Ge\u00e7ti\u011fimiz onlarca y\u0131l boyunca k\u0131s\u0131rl\u0131k tan\u0131 ve tedavisinde pek \u00e7ok geli\u015fme\u00a0ve yenilik oldu. Bu yeni bilgiler, k\u0131s\u0131rl\u0131\u011f\u0131 daha iyi anlamam\u0131z\u0131 ve \u00e7iftlere daha yararl\u0131 olmam\u0131z\u0131 sa\u011flad\u0131. Yeni tedavilerin kullan\u0131ma girmesi ile k\u0131s\u0131rl\u0131\u011f\u0131n basit bir t\u0131bbi problem olmad\u0131\u011f\u0131 da ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015f oldu. K\u0131s\u0131rl\u0131k konusunda yasal, ekonomik, moral ve etik konular\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcmlenmesi gerekli idi.<\/p>\n

\u00dcremenin \u00f6nemini farkeden ilk bilim adam\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrler, insan \u00fcreme sistemi ve i\u015flev bozukluklar\u0131n\u0131 anlamaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131. \u0130nsan\u00a0\u00fcremesi ile ilgili bilgilerin \u00e7o\u011fu son 50\u00a0y\u0131lda elde edilmi\u015f olmakla birlikte biny\u0131llar\u0131n sezgi ve deneyimleri olmadan bug\u00fcnk\u00fc d\u00fczeye ula\u015f\u0131lamazd\u0131.<\/p>\n

Bel\u00e7ika’l\u0131 fizik\u00e7i ve anatomist Andreas Vesalius (1514-1564), 1543’te “De Humani Corporis Fabrica” (\u0130nsan v\u00fccudunun yap\u0131s\u0131 \u00fczerine) adl\u0131 kitab\u0131 ile devrim yaratt\u0131. Vesalius, kad\u0131n genital sisteminin ba\u011flar, t\u00fcpler ve damarlar da dahil tam ve do\u011fru bir tan\u0131mlamas\u0131n\u0131 yapt\u0131. Yumurtalar\u0131 ilk kez tan\u0131mlayan da odur.<\/p>\n

Modena’l\u0131 Gabrielle Fallopio (1523-1562), Vesalius’un \u00f6\u011frencisi idi. Yumurtal\u0131klar ve yumurtal\u0131k kanallar\u0131 hakk\u0131nda kitap yazd\u0131. Yumurtal\u0131k kanllar\u0131n\u0131n ad\u0131 onun an\u0131s\u0131na Fallop T\u00fcpleri olarak bilinir.<\/p>\n

Lazzaro Spallanzani (1729-1799), doktor olmamas\u0131na kar\u015f\u0131n k\u0131s\u0131rl\u0131\u011fa \u00e7ok katk\u0131 sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r. Yumurta ve spermin birbirine de\u011fmesi sonucu gebelik olu\u015ftu\u011funu o buldu. Kurba\u011fa yumurtalar\u0131n\u0131, erkek kurba\u011fa testisinden al\u0131nan s\u0131v\u0131 ile ayn\u0131 ortama koyunca yumurtalar\u0131n d\u00f6llendi\u011fini g\u00f6sterdi. Yine ilk a\u015f\u0131lama ile gebelik denemelerini k\u00f6pekler \u00fczerinde yapm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

Hertwig, d\u00f6llenmenin ger\u00e7ekle\u015fmesi \u015f\u0131ras\u0131nda tek bir sperm h\u00fccresinin bir yumurtay\u0131 d\u00f6lledi\u011fini, 1875 y\u0131l\u0131nda deniz kestanesinde g\u00f6stermi\u015ftir.<\/p>\n

Van Beneden (sitolog), 1833’de ascariada gametlerin sadece iki kromozomu oldu\u011funu g\u00f6sterdi. Erke\u011fe ait \u00e7ekirde\u011fin iki kromozomu, di\u015fiye ait \u00e7ekirde\u011fin iki kromozomu ile birle\u015ferek yeni bir zigotun n\u00fckleusunu olu\u015fturmaktad\u0131r. B\u00f6ylece, kal\u0131t\u0131m prensibinin temelleri at\u0131lm\u0131\u015f oldu.\u00a01903’de Danimarkal\u0131 bir farmakolog olan Johannsen, “gen” terimini ve bundan 3 y\u0131l sonra da Bateson yeni bir bilim dal\u0131 olan “genetik”i tan\u0131mlam\u0131\u015flard\u0131r. Yakla\u015f\u0131k 50 y\u0131l sonra, 1953’de Watson, Crick ve Wilkins DNA’n\u0131n \u00e7ift sarmal yap\u0131s\u0131n\u0131 ke\u015ffetmi\u015fler ve 1956’da Tijo ve Levan insanda 46 kromozom oldu\u011funu tespit etmi\u015flerdir.<\/p>\n

J. Marion Sims (1813-1883), Amerikan Kad\u0131n Hastal\u0131klar\u0131 ve Do\u011fum Hekimli\u011fi’nin babas\u0131 say\u0131l\u0131r. Spermlerin vajinaya bo\u015falmas\u0131ndan sonra rahim a\u011fz\u0131 kanal\u0131 s\u0131v\u0131lar\u0131nda ya\u015fama \u015fans\u0131n\u0131n nas\u0131l artt\u0131\u011f\u0131n\u0131 ilk kez bulmu\u015ftur. 1786’da Hunter insanda ilk yapay d\u00f6llenme ve 1866’da Sims ilk don\u00f6r inseminasyonunu uygulam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

Max Huhner (1873-1947), Sims’in \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 esas alarak “Kad\u0131nda ve Erkekte Sterilite ve Tedavisi” adl\u0131 kitab\u0131n\u0131 1913’te yay\u0131nlad\u0131. Bu kitapta Sims Huhner testini tan\u0131mlam\u0131\u015ft\u0131r. Sims Huhner testini y\u0131llarca k\u0131s\u0131rl\u0131k hastalar\u0131nda tan\u0131 i\u00e7in kulland\u0131k. Ancak yararlar\u0131n\u0131n \u00e7ok s\u0131n\u0131rl\u0131 oldu\u011fu be\u015f y\u0131l kadar \u00f6nce deklare edildi.<\/p>\n

1878 y\u0131l\u0131nda ilk kez memelik hayvan h\u00fccreleri kullan\u0131larak ilk t\u00fcp bebek denemesi, 1884 y\u0131l\u0131nda ilk kez a\u015f\u0131lama yap\u0131ld\u0131.<\/p>\n

\u00dcreme fizyolojisi kavramlar\u0131 \u00e7er\u00e7evesinde, jinokologlar taraf\u0131ndan e\u015f \u00f6l\u00e7\u00fcde \u00f6nemli geli\u015fmeler yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yumurtal\u0131k alnmas\u0131n\u0131n sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 g\u00f6zlemleyerek, yumurtal\u0131klar\u0131n fonksiyonunu ve \u00f6zellikle adet d\u00f6ng\u00fcs\u00fcn\u00fc a\u00e7\u0131klayabilmi\u015flerdir. \u0130lk tedaviler, yumurtal\u0131k doku par\u00e7alar\u0131n\u0131n enjekte edilmesinin bir sonucu olarak geli\u015fmi\u015ftir. “Hormon” aktivitesi kavram\u0131 1904’de Baylin taraf\u0131ndan \u00f6ne s\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015f ve farkl\u0131 hormonlar\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 20. y\u00fczy\u0131l\u0131n devam\u0131 boyunca tespit edilmi\u015ftir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Ge\u00e7ti\u011fimiz onlarca y\u0131l boyunca k\u0131s\u0131rl\u0131k tan\u0131 ve tedavisinde pek \u00e7ok geli\u015fme\u00a0ve yenilik oldu. Bu yeni bilgiler, k\u0131s\u0131rl\u0131\u011f\u0131 daha iyi anlamam\u0131z\u0131 ve \u00e7iftlere daha yararl\u0131 olmam\u0131z\u0131 sa\u011flad\u0131. Yeni tedavilerin kullan\u0131ma girmesi ile k\u0131s\u0131rl\u0131\u011f\u0131n basit bir t\u0131bbi problem olmad\u0131\u011f\u0131 da ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015f oldu. K\u0131s\u0131rl\u0131k konusunda yasal, ekonomik, moral ve etik konular\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcmlenmesi gerekli idi. \u00dcremenin \u00f6nemini farkeden […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[47],"tags":[],"yoast_head":"\n