Tiroid bezi boynumuzun orta kısmında yer alan ufak kelebek şeklinde bir bezdir. Yalnızca 25 gram ağırlığında olmasına rağmen salgıladığı hormonlar nedeniyle büyüme-gelişmede önemli rol oynamaktadır. Tüm vücut fonksiyonlarını ve metabolizmayı düzenler.
Tiroid bezi iki tane hormon yapar. Bu hormonlardan 4 tane iyot atomu içerene T4 (Tiroksin), 3 tane iyot atomu içerene T3 denir. Bu hormonların aşırı miktarda üretilmesi hipertiroidi, gereğinden az üretilmesine de hipotiroidi denir. Tiroid bezinin çalışması beyinde bulunan ve hipofiz adı verilen bezden salgılanan TSH (Tiroidi uyarıcı hormon) ile kontrol edilir.
Tiroid bezinin her türlü büyümesine guatr denilir. Gebelikte tiroid bezi bir miktar fizyolojik olarak büyüyebilmektedir. Nodül, tiroid bezi içinde normal dışı doku oluşmasıdır.
Tiroid bezi iltihaplanmasına tiroidit denir. Vücudun bağışıklık sisteminin bir takım mekanizmalar sonucu kendi tiroid dokusuna karşı antikor üretip tiroid bezi fonksiyonlrını bozmasına otoimmün tiroidit denir. Serum Anti TPO ve Anti TG düzeyleri bakılarak tanı konulabilir. Gebelikte Anti TPO pozitifliği tiroid fonksiyonları normal olsa bile artmış düşük riski ile birliktedir. Tiroid antikorları pozitifliği tüp bebek tedavisi başarısızlığı için risk faktörüdürler.
Gebe kadınlarda gebeliğin başlangıcından doğuma kadar organ sistemlerinde yapısal ve işlevsel değişiklikler olur. Doğurganlık çağındaki kadınlarda görülen birçok endokrin (hormonal) bozukluk çocuk sahibi olabilmeyi engellediği ve gebelik süresince de anne ve çocuk üzerinde istenmeyen sonuçlara yol açabileceği için uygun şekilde tespiti ve tedavileri gerekir. Gebelikte kullanılan tanısal testlerin kısıtlı olması ve gebelikteki biyokimyasal değerlerin diğer bireylerden farklı yorumlanması gereği hekim açısından daha fazla dikkati gerektirir.
Tiroid bezi rahatsızlıkları gebelik öncesinde tanı konmuş olabileceği gibi gebelik esnasında da gelişebilir. Tiroid hastalığı belirtilerinin gebelikte gözlenen belirtilerle (Çarpıntı, halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma v.b.) benzer olması tanı ve tedaviyi geciktirebilir.
Tüm kadınlar gebeliğe karar verdiğinde veya gebelikten önceki 1 yıl içinde yapılmamış ise gebelik sırasında tiroid fonksiyonları açısından kontrol edilmelidir.
Gebelikte tiroid hastalığı için risk faktörleri aşağıda sıralanmıştır. Ailesinde veya kendisinde tiroid hastalığı öyküsü (Hipertiroidi veya hipotiroidi, doğum sonrası tiroiditi)
- Daha önce tiroid ameliyatı geçirmiş olmak
- Guatr varlığı, tiroid hastalığı düşündüren bulguların varlığı
- Tip 1 Diyabet ve/veya diğer otoimmün hastalıkların varlığı, tiroid otoantikorlarının varlığı
- Anemi, kolesterol yüksekliği, hiponatremi ( Kanda sodyum düşüklüğü)
- Baş boyun radyoterapisi almış kadınlar
- İnfertilite tedavisi görmüş olan kadınlar
- Daha önce düşük veya ölü doğum öyküsü olanlar
