Sitolojik değelendirmelerin (smear testi) %0.5’ni HSİL (yüksek gradeli squamöz intraepitelyal lezyonlar) oluşturur. Smearde HSIL bulunan kişilere yapılan biyopsilerde yüzde 53 oranında kanser öncülü lezyon ve yüzde 7 kadarında rahim ağzı kanseri saptanır.
Yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlar (HSIL), serviks hücrelerinde orta ila şiddetli değişikliklere işaret eder. Daha az şiddetli değişiklikler görülürse buna düşük dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlar (LSIL) denir. Kanser öncülü lezyon çıkarılırsa veya yok edilirse serviks kanseri genellikle önlenebilir.
Smear testinde yüksek dereceli skuamöz intraepitelyal lezyon saptanan olgularda endoservikal değerlendirmeyle birlikte kolposkopi yapılmalıdır. Kolposkopi, klinisyenin ofisinde pelvik muayene sırasında yapılan bir tür mikroskop kullanılarak serviksin incelenmesidir. Kolposkopide yüksek dereceli servikal veya vajinal lezyon saptanamaz ise smear, kolposkopi ve histolojik değerlendime gözden geçirilmelidir.
HSİL olan bir olguda kolposkopi yüksek dereceli bir lezyonu gösteriyor ise Kolposkopi ile aynı zamanda rahim ağzında sorunlu görülen alanlar alınarak tedavi yapılabilir. Buna hızlı tedavi adı verilir. Bu işleme LEEP (Loop elektrocerrahi eksizyon işlemi) veya LLETZ (Transformasyon bölgesinin geniş loop eksizyonu) adı verilir. Serviks kanseri, transformasyon bölgesinden başladığı için asıl olan bu bölgenin alınmasıdır. Bu işlem ile hem tanı hem tedavi yapılmış olur.
LEEP ile tedavi, 21 ila 24 yaş arasındaki gençlerde tercih edilmez. Yüksek dereceli lezyonlar bile gençlerde tedavi edilmeden kaybolabilir. Ayrıca LEEP, gelecekteki bir hamilelikte komplikasyon riskini artırabilir. Bu nedenle biyopsi sonucunu beklemeden sadece kolposkopi ile tedavi, bu yaş grubunda genellikle yapılmaz. Ayrıca, gebelerde acil tedavi iyi bir seçenek değildir.
HSIL olgularında yönetim
- LEEP veya ECC ile birlikte kolposkopi uygulanır.
- Biyopside CİN 2 veya 3 saptanmışsa; LEEP veya 1 yıl boyunca 6 ay aralarla kolposkopi ve sitoloji önerilir.
- Kolposkopi ve sitoloji ile takip edilen olgularda, 6. veya 12. ayda tekrar HSIL saptanırsa LEEP işlemi önerilir.
- Arka arkaya 2 negatif smear sonrası rutin izlem önerilir.
- Kolposkopi yetersiz ise (özel durumlar dışında) LEEP işlemi önerilir.
HSIL olgularının yönetiminde özel durumlar
Gençler (10-19 yaş arası)
- Kolposkopi önerilir.
- LEEP seçeneği uygun değildir.
- CİN 2 veya CİN 3 saptanmamışsa 2 yıl süreyle 6 ay aralarla kolposkopi ve smear ile izlenir.
- İzlem sırasında yüksek dereceli kolposkopik lezyon veya 1 yıl süreyle HSIL devam ederse biyopsi yapılır.
- Biopside CİN 2, 3 saptanırsa Amerikan kolposkopi derneği kılavuzlarına göre tedavi edilir.
- CİN2, 3 saptanmaksızın HSIL devam ederse, LEEP yapılır.
- Arka arkaya 2 smear sonucu normal bulunursa rutin smear kontrolleri yapılır.
- Kolposkopi yetersiz veya endoservikal değerlendirmede herhangi bir CIN varlığında LEEP yapılır.
Gebe olgularda yönetim
- Kolposkopi yapılır, endoservikal küretaj yapılmaz.
- İnvaziv kanser kuşkusu yoksa LEEP uygulanmaz.
- CİN2, 3 olmadığı sürece doğum sonrası 6. haftadan önce smear ve kolposkopi ile yeniden değerlendirme yapılmaz.
Bu sayfa düzenlenirken UpToDate Patient Education sayfalarından yararlanılmıştır.
