Bebeğin kaybedilmiş olduğu veya yaşamla bağdaşmayacak hastalıklarının bulunduğu durumlarda gebelikler tüm gebelik haftalarında sonlandırılabilir.
Ülkemizde on haftanın üzerindeki gebelikler ancak tıbbi gerekçe varsa sonlandırılabilir. On haftanın üzerindeki gebeliklerde kürtaj tamamen farklı yöntemlerle yapılır. Büyük gebelik kürtajında amaç rahim kasılmalarını uyarmak ve düşük eylemini başlatmaktır. Bunun için en çok kullanılan yöntemler şunlarıdır: Çocuğun su kesesi içine veya dışına verilen hipertonik solüsyonlar (%20 salin solüsyonu), üre solüsyonları, %0,1 rivanol, oksitosik ajanlar, prostoglandin F1 ve F2 tablet veya jelleri sayılabilir. Bazen de direkt rahim ağzı dilate edilerek künt küretaj (forseps) ile gebelik ürünü boşaltılır. Bütün bunlarda başarısız olunursa; karından histerotomi yöntemi uygulanır.
Rahim ağzının hazırlanması
Rahim ağzının genişletilebilmesi için işleme başlamadan önce yumuşamış olması gerekir. Bunun için ağızdan veya vajinal yoldan bazı ilaçlar verilebilir veya rahim ağzına nem çekerek genişleyen ve rahim ağzını açan laminarya adlı tıbbi ürünler yerleştirilebilir. Bu yöntemler rahim ağzını yumuşatır ve açılmasını sağlar. Bunun için ilaç işlemden 6 saat kadar önce alınır veya laminarya bir gün önce yerleştirilir.
Rahim kasılması sağlayarak düşük yaptırma
İşlemin bu kısmı mutlaka hastanede uygulanmalıdır. Verilen ilaçlar rahim kasılması ile gebeliğin atılmasını sağlar.
İlaçlar etkili olmaya başladığında kramplar şeklinde gelen kasık ağrıları hissedersiniz. Bu ağrılar için epidural anestezi uygulanmasını tercih edebilirsiniz. Bu süreç genellikle 24 saatten kısa sürer. Gebeliğin düşmesi için rahim kasılmaları yeterli olacaktır. Doğumdaki gibi ıkınmanız gerekmez. Ikınmanız ancak gebeliğin 8 aydan büyük olduğu durumlarda gerekli olabilir.
Küretaj
Gebelik 5 aydan büyük değilse rahim ağzı hazırlanarak küretaj ile düşük yaptırılabilir. Ancak bunun için rahim ağzının çok iyi hazırlanması gerekir. Bu hazırlık için birkaç gün gerekebilir.
İlaç veya laminarya ile yumuşatılan rahim ağzı buji adı verilen aletlerle genişletilir. Gebelik ürünü, erken gebelik sonlandırmada olduğu gibi vakumla boşaltılır. Ancak vakumdan sonra rahim içinde kalan dokular olabileceğinden küret denilen metal aletlerle kazıma yapılması gerekir.
Bu işlem için de sedasyon anestezisi uygulanması uygun olur. Damardan yapılan ilaçlarla rahatça uyumanız sağlanır. Uyku süresinde olanları işlem sonrasında anımsamazsınız. Rahim ağzı çok iyi hazırlanmış olan olgularda lokal anestezi de uygulanabilir.
İşlem sonrası
Vajinal kanama ve kramp şeklinde kasık ağrısı işlem sonrası beklenen yan etkilerdir. Bu iki yan etki, erken gebelik sonlandırma ile aynı özelliklerdedir ve aynı şekilde önlem almanız ve davranmanız uygundur.
Bir diğer yan etki memelerden süt gelmesidir. Özellikle beş aydan büyük gebeliklerin sonlandırılmasından sonra bazı kadınlarda memelerde gerginlik, ağrı (angorjman) ve meme başından sarı-beyaz akıntı görülebilir. Bu, süt oluşturmaya hazırlanmış memenin gebelik sonlanınca üretime başlamasıdır. Ağrı kesici yanısıra sıkı göğüs bandajı ve prolaktin düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Süt gelmesi en geç bir haftada sonlanmış olmalıdır.
