Bartolin bezi, vajinanın girişinde, büyük dudakların arkada birleştiği yere yakın olarak iki taraflı yerleşen iki bezdir. Bezler, salgılarını vajina girişine doğru boşaltır. Bartolin bezinin salgısı kaygan ve hafif jölemsi nitelikte, şeffaf ve berraktır. Cinsel temas sırasında vajinada kayganlığın sağlanması için cinsel uyarıların etkisi ile salgılanır.
Bartholin kisti nedir?
Bartholin salgı bezlerinden birinin boşaltım kanalının tıkanması ile içinde sıvı birikerek oluşturduğu kiste bartholin kisti denir. Her iki bezin kendine ait boşaltım kanalı olduğu için bartholin kisti tek taraflıdır.
Kadın Dış Üreme Organları Anatomisi
Bartholin kisti belirtileri nelerdir?
Bartolin bezinin vajinaya salgısını boşalttığı kanalın tıkanması ile bartolin bezinde özellikle cinsel uyarı ile büyüyen kistler ortaya çıkar.
Cinsel organda dışarıdan görülebilecek şekilde bir şişlik ortaya çıkar. Başlangıçta yalnızca elle dokunulunca hissedilen kistler kısa sürede büyük dudaklar arasında simetri bozukluğuna yol açacak kadar büyür.
Kistler ilk zamanlar ağrısızdır. Zamanla şişlik büyür ve ağrı yapmaya başlar. Ağrı ilk zamanlar yalnızca cinsel temas sırasında olurken kist büyür ve otururken, yürürken ve hatta yatarken bile ağrı olmaya başlar.
Salgı kanalının tıkanma nedeni çoğunlukla geçirilen enfeksiyonlardır. Bazen bu duruma zedelenmeler de neden olabilir. Bunlar arasında doğum esnasında travmalar da bulunur.
Enfeksiyon bez içine de ilerlediğinde bartolin bezi abseleri oluşur. Bartholin bezinin bulunduğu alan şiş ve kızarıktır. Bartolin bezi abseleri oldukça ağrılıdır. Hastalar sıklıkla oturduğunda bile ortaya çıkan çok şiddetli ağrı şikayeti ile başvurur. Şiddetli olgularda ateş yükselmesine neden olabilir.
Muayeneye gelmeli miyim?
Bazen küçük kistleri fark etmezsiniz, muayene için geldiğinizde saptanır. Ancak cinsel organınızda şişlik elinize gelir veya görürseniz ağrılı olmasa bile muayene için gelmelisiniz. Bartholin kisti ve absesinin tanısı muayene ile kolayca konabilir.
Genital bölgede bir şişlik fark ederseniz, beraberinde ağrı olmasa bile muayeneye gelmenizde yarar var.
Tetkik yapılması gerekir mi?
Bartholin bezi abse veya kistinin tanısı muayene ile konur.
Bartholin absesi boşaltıldıktan sonra antibiyotik tedavisi ile hızla iyileşir ancak şüphe duyulan olgularda boşaltma sırasında absenin içindeki irin kültür için laboratuvara gönderilebilir.
Bartholin salgı bezinin kanseri çok nadir görülür ve genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar. İleri yaştaki olgularda veya kistin görünümünde şüphe varsa kist duvarından biyopsi alınıp histopatolojik tetkike gönderilir.
Bartholin bezi kisti nasıl tedavi edilir?
Tedavi türüne yaşınıza ve ağrı olup olmadığına göre karar verilir.
Drenaj
Kist üzerine küçük bir kesi yapılarak içerik boşaltılır. Ancak işlem bu aşamada bırakılırsa tekrarlama riski yüksek olur. Bu nedenle kistin için bir sonda konularak balonu şişirilir. Bu sondanın dışarı sarkan kısmı bezin içinin drene olmasını ve bu delikte bir boşaltma kanalı oluşmasını sağlar. Balon 1 ay sonra boşaltılıp çıkarılır. Drenaj yöntemi genellikle konforsuz bir yöntemdir.
İşlem sonrası antibiyotik kullanmanız uygun olacaktır.
Marsupializasyon
Bartolin bezi ile ilgili bu durumların en iyi tedavisi marsupializasyon ameliyatıdır. Muayene masası ortamında ve anestezi ile uygulanır. Ameliyat süresi uzun olabileceğinden omurgalar arasından kuyruk sokumuna uygulanan kaudal anestezi kullanılması tercih edilir. Bu müdahale için abse duvarı delinerek açılır ve vajina cildi ile abse duvarı arasında yeni bir bez kanalı oluşturulmak için dikiş atılır. Tüm tekniklere karşın bartolin bezi hastalıklarının tekrarlama riski bulunur.
Kist Eksizyonu
Bartolin kisti oluşan olgularda yapılabilecek bir diğer ameliyat kistin tamamen çıkarılmasıdır.
