İnsan doğası bir adet döngüsünde bir tane yumurtlama olması için programlanmıştır. Kimi zaman birden fazla yumurtanın olgunlaşıp yumurtlandığı da olur. Bu olguların bazıları çoğul gebelikler olarak karşımıza çıkacaktır.
Yumurtlatma tedavilerini iki ayrı tipte ele alırız.
Ovulasyon indüksiyonu. Ovulasyon indüksiyonu, yumurta gelişimi ve yumurtlaması olmayan olgularda veya aşılama yapılacak olgularda uygulanır. Amaç bir tane yumurtanın büyüyüp yumurtlanmasıdır.
Kontrollü ovarien hiperstimülasyon. Çok sayıda yumurtanın gelişmesi ile yumurtalıkların aşırı şiştiği klinik komplikasyona ovarian hiperstimülasyon sendromu (OHSS) denir. Aslında ovarien hiperstimülasyon, aşırı kaçmış bir yumurta uyarısının yol açtığı sorundur. Ancak özellikle tüp bebek uygulanacak hastalarda bir ayda bol miktarda yumurta elde edip embriyoya dönüştürmek gerekir. Yumurtaların hepsi döllenemeyecek, döllenenlerden bir veya ikisi anne rahimine yerleştirildikten sonra geri kalanlar dondurularak gelecek sikluslara saklanacaktır. İpin ucu kaçırılmadan yapılan bu hiperstimülasyona kontrollü ovarien hiperstimülasyon (KOH) denir. Amacı çok sayıda yumurta elde edebilmektir.
Yumurtalıkta yumurta gelişimi için salgılanan FSH, adet kanaması sırasında yükselmeye başlar ve 6. günde tekrar düşene dek yüksek kalır. Bu yüksek kalma sürecin açık bir pencere olarak düşünülebilir. Bu pencere açık olduğu sürece önünden geçen yumurtalar büyümek için ev içine alınır. Yani pencere ne kadar uzun süre açık kalırsa o kadar çok sayıda yumurta gelişecektir.
Yumurta gelişimini uyarmak için FSH (yumurta uyarıcı hormon) kullanılır. Bu hormonu içeren ilaçlar cilt altı veya kas içine enjeksiyon şeklinde uygulanır. Yumurtalıkların uyarılması işlemi ortalama 10 gün sürer.
Yumurta sayısını belirleyen pencere döneminden sonra da FSH ilacı bir süre yüksek dozda kullanılır. Büyümeye başlayan yumurtaları hakkıyla büyütebilmek için ilaç kullanımına devam edilir. Bu süreçte yumurtalıkların aşırı veya yetersiz uyarılmasından korunmak için birkaç kez kontrole gelmeniz gerekir. Bu kontrollerde ultason ile yumurta sayısı, çapı ve rahim iç tabakası ölçülürken gerekli görüldüğünde östradiol hormonu düzeyi kontrol edilir.
