Endometriozis nedir?
Endometriozis, kasık ağısı ve gebe kalmada zorluğa neden olabilen bir hastalıktır.
Endometrium, rahmin iç tabakasının diğer adıdır. Endometriozisli kişilerde, normalde endometriumda bulunan hücreler rahim dışında da bulunur. Bunun nasıl ve neden olduğu tam olarak bilinmiyor. Ancak endometriozis odakları büyüdüğünde, bulunduğu yeri tahriş eder. Bu, bazı belirtilere neden olur.
Şekilde, vücutta endometriozisin bulunabileceği bazı bölgeler mor noktalarla göstermektedir. Endometriozisden etkilenen alanlar arasında yumurtalıklar, yumurtalıkları rahme bağlayan tüpler (fallop tüpleri) ve bağırsak bulunur. Endometriozis rahmin önünde, arkasında ve yanlarında da büyüyebilir.
Endometriozisin belirtileri nelerdir?
Endometriozisli bazı kişilerde hiçbir semptom görülmez. Ancak çoğunda, kasık ağrısı vardır.
- Adet sırası veya öncesinde
- Adet dışı zamanlarda
- Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında
- İdrar yaparken veya bağırsak hareketleri ile
Endometriozisin diğer belirtileri:
- Hamile kalamama
- Bir doktorun muayene sırasında hissedebileceği yumurtalıklarda büyümeler
Bu belirtilerin tümüne endometriozis dışında farklı hastalıklar da neden olabilir. Ancak bu belirtilerden herhangi biri varsa, muayene olmalısınız.
Endometriozis için bir test var mı?
Endometriozise özel bir test yoktur. Ancak doktorunuz, belirtileriniz ve muayene bulgularınıza bakarak endometriozisten şüphelenebilir.
Endometriozis olup olmadığını kesin olarak bilmenin tek yolu, ameliyat ile rahim dışında endometriozis dokusu aranmasıdır.
Endometriozis nasıl tedavi edilir?
Endometriozis farklı şekillerde tedavi edilebilir. Sizin için doğru tedavi, belirtilerinize ve gelecekte gebelik isteyip istemediğinize bağlı olarak değişecektir.
Endometriozis tedavisinde;
- Ağrı kesici ilaçlar. Endometriozisin neden olduğu ağrıyı tedavi etmek için sıklıkla NSAİİ türü ağrı kesici ilaçlar önerilir. İbuprofen gibi ilaçlar reçetesiz alınabilir. Ancak bu ilaçlar endometriozisi yok etmez.
- Doğum kontrol ilaçları. Doğum kontrol ilaçları ağrıyı azaltabilir. Seçenekler arasında doğum kontrol hapları, cilt yamaları, vajinal halkalar, spiraller (RİA), implantlar ve enjeksiyonlar bulunur. Hamile kalmaya çalışıyorsanız bu tedaviler uygun değildir.
- Adet kanamasını durduran ilaçlar. Bu ilaçlar vücudun yumurtalık hormonlarını üretmesini engeller. Doğum kontrol ilaçları ile belirtiler hafiflemiyorsa bu ilaçlar denenebilir. Bu ilaçları 6 aydan daha uzun süre kullanmanız durumunda yanına yumurtalık hormonlarının düşük dozda eklenmesi gerekir.
Bazen endometriozisi tedavisinde ameliyat gerekli olabilir. Yapılabilecek ameliyatlar:
- Laparoskopi. Bu tür ameliyatlarda göbekte küçük bir kesi yapılır ve vücudun içine kameralı bir tüp yerleştirir. Daha sonra endometriozis dokusu görülerek ve çıkarılır.
- Histerektomi. Başka hiçbir tedavi işe yaramazsa histerektomi önerilebilir. Bu, uterusu çıkarmak için yapılan bir ameliyattır. Histerektomi sadece başka hiçbir tedavi yararlı olmadıysa yapılır. Bazen yumurtalıkları ve yumurtalıkları rahme bağlayan tüpleri de (fallop tüpleri) çıkarmak gerekir. Rahminiz alındıktan sonra hamile kalmanız mümkün değildir.
Abdominal histerektomide karnındaki bir kesiden rahim çıkarılır. Total histerektomide rahim ve rahim ağzı alınır. Subtotal veya supraservikal histerektomide, doktor rahim çıkarılır ancak rahim ağzı yerinde bırakılır. Bu ameliyat, bikini hattından yatay bir kesi ile yapılır. Bazen yukarıdan aşağıya dikey bir kesi ile de yapılabilir. Histerektominin bir parçası olarak yumurtalıklar ve yumurtalıkları rahme bağlayan tüpler de (fallop tüpleri) çıkarılabilir. Buna salpingo-ooferektomi denir.
Ya hamile kalmakta zorlanıyorsam?
Hamile kalmakta zorlanıyorsanız doktorunuzla konuşun. Yardımcı olabilecek farklı ilaçlar ve tedaviler vardır.
