Gebelikte y\u00fcksek tansiyon ve bununla ilgili hastal\u0131klar, t\u00fcm gebelerin %5-10’unda g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Bu hastal\u0131klar, erken do\u011fum, bebek ve anne \u00f6l\u00fcmlerinin \u00f6nemli nedenleridir.\u00a0Anne \u00f6l\u00fcmlerinin Afrika ve Asya’da %10 ve G\u00fcney Amerika’da d\u00f6rtte birinin nedenidir.<\/p>\n
Gebelikte y\u00fcksek tansiyon 4 grupta incelenebilir;<\/p>\n
20. gebelik haftas\u0131ndan sonra ortaya \u00e7\u0131kan, postpartum (do\u011fum sonras\u0131) d\u00f6nemde normale d\u00f6nen, protein\u00fcrinin (idrarda protein saptanmas\u0131) e\u015flik etmedi\u011fi, sistolik 140 \/diastolik 90 mm Hg\u2019nin \u00fcst\u00fcndeki kan bas\u0131nc\u0131 “gestasyonel hipertansiyon” ad\u0131n\u0131 al\u0131r. (The National High Blood Pressure Education Program Working Group\u2019un 2002 tan\u0131mlamas\u0131na g\u00f6re)<\/p>\n
Gebeli\u011fin son d\u00f6neminde, kan bas\u0131nc\u0131n\u0131n (hipertansiyon) artmas\u0131, idrarla protein kayb\u0131 (protein\u00fcri) sonucu el ve ayaklarda a\u011f\u0131r \u00f6demlerle ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Buna preeklampsi (toksemi – gebelik zehirlenmesi) denir. Ancak ACOG (Amerikan Kad\u0131n Do\u011fumcular Birli\u011fi) y\u00f6nergelerine g\u00f6re preeklampsi tan\u0131s\u0131nda protein\u00fcri aramaya gerek yoktur.<\/p>\n
Preeklampsi nedenlerinden birinin de yetersz beslenme oldu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmektedir.\u00a0 Plasenta dola\u015f\u0131m\u0131 iyi olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in bebek iyi beslenemez, bebek \u00f6l\u00fcmleri g\u00f6r\u00fclebilir. Kronik hastal\u0131\u011f\u0131 olan (b\u00f6brek, kalp hastas\u0131, diyabetik) gebelerde, ileri ya\u015f (35 ya\u015f \u00fczeri) gebeliklerde, \u00e7ok ve s\u0131k aral\u0131kl\u0131 do\u011fum yapan kad\u0131nlarda, s\u0131kl\u0131kla ortaya \u00e7\u0131kabilir.<\/p>\n
Gebelikten \u00f6nce varolan veya gebeli\u011fin 20. Haftas\u0131ndan \u00f6nce de olan 140\/90 mm. Hg\u2019nin \u00fczerinde olan kan bas\u0131nc\u0131 kronik hipertansiyon olarak tan\u0131mlan\u0131r.<\/p>\n
Eklampsi, preeklampsi sonras\u0131 geli\u015fen ciddi bir problemdir ve preeklampsili gebede yeni ortaya \u00e7\u0131kan grand mal tarz\u0131 epilepsi n\u00f6betleri (di\u015flerin kas\u0131lmas\u0131, yere d\u00fc\u015fme gibi bulgular\u0131 olan havale geli\u015fmesi) olarak tan\u0131mlan\u0131r. Bu epilepsi n\u00f6betlerinin nedeni; idiyopatik epilepsi, kanayan arteroven\u00f6z malformasyon ya da anevrizma gibi gebenin beyin damarlar\u0131ndaki de\u011fi\u015fiklikler de olabilir. \u00d6zellikle postpartum (do\u011fum sonras\u0131) 48-72 saat sonras\u0131 olan n\u00f6betlerde eklampsi d\u0131\u015f\u0131ndaki nedenlere ba\u011fl\u0131 n\u00f6betlerin olma olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n daha fazla oldu\u011fu g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurulmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Preeklampsili bir gebede tabloya hemoliz (kan h\u00fccrelerinin y\u0131kl\u0131mas\u0131na ba\u011fl\u0131 kans\u0131zl\u0131k), artm\u0131\u015f karaci\u011fer enzimleri (ALT,AST vb) ve trombositopeni (kanda p\u0131ht\u0131la\u015fmay\u0131 etkileyen trombositlerde azalma) gibi anormal laboratuvar test sonu\u00e7lar\u0131 kat\u0131l\u0131rsa, HELLP sendromu ad\u0131n\u0131 al\u0131r ve prognoz (hastal\u0131\u011f\u0131n gidi\u015fat\u0131) k\u00f6t\u00fc olacakt\u0131r. HELLP sendromu \u015fiddetli preeklampside % 20 oran\u0131nda g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Ablasyo plasenta (plasentan\u0131n erken ayr\u0131lmas\u0131 ve kanama), gebede veya lohusada b\u00f6brek yetmezli\u011fi, kad\u0131n karaci\u011ferinde subkaps\u00fcler hematom (karaci\u011ferde kaps\u00fcl alt\u0131nda kanama), fetal ve maternal \u00f6l\u00fcm (bebek ve anne \u00f6l\u00fcm\u00fc) olabilir.<\/p>\n
\u00d6zellikle gebeli\u011fin son \u00fc\u00e7 ay\u0131nda g\u00f6r\u00fclen \u00f6dem do\u011fal bir olay olmas\u0131na kar\u015f\u0131n \u00f6demin v\u00fccuttaki miktar\u0131 ve yayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 \u00f6nemlidir. Tedavi edilmeyen preeklamsi hem anne hem de bebe\u011fin ya\u015fam\u0131n\u0131 tehlikeye sokar ve bu durum gebeli\u011fin sonlar\u0131na do\u011fru daha da tehlikeli olabilir. Bunu engellemek i\u00e7in g\u00fcnl\u00fck al\u0131nan tuz miktar\u0131 s\u0131n\u0131rl\u0131 tutulmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Gebelikte y\u00fcksek tansiyon varl\u0131\u011f\u0131nda istirahat \u00f6nerilir, diyet d\u00fczenlenir. G\u00fcnde 4 kez tansiyon izlenir. Kilo art\u0131\u015f\u0131 ve pretibial \u00f6dem, g\u00fcnl\u00fck izlenir. Protein\u00fcri, g\u00fcnl\u00fck izlenir. (24 saatlik idrar veya spot idrar). Haftada bir iki kez biyokimyasal teknikler ve kan say\u0131m\u0131 izlenir. Klinik seyrin k\u00f6t\u00fcle\u015fti\u011fini g\u00f6steren bulgular izlenir. Fetal hareket say\u0131s\u0131 izlenir. (Bebe\u011fin g\u00fcnde en az 10-12 kez hareket etti\u011fi g\u00f6zlenmelidir.)<\/p>\n