T\u00fcm v\u00fccut damarlar\u0131m\u0131z kan ak\u0131m\u0131n\u0131n h\u0131z\u0131n\u0131 azaltan belirgin bir dirence sahiptir. Kalp kan\u0131 bas\u0131n\u00e7la pompalay\u0131p damarlar\u0131n direncini yener. V\u00fccudumuz \u00f6zellikle kan dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n h\u0131zland\u0131r\u0131lmas\u0131 gereken organlar\u0131n damarlar\u0131n\u0131 geni\u015fleterek direnci d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcr. B\u00f6ylece bu organlara daha bol kan g\u00f6nderilmi\u015f olur.<\/p>\n
Rahim damarlar\u0131 da gelen kana diren\u00e7 g\u00f6sterecek bir yap\u0131ya sahiptir. Ancak gebelik b\u00fcy\u00fcmeye ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda bebe\u011fin besin gereksinimi artar. Bu gereksinim art\u0131\u015f\u0131 \u00f6zellikle gebeli\u011fin ikinci yar\u0131s\u0131nda daha fazlad\u0131r. Bu y\u00fczden gebeli\u011fin ilk yar\u0131s\u0131nda kan dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n rahimde yo\u011funla\u015fmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in rahim damarlar\u0131 de\u011fi\u015fim ge\u00e7irir. Bu de\u011fi\u015fim, di\u011fer organlarda ortaya \u00e7\u0131kan damar geni\u015flemesi olay\u0131ndan farkl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu gebelik boyunca kal\u0131c\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Rahim damarlar\u0131nda beklenen ve istenen bu yap\u0131sal de\u011fi\u015fikli\u011fin ortaya \u00e7\u0131kmamas\u0131 plasental yetmezlik olarak bilinen soruna neden olur. Plasental yetmeslik de ba\u015fta bebe\u011fin b\u00fcy\u00fcmesinde ortaya \u00e7\u0131kan yava\u015flamalarla kendini g\u00f6sterir.<\/p>\n
Doppler ultrasonografi, damarlardaki kan ak\u0131m h\u0131zlar\u0131na bak\u0131larak bu d\u00fczenlemelerin ortaya \u00e7\u0131k\u0131p \u00e7\u0131kmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6sterir.<\/p>\n
Doppler ile incelenen damarlar<\/p>\n
Plasentan\u0131n kan dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n de\u011ferlendirmesi, plasentadaki dola\u015f\u0131m yetersizli\u011fini ortaya koyar. Plasentada dola\u015f\u0131m yetersizli\u011fi olmas\u0131 da, gebelik zehirlenmesi (preeklampsi), rahim i\u00e7i geli\u015fme gerili\u011fi ve bebe\u011fin do\u011fum \u00f6ncesi \u00f6l\u00fcm\u00fc gibi sonu\u00e7lara neden olabilir.Fetusun kan dola\u015f\u0131m\u0131 da doppler ile de\u011ferlendirilebilir. Kan dola\u015f\u0131m\u0131ndaki aksakl\u0131klar, bebe\u011fin ba\u015fta beslenme olmak \u00fczere genetik ve di\u011fer bir\u00e7ok hastal\u0131\u011f\u0131 hakk\u0131nda bilgi sahibi olmam\u0131za yard\u0131mc\u0131 olur.Renkli doppler haritalamas\u0131 ile bebekteki kan ak\u0131mlar\u0131 ak\u0131m y\u00f6n\u00fc farkl\u0131 renklerde g\u00f6sterilerek resim haline getirilebilir.<\/p>\n
Doppler ultrason, bebe\u011fin kalbinin de\u011ferlendirilmesinde ve bebekteki kans\u0131zl\u0131\u011f\u0131 saptamada yeri doldurulmaz bir y\u00f6ntemdir.<\/p>\n
Daha yeni bir geli\u015fme ise g\u00fc\u00e7 doppleridir. Bu y\u00f6ntemde daha k\u00fc\u00e7\u00fck damarlar\u0131 da g\u00f6r\u00fcnt\u00fclemek m\u00fcmk\u00fcn hale gelir. Bu y\u00f6ntemde normal ultrason g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fcn\u00fcn \u00fczerine organ\u0131n kanlanmas\u0131 renkli olarak oturtulmu\u015ftur. Plasenta dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n g\u00f6sterilmesi i\u00e7in iyi bir y\u00f6ntemdir.<\/p>\n
Doppler ultrason vajinal yoldan veya kar\u0131ndan yap\u0131labilir.<\/p>\n
T\u00fcm modern ultrason cihazlar\u0131nda doppler \u00f6zelli\u011fi bulunmaktad\u0131r. Bu y\u00fczden doppler uygulamas\u0131 i\u00e7in ba\u015fka bir ultrason aletinin kullan\u0131lmas\u0131 gerekmez.<\/p>\n
Renkli Doppler damarlar i\u00e7erisindeki kan ak\u0131m\u0131n\u0131n y\u00f6n\u00fcn\u00fc belirlemek amac\u0131yla yap\u0131lan renk kodlamas\u0131n\u0131 i\u00e7eren dinamik ultrasonografik inceleme y\u00f6nteminin ad\u0131d\u0131r. Renkli Doppler fetal ekokardiografide, gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) rahim i\u00e7i gerili\u011fi (IUGR) olgular\u0131nda risk tayini ve y\u00f6netiminde, bebek kordonu ve plasentaya ait anomalilerin tan\u0131mlanmas\u0131nda, anne ve\u00a0 bebe\u011fe ait t\u00fcm\u00f6ral kitlelerin tan\u0131s\u0131nda, bebe\u011fin d\u00fc\u015f\u00fck kan de\u011ferlerinin (anemi) tan\u0131 ve y\u00f6netiminde kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n
Doppler, kan dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n de\u011ferlendirilmesi i\u00e7in kullan\u0131lan bir y\u00f6ntemdir. Doppler y\u00f6ntemi ile uzun y\u0131llard\u0131r bebeklerin kalp at\u0131\u015flar\u0131n\u0131 dinleyen cihazlar kullan\u0131lmakta. Bu cihazlar dapton ad\u0131 ile biliniyor. Son y\u0131llarda doppler ultrason teknolojisi \u00e7ok h\u0131zl\u0131 geli\u015fmi\u015ftir. Bu geli\u015fim ile gebelikte daha fazla alanda doppler kullan\u0131labilir hale geldi. \u00d6zellikle bebe\u011fin yeterli beslendi\u011finin saptanmas\u0131 ile geli\u015fme geriliklerinin de\u011ferlendirilmesi ve kalp hastal\u0131klar\u0131n\u0131n tan\u0131s\u0131nda doppler kullan\u0131m\u0131 giderek artmaktad\u0131r.<\/p>\n
Doppler ultrasonun en iyi kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 alan bebe\u011fin kalp at\u0131mlar\u0131 ve de\u011fi\u015fik damarlardaki kan ak\u0131m\u0131n\u0131n de\u011ferlendirilmesidir. Gebelik s\u0131ras\u0131nda \u00f6l\u00e7\u00fclmesi yararl\u0131 olabilecek kan dola\u015f\u0131mlar\u0131 aras\u0131nda plasenta, rahim ve bebe\u011fin kan dola\u015f\u0131mlar\u0131 bulunur.<\/p>\n
Farkl\u0131 kan damarlar\u0131n\u0131n farkl\u0131 kan ak\u0131m h\u0131zlar\u0131 ve \u015fekilleri vard\u0131r. Doppler ultrason ile kan damarlar\u0131n\u0131n kan ak\u0131m h\u0131zlar ve \u015fekilleri de\u011ferlendirilebilir. Rahim kan ak\u0131m\u0131n\u0131n azalmas\u0131, bebe\u011fin geli\u015fim bozukluklar\u0131na neden olur. Kan ak\u0131m h\u0131zlar\u0131ndaki farkl\u0131l\u0131klar geli\u015fme gerili\u011finin ne kadar ciddi oldu\u011funu g\u00f6sterir.<\/p>\n
Tekrarlanabilir ve g\u00fcvenilir sonu\u00e7lar elde etmek i\u00e7in Doppler muayenesinde t\u00fcm damarlara yakla\u015f\u0131m \u015f\u00f6yledir:<\/p>\n
Ak\u0131m direncini saptama<\/p>\n
Fetal anemi gibi hiperdinamik dola\u015f\u0131m de\u011ferlendirilirken\u00a0Doppler\u00a0dalgas\u0131n\u0131n en y\u00fcksek noktas\u0131 olan\u00a0pik sistolik velosite (PSV) al\u0131nmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Arteriyel Doppler<\/p>\n
Sistolik ve diyastolik velosite aras\u0131ndaki ili\u015fki ve dalga \u015fekli karakteristikleri \u015funlara ba\u011fl\u0131d\u0131r:<\/p>\n
Ven\u00f6z Doppler<\/p>\n
\u00dczerinde en \u00e7ok klinik \u00e7al\u0131\u015fma yap\u0131lan venler, duktus venozus, vena kava inferior ve umblikal vendir.<\/p>\n
Ven\u00f6z Doppler, venin akt\u0131\u011f\u0131 kalbin fonkiyonu hakk\u0131nda bilgi verir<\/p>\n
T\u00fcm damarlar, ayn\u0131 dalga \u015fekillerini g\u00f6sterir<\/p>\n
Plasental Doppler<\/p>\n
Plasenta, iki kompartman aras\u0131nda besin, s\u0131v\u0131 ve gaz al\u0131\u015fveri\u015fi sa\u011flayan bir organd\u0131r:<\/p>\n
Gebeli\u011fin ilerlemesine paralel olarak damarsal yap\u0131lar\u0131n fizyolojik mat\u00fcrasyonunu g\u00f6steren belirte\u00e7ler<\/p>\n
Anormal plasentasyon durumunda<\/p>\n
Hipoksemi\/asidemi riski, umblikal arterdediyastol sonu ak\u0131m azalmas\u0131 ile orant\u0131l\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Fet\u00fcste dola\u015f\u0131m<\/p>\n
Paralel dola\u015f\u0131mda tercihli ak\u0131mlar<\/p>\n
Duktus venozus \u015fant\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fikli\u011fi t\u00fcm ak\u0131m dengesini etkiler.<\/p>\n
Arteriyal direnci de\u011fi\u015fiklikleri kalp, beyin ve v\u00fccut dengesini etkiler.<\/p>\n
Umblikal ven<\/p>\n
Umblikal\u00a0ven, fetal abdomende veya umblikal kord i\u00e7inde muayene edilmelidir. Ak\u0131m 12 haftadan itibaren fetuslerin %90’\u0131nda sabittir. Pulsasyon, fet\u00fcslar\u0131n %10’unda g\u00f6r\u00fcl\u00fcr ve \u00fc\u00e7 tip olabilir<\/p>\n
Monofazik pulsasyonlar, sentral venlerin anormalli\u011fi ile ilgili bir durumdur. Multifazik pulsasyonlar, anormal y\u00fcksek ven\u00f6z bas\u0131nc\u0131 g\u00f6sterir.<\/p>\n
Umblikal ven\u00f6z Doppler’in klinik uygulamas\u0131<\/p>\n
Duktus venozus<\/p>\n
Duktus venozus, karaci\u011ferden kalbe besin ak\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fczenleyen birincil \u015fantt\u0131r. Damar, sagittal veya abdominal aksial planda g\u00f6zlemlenebilir.<\/p>\n
Orta serebral arter<\/p>\n
Orta serebral arter (MCA), kafatas\u0131 taban\u0131nda yer alan Willis poligonunun bir dal\u0131d\u0131r. Aksial al\u0131nan kesitte renkli Doppler ile Willis poligonu ve MCA\u00a0g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Puls wave Doppler gatei MCAnin proksimal 1\/3’\u00fcne yerle\u015ftirilir. \u0130nsonasyon a\u00e7\u0131s\u0131 0 derece olmal\u0131d\u0131r. Gereksiz bas\u0131n\u00e7 yap\u0131lmamal\u0131d\u0131r. Fetusun kafas\u0131na bas\u0131n\u00e7 yap\u0131lmas\u0131 pik sistolik ak\u0131m (PSV)\u00a0ve pulsatilite indeksini (PI)\u00a0art\u0131r\u0131r.<\/p>\n
T\u00fcm v\u00fccut damarlar\u0131m\u0131z kan ak\u0131m\u0131n\u0131n h\u0131z\u0131n\u0131 azaltan belirgin bir dirence sahiptir. Kalp kan\u0131 bas\u0131n\u00e7la pompalay\u0131p damarlar\u0131n direncini yener. V\u00fccudumuz \u00f6zellikle kan dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n h\u0131zland\u0131r\u0131lmas\u0131 gereken organlar\u0131n damarlar\u0131n\u0131 geni\u015fleterek direnci d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcr. B\u00f6ylece bu organlara daha bol kan g\u00f6nderilmi\u015f olur. Rahim damarlar\u0131 da gelen kana diren\u00e7 g\u00f6sterecek bir yap\u0131ya sahiptir. Ancak gebelik b\u00fcy\u00fcmeye ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda bebe\u011fin besin gereksinimi artar. […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":5223,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[32],"tags":[],"yoast_head":"\n