G\u00fcn\u00fcm\u00fczde kullan\u0131lan modern korunma y\u00f6ntemleri aras\u0131nda spermisid uygulamalar\u0131, diyafram ve kondom gibi bariyer y\u00f6ntemler, oral kontraseptifler, yamalar (patch), implantlar, enjektabl y\u00f6ntemler, rahim i\u00e7i ara\u00e7lar ve sterilizasyon yer almaktad\u0131r.<\/p>\n

Rahim \u0130\u00e7i Ara\u00e7lar (R\u0130A – Spiral)<\/h3>\n

Spiral, doktorunuz taraf\u0131ndan vajina ve serviks ge\u00e7ilerek rahim i\u00e7ine yerle\u015ftirilir. \u015eu anda mevcut olan R\u0130A’lar g\u00fcvenli ve etkilidir. Farkl\u0131 spiral t\u00fcrleri:<\/p>\n

\n
• Bak\u0131rl\u0131 spiral.<\/strong> Bak\u0131r i\u00e7eren R\u0130A en az 5 y\u0131l boyunca etkili kal\u0131r, ancak s\u00fcresi dolmadan da \u00e7\u0131kar\u0131labilir. Bak\u0131rl\u0131 R\u0130A herhangi bir hormon i\u00e7ermez. Bak\u0131rl\u0131 R\u0130A adet kanamas\u0131n\u0131n miktar ve s\u00fcresinin yan\u0131 s\u0131ra a\u011fr\u0131s\u0131n\u0131 da art\u0131r\u0131r.<\/li>\n
• Hormonlu spiral.<\/strong> Levonorgestrel salg\u0131layan R\u0130A, rahim a\u011fz\u0131 s\u00fcm\u00fcks\u00fc salg\u0131s\u0131n\u0131 kal\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131rken endometriumu (rahim i\u00e7 tabakas\u0131) inceltir. Bu R\u0130A ayr\u0131ca adet kanamas\u0131n\u0131 ve a\u011fr\u0131s\u0131n\u0131 azalt\u0131r. Hormonlu R\u0130A’lar be\u015f y\u0131la kadar erinde b\u0131rak\u0131labilir, ancak s\u00fcresi dolmadan da \u00e7\u0131kar\u0131labilir. Hamileli\u011fi \u00f6nlemede olduk\u00e7a etkilidirler. Bazen adet d\u00f6nemlerini tamamen durdurur; R\u0130A \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda adet kanamalar\u0131 normale d\u00f6ner.<\/li>\n<\/ul>\n

  Do\u011fum Kontrol \u0130mplantlar\u0131<\/h3>\n

  Tek \u00e7ubuklu progestin implant\u0131 Nexplanon, \u00fclkemizde bulunmaktad\u0131r. Doktorunuz taraf\u0131ndan kolunuza yerle\u015ftirilir. Hormon yava\u015f yava\u015f v\u00fccuda emildi\u011fi i\u00e7in hamileli\u011fi en az be\u015f y\u0131l engeller, ancak s\u00fcresi dolmadan da \u00e7\u0131kar\u0131labilir. Tak\u0131ld\u0131ktan sonra etkisi 24 saat i\u00e7inde ba\u015flar. En rahats\u0131z edici yan etki d\u00fczensiz kanamad\u0131r. Do\u011furganl\u0131k, \u00e7ubuk \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131ktan sonra h\u0131zla normale d\u00f6ner.<\/p>\n

  Do\u011fum Kontrol \u0130\u011fneleri<\/h3>\n

  \u00dclkemizde \u00fc\u00e7 ayl\u0131k (Progestin i\u00e7eren Depo-Provera) ve ayl\u0131k (\u00d6strojen ve progestin i\u00e7eren Mesigyna) do\u011fum kontrol i\u011fneleri bulunmaktad\u0131r.<\/p>\n

  Depo medroksi progesteron asetat, uzun etkili bir progestin hormonudur. DMPA, her \u00fc\u00e7 ayda bir, kal\u00e7a veya \u00fcst kol gibi bir yerden kas i\u00e7ine enjekte edilir.<\/p>\n

  DMPA, d\u00fczenli kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda \u00e7ok etkilidir.<\/p>\n

  Yan etkiler.<\/strong> DMPA’n\u0131n en yayg\u0131n yan etkisi, \u00f6zellikle ilk \u00fc\u00e7 ila alt\u0131 ayda d\u00fczensiz veya uzun s\u00fcreli vajinal kanama ve lekelenmedir. Kullananlar\u0131n yar\u0131s\u0131 bir y\u0131l s\u00fcre ile adet olmaz. Yumurtlama ve adet kanamalar\u0131 genellikle son DMPA enjeksiyonundan sonraki alt\u0131 ay i\u00e7inde normale d\u00f6nse de, nadiren bir bu\u00e7uk y\u0131l s\u00fcrebilir. Bu nedenle DMPA, yaln\u0131zca \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki y\u0131l veya daha uzun s\u00fcre hamile kalmak istemeyen kad\u0131nlar taraf\u0131ndan kullan\u0131lmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

  Do\u011fum Kontrol Haplar\u0131<\/h3>\n

  “Hap” olarak da adland\u0131r\u0131lan do\u011fum kontrol haplar\u0131n\u0131n \u00e7o\u011fu, \u00f6strojen ve progestin hormonlar\u0131n\u0131n kombinasyonudur.<\/p>\n

  Etkinlik.<\/strong> Do\u011fru al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda do\u011fum kontrol haplar\u0131 \u00e7ok etkilidir. Bir hap\u0131 almay\u0131 unutursan\u0131z, m\u00fcmk\u00fcn olan en k\u0131sa s\u00fcrede almal\u0131s\u0131n\u0131z. \u0130ki hap\u0131 ka\u00e7\u0131r\u0131rsan\u0131z, g\u00fcnde bir hap almaya devam edin ve yedi g\u00fcn boyunca yedek bir do\u011fum kontrol y\u00f6ntemi (\u00f6rn. prezervatif) kullan\u0131n. \u00dc\u00e7 veya daha fazla hap\u0131 ka\u00e7\u0131r\u0131rsan\u0131z, do\u011fum kontrol hap\u0131n\u0131 kutu bitmi\u015f gibi bir hafta b\u0131rak\u0131p sonra devam etmelisiniz.<\/p>\n

  Yan etkiler.<\/strong> Hap\u0131n yan etkileri \u015funlard\u0131r:<\/p>\n

  \n
  • \u0130laca ba\u015flad\u0131ktan iki ila \u00fc\u00e7 ay sonra d\u00fczelen mide bulant\u0131s\u0131, g\u00f6\u011f\u00fcslerde hassasiyet, \u015fi\u015fkinlik ve ruh hali de\u011fi\u015fiklikleri.<\/li>\n
  • D\u00fczensiz vajinal lekelenme veya kanama. Bu \u00f6zellikle ilk birka\u00e7 ay boyunca yayg\u0131nd\u0131r. Bir hap\u0131 unutmak da d\u00fczensiz kanamaya neden olabilir.<\/li>\n<\/ul>\n

    Yaln\u0131zca progestin i\u00e7eren haplar<\/strong><\/p>\n

    Mini hap olarak da adland\u0131r\u0131lan bu ila\u00e7lar geleneksel do\u011fum kontrol haplar\u0131ndan farkl\u0131 olarak, yaln\u0131zca progestin i\u00e7erir, \u00f6strojen i\u00e7ermez. Progestin, v\u00fccutta do\u011fal olarak salg\u0131lanan progesterona \u00e7ok benzer. Bu t\u00fcr haplar \u00f6strojen alamayan veya almamas\u0131 gerekenler i\u00e7in uygundur.<\/p>\n

    Sadece progestin i\u00e7eren haplar, her g\u00fcn ayn\u0131 saatte al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda kombinasyon haplar\u0131 kadar etkilidir. Bununla birlikte, yaln\u0131zca progestin i\u00e7eren haplar\u0131n etkisi, \u00fc\u00e7 saatten fazla gecikirseniz azal\u0131r. Bu durumda acil kontraseptifler d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilir.<\/p>\n

    Cilt Yamalar\u0131<\/h3>\n

    Do\u011fum kontrol\u00fc i\u00e7in kullan\u0131lan cilt yamalar\u0131, do\u011fum kontrol haplar\u0131ndaki gibi iki hormon, \u00f6strojen ve progestin i\u00e7erir. Yama do\u011fum kontrol haplar\u0131 kadar etkilidir ve her g\u00fcn almak zorunda olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131z i\u00e7in tercih edilebilir.<\/p>\n

    Do\u011fum Kontrol yamalar\u0131 \u00fclkemizde bulunmamaktad\u0131r. Yamay\u0131 bir hafta boyunca \u00fcst kol, omuz, \u00fcst s\u0131rt veya kal\u00e7aya tak\u0131l\u0131r. Bir hafta sonra eski yama \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131p yenisi uygulan\u0131r. Bu \u00fc\u00e7 hafta boyunca tekrarlan\u0131r. D\u00f6rd\u00fcnc\u00fc hafta yama tak\u0131lmaz ve adet d\u00f6nemi bu hafta i\u00e7inde ger\u00e7ekle\u015fir.<\/p>\n

    Yaman\u0131n riskleri ve yan etkileri bir do\u011fum kontrol hap\u0131n\u0131nkine benzer, ancak damar i\u00e7i p\u0131ht\u0131la\u015fma riski biraz daha y\u00fcksektir.<\/p>\n

    Vajinal Halka<\/h3>\n

    Esnek plastik vajinal halka (NuvaRing) \u00f6strojen ve progestin i\u00e7erir. Halka, hormonlar\u0131n yava\u015f yava\u015f v\u00fccuda emildi\u011fi vajinaya tak\u0131l\u0131r. Vajina i\u00e7inde \u00fc\u00e7 hafta kal\u0131r, ard\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131p bir hafta kullan\u0131lmaz. Adet d\u00f6nemi bu d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc haftada ger\u00e7ekle\u015fir. Her d\u00f6rt haftada bir yeni bir NuvaRing sat\u0131n alman\u0131z gerekir. Vajinal halka hamileli\u011fi, do\u011fum kontrol hap\u0131na benzer \u015fekilde \u00f6nler.<\/p>\n

    Halka fark edilmez ve tak\u0131p \u00e7\u0131karmak kolayd\u0131r. Halka, \u00f6rne\u011fin ili\u015fki s\u0131ras\u0131nda oldu\u011fu gibi, istenirse \u00fc\u00e7 saate kadar vajinadan \u00e7\u0131kar\u0131labilir. Vajinal halkan\u0131n riskleri ve yan etkileri do\u011fum kontrol haplar\u0131 gibidir.<\/p>\n

    Bariyer Y\u00f6ntemleri<\/h3>\n

    Bariyer kontraseptifler spermin rahme girmesini engeller. Bariyer kontraseptifler prezervatif, diyafram ve servikal ba\u015fl\u0131kt\u0131r.<\/p>\n

    Erkek prezervatifi.<\/strong> Erkek prezervatifi, penisin \u00fczerine tak\u0131lan ince, esnek bir k\u0131l\u0131ft\u0131r. Etkili olmas\u0131 i\u00e7in, kullan\u0131m talimat\u0131na dikkatle uymak gerekir. Prezervatifler etkinli\u011fini art\u0131rmak i\u00e7in vajinal sperm \u00f6ld\u00fcr\u00fcc\u00fc ile kullan\u0131l\u0131r. Ba\u015fka bir do\u011fum kontrol y\u00f6ntemi (\u00f6rne\u011fin hap) kullanan bir\u00e7ok ki\u015fi, cinsel yolla bula\u015fan hastal\u0131klar\u0131 \u00f6nlemek i\u00e7in prezervatif de kullanabilir.<\/p>\n

    Kad\u0131n prezervatifi.<\/strong> Kad\u0131n prezervatifi, spermin vajinaya girmesini \u00f6nlemek i\u00e7in bir kad\u0131n taraf\u0131ndan vajinaya tak\u0131l\u0131r. Poli\u00fcretandan yap\u0131lm\u0131\u015f ve \u00f6nceden ya\u011flanm\u0131\u015f bir k\u0131l\u0131ft\u0131r. Vajinan\u0131n i\u00e7ine yerle\u015ftirilir. Prezervatifin halka \u015feklindeki bir k\u0131sm\u0131 vajinan\u0131n i\u00e7inde, halka \u015feklindeki ikinci k\u0131sm\u0131 vajinan\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda kal\u0131r.<\/p>\n

    Diyafram\/servikal ba\u015fl\u0131k.<\/strong> Diyafram ve servikal ba\u015fl\u0131k, rahim a\u011fz\u0131 \u00fczerine oturur ve spermin rahme girmesini engeller. Bu cihazlar lateks veya silikon kau\u00e7uk olarak birden fazla \u00e7e\u015fit ve boyutta bulunur. Doktorunuz taraf\u0131ndan denenmesi gerekir. Diyafram ve servikal ba\u015fl\u0131klar bir sperm \u00f6ld\u00fcr\u00fcc\u00fc ile kullan\u0131lmal\u0131 ve cinsel ili\u015fkiden sonra alt\u0131 ila sekiz saat yerinde b\u0131rak\u0131lmal\u0131d\u0131r. Diyafram bu s\u00fcreden sonra \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131r. Servikal ba\u015fl\u0131k 24 saate kadar yerinde kalabilir.<\/p>\n

    Spermisidler.<\/strong> Spermisidler, spermleri \u00f6ld\u00fcren kimyasal maddelerdir. Spermisitler jel, k\u00f6p\u00fck, krem, film, fitil ve tablet gibi \u00e7e\u015fitli formlarda olabilir.<\/p>\n

    Kal\u0131c\u0131 Do\u011fum Kontrol Y\u00f6ntemleri<\/h3>\n

    Bunlar, hamile kalman\u0131z\u0131 veya \u00e7ocuk sahibi olman\u0131z\u0131 kal\u0131c\u0131 olarak \u00f6nleyen bir i\u015flemlerdir. T\u00fcp ligasyonu (kad\u0131nlar i\u00e7in) ve vazektomi (erkekler i\u00e7in) en yayg\u0131n iki kal\u0131c\u0131 do\u011fum kontrol y\u00f6ntemidir. Bu y\u00f6ntemler kal\u0131c\u0131d\u0131r ve ancak hamileli\u011fi kal\u0131c\u0131 olarak \u00f6nlemek istedi\u011finizden eminseniz d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmelidir.<\/p>\n

    T\u00fcp ligasyonu.<\/strong> T\u00fcp ligasyonu, kad\u0131nlarda hamileli\u011fi kal\u0131c\u0131 olarak \u00f6nlemek i\u00e7in fallop t\u00fcplerinin cerrahi olarak kesilip ba\u011flanmas\u0131 \u015feklinde uygulan\u0131r. \u0130\u015flem bir ameliyathanede yap\u0131l\u0131r. Do\u011fum sonras\u0131 eve gitmeden \u00f6nce veya sezaryen s\u0131ras\u0131nda t\u00fcp ligasyonu yap\u0131labilir. Gebelik d\u0131\u015f\u0131nda her hangi bir zamanda da uygulanabilir.<\/p>\n

    Vazektomi.<\/strong> Vazektomi, erkeklerde testislerden sperm ta\u015f\u0131yan t\u00fcpler olan vas deferensin kesilip ba\u011flanmas\u0131 \u015feklinde uygulan\u0131r. Lokal anestezi alt\u0131nda doktor muayenehanesinde uygulanabilen g\u00fcvenli, olduk\u00e7a etkili bir i\u015flemdir. Vazektomiyi takiben, testler menide hi\u00e7 sperm bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 do\u011frulayana kadar yakla\u015f\u0131k \u00fc\u00e7 ay boyunca ba\u015fka bir do\u011fum kontrol y\u00f6ntemi (\u00f6rn. prezervatif) kullanman\u0131z gerekir.<\/p>\n

    Di\u011fer Do\u011fum Kontrol Y\u00f6ntemleri<\/h3>\n

    Baz\u0131 kad\u0131nlar ve e\u015fleri yukar\u0131da belirtilen do\u011fum kontrol y\u00f6ntemlerini dini veya k\u00fclt\u00fcrel nedenlerle kullanamak istemez. Do\u011furganl\u0131k bilincine dayal\u0131 gebeli\u011fi \u00f6nleme y\u00f6ntemleri, adet d\u00f6ng\u00fcs\u00fc s\u0131ras\u0131ndaki fizyolojik de\u011fi\u015fikliklere dayanmaktad\u0131r. “Do\u011fal aile planlamas\u0131” olarak da adland\u0131r\u0131lan bu y\u00f6ntemler, d\u00f6ng\u00fc uzunlu\u011fu ve yumurtlaman\u0131n fiziksel belirtileri (servikal salg\u0131lardaki de\u011fi\u015fiklik, bazal v\u00fccut \u0131s\u0131s\u0131) kullanarak adet d\u00f6ng\u00fcs\u00fcn\u00fcn do\u011furgan g\u00fcnlerini belirlemek ve bu g\u00fcnlerde cinsel ili\u015fkiden ka\u00e7\u0131nma veya bariyer y\u00f6ntemleri kullanmakt\u0131r.<\/p>\n

    Acil Kontrasepsiyon<\/h3>\n

    Acil kontrasepsiyon, korunmas\u0131z cinsel ili\u015fkiden sonra gebeli\u011fi \u00f6nlemek i\u00e7in kullan\u0131lan y\u00f6ntemlerdir. Acil kontrasepsiyon t\u00fcrleri, rahim i\u00e7i ara\u00e7 (R\u0130A) yerle\u015ftirme ve ertesi g\u00fcn haplar\u0131d\u0131r. Do\u011fum kontrol hap\u0131n\u0131z\u0131 almay\u0131 unutursan\u0131z, cinsel ili\u015fki s\u0131ras\u0131nda prezervatif y\u0131rt\u0131l\u0131rsa veya ba\u015fka nedenlerle korunmas\u0131z cinsel ili\u015fkiye girerseniz (cinsel sald\u0131r\u0131 ma\u011fdurlar\u0131 dahil) acil kontrasepsiyon kullan\u0131labilir. Acil kontrasepsiyon i\u00e7in bir R\u0130A yerle\u015ftirilebilir. Bu y\u00f6ntem ertesi g\u00fcn haplar\u0131ndan daha etkilidir. Spiral acil kontrasepsiyon i\u00e7in en iyi se\u00e7imdir ve devam eden do\u011fum kontrol y\u00f6nteminiz olarak da kalabilir. Di\u011fer se\u00e7enekler, ertesi g\u00fcn haplar\u0131d\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

    G\u00fcn\u00fcm\u00fczde kullan\u0131lan modern korunma y\u00f6ntemleri aras\u0131nda spermisid uygulamalar\u0131, diyafram ve kondom gibi bariyer y\u00f6ntemler, oral kontraseptifler, yamalar (patch), implantlar, enjektabl y\u00f6ntemler, rahim i\u00e7i ara\u00e7lar ve sterilizasyon yer almaktad\u0131r. Rahim \u0130\u00e7i Ara\u00e7lar (R\u0130A – Spiral) Spiral, doktorunuz taraf\u0131ndan vajina ve serviks ge\u00e7ilerek rahim i\u00e7ine yerle\u015ftirilir. \u015eu anda mevcut olan R\u0130A’lar g\u00fcvenli ve etkilidir. Farkl\u0131 spiral t\u00fcrleri: […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[45],"tags":[],"yoast_head":"\n