında gebelik çok nadirdir. Ancak bir gebelik olursa, dış gebelik riski yüksektir. Dış gebelikte, embriyo, rahim içi yerine vücutta başka bir yere yerleşir ve büyümeye başlar. Dış gebelik çok tehlikeli olabilir. Kalıcı bir doğum kontrol ameliyatı geçirdiyseniz ve gebe olabileceğinizi düşünüyorsanız hemen doktorunuzu arayın.

Ya fikrimi değiştirip ve hamile kalmak istersem?

Kalıcı doğum kontrol yöntemleri, gelecekteki hamileliği önlemek için kalıcı ve nihai bir karar olarak düşünülmelidir. Tüp bağlama sonrası tüplerin açılması, büyük bir ameliyat gerektirir ve her zaman başarılı olmaz . Tam bir salpenjektomi yapılmışsa (tüplerin tamamen çıkarıldığı) tüplerin açılması mümkün değildir.Eğer sterilizasyon işlemini yaptırdıktan sonra fikrinizi değiştirip gebe kalmak isterseniz, işlemi geriye döndürmeye yönelik yapılacak müdahaleler işe yaramayabilir. Tubal sterilizasyon geriye döndürüldükten sonra, çoğu kadın gebe kalmakta zorlanmaktadır. Ayrıca dış gebelik gibi sorunların yaşanma riski artar.

Çoğu kadın kalıcı doğum kontrol yönteminden sonra kararından memnun olsa da, bazıları pişmanlık duyar. Bu, tüp pişmanlığı olarak bilinir. Pişmanlık en çok, 30 yaş altındakilerde görülür. Bir kadın ne kadar gençse, daha sonra karardan pişman olma olasılığı o kadar yüksektir. Pişmanlığa neden olabilecek diğer faktörler arasında işlem sırasındaki ilişki sorunları, son hamilelik komplikasyonlarından kaynaklanan stres, hamilelik kaybı, bebek veya çocuğun ölümü ve işlemden sonra yeni bir ilişki içinde olmak sayılabilir.

Bu nedenlerle, 30 yaşından küçükseniz, yakın zamanda doğum yaptıysanız ve önemli komplikasyonlar (örneğin erken doğum, bebek ölümü) yaşadıysanız veya ilişkinizle ilgili sorunlar yaşıyorsanız, diğer doğum kontrol seçeneklerini düşünmelisiniz. Doktorunuz, kararınızdan emin olana kadar kalıcı doğum kontrolünü ertelemenizi önerebilir.

Şu durumlarda fikrinizi değiştirme olasılığınız yüksektir:

  • Kalıcı doğum kontrol ameliyatı olduğunda 30 yaşından küçük olanlar
  • Ameliyat sırasında ilişkisinde sorun yaşayanlar
  • Operasyon sonrası yeni bir ilişkiye başlayanlar
  • Doğum sonrasında bebeğini kaybedenler

Kadınlarda Kalıcı Doğum Kontrol Yöntemi Alternatifleri

Kadınlar için kalıcı doğum kontrol yöntemlerinin alternatifleri arasında kalıcı erkek doğum kontrolü (vazektomi); Rahim içi araç (RİA) ve doğum kontrol implantları (kol derisinde) dahil olmak üzere uzun etkili geri dönüşümlü yöntemler ve kısa etkili geri dönüşümlü kontrasepsiyon türleri (doğum kontrol hapları/yama/vajinal halka, prezervatif, diyafram, servikal başlık veya kontraseptif enjeksiyon). RİA ve implantlar sayılabilir. Bu yöntemlerin tümü ayrı ayrı tartışılmalıdır.