Tüpbebek, anne adayının yumurtası ile eşinin sperminin laboratuvarda yan yana getirilmesi ile döllenmeyi sağlar. Döllenen yumurta bölünerek embriyoyu oluşturur. Embriyo anne adayının rahmine yerleştirilerek gebelik elde edilir.
Tüpbebek, kadın üreme hücresi olan yumurta ile erkek üreme hücresi olan spermi vücut dışında, laboratuvar ortamında yan yana getirerek döllenmeyi sağlayan bir tedavidir. Döllenen yumurta hücresi laboratuvarda bölünerek embriyoyu oluşturur. Embriyo anne adayının rahimine yerleştirilir. Embriyonun anne rahmine tutunmasından sonra, tüpbebeğin doğal yollarla oluşan bir gebelikten farkı kalmaz. Tüpbebek ile doğal gebeliğin tek farkı, döllenme ve ilk bölünmelerin laboratuvar ortamında gerçekleşmesidir.
Tüpbebek tedavisi, spermin yumurtaya ulaşmasında sorun olan olgularda, sperm fonksiyonunun bozuk olduğu olgularda ve yumurta sorunu olan çiftlerde yararlıdır. Endometriozis, polikistik over sendromu (PCOS), sperm yokluğu (azoospermi) gibi sorunlarda da tüpbebek tedavisinin başarı şansı yüksektir. Kısırlık (infertilite) nedeninin net bilinemediği açıklanamayan infertilite olgularında da tüpbebek başarılı gebelik şansı oluşturur.
Tüpbebek uygulaması için öncelikle erkek ve dişi üreme hücreleri yani sperm ve yumurta gereklidir. Anne adayının yumurtalarının geliştirilip tüpbebek için kullanılmak üzere hazırlanması 10 gün sürer. Geliştirilen yumurtalar vajinal ultrason eşliğinde yumurtalıktan toplanır. Erkekten mastürbasyon ile alınan spermler ile döllenmesi için özel bir ortamda bekletilir.
Döllenmenin laboratuvar ortamında gerçekleşmesinin iki yolu vardır. Bu yollardan biri klasik tüpbebektir (IVF). Klasik tüpbebekte spermler ile yumurta aynı ortama konur ve yumurtanın sperm ile döllenmesi beklenir. İkinci yol ise mikroenjeksiyondur. Mikroenjeksiyonda yumurta bir tutucu pipet ile tutulup sperm bir diğer pipet ile yumurtanın içine enjekte edilir. Bu iki yöntem arasındaki tercih, spermin özellikleri ve sayısına göre belirlenir. Amaç, en yüksek gebelik şansını elde etmektir.
Embriyo, belli bir gelişim aşamasına geldiğinde bir kateter ile rahim içine bırakılır. Bu işleme embriyo transferi denir. Rahim içine yeterli sayıda embriyo transfer edildikten sonra kalan iyi kalitede embriyo var ise ileri bir tarihte gerekli olduğunda kullanılmak üzere dondurulabilir (embriyo dondurma). Böylece yeniden yumurta geliştirme ve toplama masraf ve emeği olmadan transfer yapılmış olur.
