Ense cildi saydamlığı, ense cildinin ödemidir. Ense cildi saydamlığı, Down sendromu taramasında ikili tarama testinin bir parçası olarak 11 hafta ile 14 hafta arasında karından yapılan ultrason ile ölçülür. Ense cildi ödemi ise gebeliğin 15-17 haftaları arasında yapılan ölçümdür.
Ense Cildi Saydamlığı (NT)
Son derece hassas bir ölçümdür. Aynı gözlemcinin yaptığı iki ölçüm arasında ortalama 0,54 mm, ayrı gözlemcilerin yaptığı ölçümler arasında ortalama 0,62 mm fark olduğu saptanmıştır. Ölçümün bu hassasiyetinden dolayı standart hale getirilmesi gerekli olmuştur. Tarama testini de bulan Nicolaides ve ekibi tarafından ölçüm standart hale getirilmiştir.
Normal bebeklerin %5’inde NT yüksek bulunduğu halde, kromozom bozukluğu olan bebeklerin %80’inde kalındır. Diğer bir deyişle yalnızca anne yaşı ve ense cildi saydamlığı ölçümü yaparak 100 gebeden 5 tanesine amniyosentez yaptığımızda, Down sendromu olgularının %80’ini tahmin edebiliriz.
Gebelik haftası ile birlikte ortalama NT de artmaktadır. Bu nedenle gebeliğin büyüklüğü önemlidir. Son adet tarihine göre hesaplanan gebelik büyüklüğü, her zaman çok gerçekçi olmayabilir. Yumurtlama tarihindeki farklılıklar veya son adet tarihini hatırlamadaki yanlışlıklar gebeliğin büyüklüğü konusunda hatalara neden olabilir. Bu nedenle gebeliğin büyüklüğü bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) ölçülerek de ayrıca hesaplanır. İkisi arasındaki fark 1 hafta veya daha fazla ise CRL ölçümü temel alınır.
Gerek CRL, gerek NT ölçümü için bebeğin tam ortadan yapılmış bir kesitinin görülmesi gerekir. Bu görüntüye midsagital kesit denir.
NT ne kadar kalın ise Down Sendromu olasılığı o kadar yüksektir. NT 3,5-4,5 arasında olan bebeklerin %20’si, 6,5 mm olanların %85’inde kromozom hastalığı vardır.
11-14 hafta arasında ölçülen NT değerlerinin hesaplanan Down Sendromu riskini kaç kat artırdığı
Ense Cildi Ödemi (NF)
Ense cildinin kalın ölçümüne neden olabilen Down Sendromu dışında da pek çok hastalık bulunmaktadır. Turner sendromu denilen bir başka kromozom hastalığında ense cildinde kistik higroma denilen bir kalınlaşma saptanır. Kalp, damar hastalıkları, iskelet anormallikleri, anne karnında geçirilen enfeksiyonlar, metabolizma hastalıkları ve kan hastalıkları da ense cildinin kalın ölçümüne neden olabilir. Bu nedenle ense cildi herhangi bir gebelik haftasında kalın ölçüldüğü halde kromozom sayı ve yapıları normal bulunan olgularda bile bebek kaybı oranı yüksektir.
