Eksizyonel işlemde, rahim ağzının yüzeyindeki anormal alan çıkarılır. Eksizyon, servikal kanalın içine uzanan anormallikleri de ortadan kaldırabilir. Kolposkopi ve biyopside servikal anormalliğin kapsamı veya tipi net belirlenemediğinde veya ciddi bir anormallik olduğunda eksizyonel işlem ile tedavi önerilir.
Eksizyonun iki amacı vardır:
- Bir anormalliğin derecesini doğrulamak ve serviksin derinliklerinde kanserli hücreleri kontrol etmek için bir doku örneği sağlar.
- Eksizyonun amacı anormalliği tamamen ortadan kaldırmaktır. Çıkarılan dokunun kenarları, anormal hücrelerin kalmış olabileceğini gösteriyorsa, daha ileri tedavi gerekir.
Eksizyon muayenehane veya ameliyathanede yapılabilir. Ağrıyı önlemek için rahim ağzına lokal anestezi enjekte edilir. İşlem sırasında künt bir ağrı veya kramp hissedebilirsiniz. Tedaviden sonra kanamayı önlemek için monsel adı verilen kahverengi bir krem uygulanır. Bu genellikle koyu renkli bir vajinal akıntıya neden olur. Genellikle aynı gün veya işlemden sonraki gün işe veya okula dönebilirsiniz.
Eksizyonun ardından, genellikle bir ila iki hafta boyunca orta derecede vajinal kanama ve akıntı olur. Kanama ağır olmamalıdır (bir ped bir saatten daha kısa sürede ıslanmamalı).
LEEP
Yeni bir teknoloji olan LEEP Loop Electrosurgical Excision Procedure kelimelerinin kısaltılmış halidir. LLETZ (Large Loop Excision of the Transformation Zone) adı da verilir. Dönüşüm bölgesinin loop ile eksizyonu anlamına gelir. CIN veya SIL gibi rahim ağzının hücresel değişiklikleri ile karakterize kanser öncülü lezyonlarına uygulanan etkili işlemdir. Dokuyu çıkartma işleminde (eksizyon) ucunda telden bir halka bulunan kalem şeklinde bir alet kullanılır.
Kolposkopi sonrası transformasyon zonunun (kanser öncüsü lezyonların gerçekleştiği rahim ağzı bölgesi) tamamı görülüyorsa lokal anestezi altında düşük voltajlı iletken bir loop ile lezyon çıkarılır. Serviks saat 3,6,9,12 hizasına lokal anestezi uygulanır. Loop büyüklüğüne göre 25-50 watt enerji kullanılır.
LEEP, kolposkopi altında veya lugol uygulandıktan sonra uygulanabilir. Lugol solüsyonu uygulanırsa, LEEP öncesi servikse salin uygulanmalıdır, çünkü lugol solüsyonu dokuyu kurutur. Vajina duvarları zedelenmemelidir. Çıkarılan dokunun derinliği değişkendir, fakat olağan derinlik 5 ile 8 mm.dir. Bu, yeterli değerlendirme için doku sağlayacaktır. Çıkarılan dokunun tabanı elektrikle yakılır veya Monsel solüsyonu (ferrik subsülfat) uygulanır.
Avantajları
- İşlem hastaneye yatmadan yapılabilir
- Doku değerlendirme için yeterlidir.
- Tanı ve tedavi aynı anda yapılır.
- Destrüktif (yıkıcı) tekniklerle ilgili sorunlar daha azdır.
Dezavantajları
- Termal (ısı) hasar örneğin sınırlarını gizleyebilir.
- Özel eğitim gerekir.
- İşlem sonrası kanama riski olabilir.
- Gebe kalamama veya gebeliğin erken doğum ya da düşükle sonuçlanma riski vardır.
LEEP Komplikasyonları
- Kanama
- Erken doğum riskinde artış
- Servikal stenoz (tıkanıklık)
Başarısızlık oranı % 4,3 olarak bildirilmiştir.
Konizasyon
Soğuk konisazyon CIN veya SIL gibi rahim ağzının hücresel değişiklikleri ile karakterize kanser öncülü (servikal prekanseröz) lezyonlarına uygulanan etkili bir işlemdir.
Dokuyu çıkartma (eksizyon) işlemi bistürü ile yapılmaktadır. Konizasyon için başka bir seçenek, bir ışık huzmesinin yüksek yoğunluklu enerjisini kullanan bir lazer bıçağıdır. Bu teknik yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Genel (uyutma) veya epidural anestezi altında uygulanır. Hastanede, ameliyathane ortamında yapılması gerekir.
Konizasyon CIN lezyonlarında hem tanı hem de tedavi sağlayan bir işlemdir.
Konizasyon HSIL veya AIS olgularında uygulanır. Aşağıdaki durumlarda konizasyon tercih edilmelidir.
- Kolposkopi ile lezyonun sınırları izlenememişse
- Skuamokolumnar bileşke koloposkopide görülememişse
- Endoservikal küretajın histolojik bulguları CIN2 veya CIN3 için pozitifse
- Smear, biyopsi ve kolposkopi sonuçları birbiriyle belirgin şekilde uyumsuzsa
- Biyopsi, kolposkopi veya smear sonuçlarında mikroinvazyondan kuşkulanılıyorsa
- Kolposkopi ile invaziv kanser dışlanamıyorsa
Konizasyon komplikasyonları
- Kanama
- Uterin perforasyon (rahim delinmesi)
- Anesteziye ait riskler
- Rahim ağzı tıkanıklığı
- Kısırlık
- Rahim ağzı yetmezliği
- Erken doğum riskinde artış
Histerektomi
Çocuk sayısını tamamlamış, kalıcı sterilisazyon isteyen ve başka patolojisi olan olgularda histerektomi yapılabilir. CIN tedavisinde ilk seçenek değildir.
Histerektomi gerektiren bazı durumlar;
- İnvaziv rahim ağzı kanseri
- Seçilmiş olgularda konizasyonda servikal kanalda CIN 3 pozitifliği
- Takiplere gelemeyecek olgular
- Myom, prolapsus, endometriosiz ve pelvik inflamatuar hastalık gibi histerektomi gerektiren diğer durumlar
- Biyopsi ile doğrulanmış tekrarlayan CIN 2 ve CIN 3 olguları
Bu sayfa düzenlenirken UpToDate Patient Education sayfalarından yararlanılmıştır.
