The post Liken Sklerozus appeared first on İzmir Karşıyaka Kadın Doğum Merkezi.
]]>Liken sklerozis, cildin incelmesi ile beyaz lekelerin oluşmasına neden olan bir cilt hastalığıdır. Liken sklerozus olgularında kaşıntı ve yanma da beyaz lekelere eşlik eder. Genellikle dış cinsel organ cildinde, olsa da meme cildi gibi başka bölgeleri de tutabilir.
Kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanır.
Kadınlarda liken sklerozusa ergenlik öncesi ve menopoz sonrası dönemlerde daha sık rastlanır. Adet kanamalarının olduğu yetişkin dönemde de liken sklerozus görülebilir. Ancak daha nadirdir.
Genital bölge cildinde en çok klitoris yakınları, büyük ve küçük dudaklar ile anüs bölgesinde görülür. Olguların %15’inde uyluk, meme, bilek, omuz, ense ve hatta ağız içinde bile olabilir.
Tüm olgulara tanı konmuş olmadığından liken sklerozusun ne kadar yaygın olduğu net olarak bilinmiyor. Ancak genital bölgede kaşıntı şikayeti ile başvuran her 30 hastadan birinde liken sklerozus olduğu tahmin ediliyor.
Liken sklerozusun nedeni net olarak bilinmemektedir. Aşağıda şüpheli faktörler sıralanmıştır:
Genetik Faktörler. Liken sklerozus, bazı ailelerde daha sık görülür. Genetik yatkınlığı olan kişilerde travma veya zedelenme ile liken sklerozus başlayabilir.
Bağışıklık Sistemi Bozuklukları. Liken sklerozus otoimmun bir hastalık olabilir. Liken sklerozuslu kişilerde otoimmun bazı başka hastalıkların (tiroid hastalığı, kansızlık, diyabet, bölgesel saç dökülmesi ve vitiligo) görülmesi, liken sklerozusun da otoimmun olduğunu düşündürmüştür. Vücudun bağışıklık sisteminin zedelenmiş cilt bölgesine saldırısı sonucu oluşabilir.
Enfeksiyonlar. Liken sklerozus bulaşıcı bir hastalık değildir. Bazı enfeksiyonlardan sonra başladığı saptanmış olmakla birlikte bu enfeksiyonların liken sklerozus nedeni olduğu söylenemez.
Hormonlar. Ergenlik öncesi kızlar e menopoz sonrası kadınlarda sık görülmesi, hormonal bazı etkilerin olabileceğini düşündürmüştür. Ancak sistemik veya lokal östrojen, testosteron veya progesteron hormonu kullanımları kesin sonuç vermemiştir.
İdrar. Erkeklerde idrar temasının liken sklerozus gelişimini tetikleyebileceğine dair bulgular vardır. Bu nedenle sünnetsiz erkeklerde idrarın sünnet derisi altında kalması liken sklerozusu tetikleyebilir. Ancak idrar teması, kadınlardaki liken sklerozusun neden oluştuğunu açıklayamamıştır.
Liken sklerozus olan bazı olgular genital bölgede ağrılı bir huzursuzluk hisseder. Ancak çoğunlukla belirtiler daha şiddetli ve aşağıdaki gibidir:
Liken sklerozus, vulvanın farklı bölgelerinde farklı görüntüler verebilir. Vajina girişinin daralması, ciltteki çatlak ve zedelenmeler nedeniyle muayene çok ağrılı olabilir. Liken sklerozus, vajina ve rahim gibi iç genital organları etkilemez.
Erkeklerde liken sklerozus, sünnet olmamış kişilerde sünnet derisinde sık görülür.
Genital bölge dışında da liken sklerozis görülebilir. Kadın ve erkekte görülebilmekle birlikte çocuklarda genital bölge dışı liken sklerozus pek görülmez. Genital bölge dışı liken sklerozus, vücudun üst kısımlarını, en çok da memeyi tutar.
Aşağıdaki durumlarda muayene olmayı ihmal etmemelisiniz:
Liken sklerozus tanısında tipik olarak aşağıdaki aşamalar uygulanır.
Şikayetler ve muayene. Kaşıntı şikayeti ile gelen hastada kaşıntı olan yerler muayene edilir. Muayene sırasında liken sklerozusun tipik görünümü saptandığında vücudun başka bölgelerinde de bulunup bulunmadığı kontrol edilir.
Biyopsi. Liken sklerozustan şüphelenildiğinde biyopsi ile tanı doğrulanmalıdır. Cildinizde belirtilerin olduğu alandan küçük bir cilt parçası alınır. Alınan parça patoloji doktoru tarafından mikroskop ile incelenir. Biyopsi, kaşıntının liken sklerozustan kaynaklanıp kaynaklanmadığını gösterir. Çocuklarda biyopsiye gerek duyulmaz.
Diğer hastalıkların ekarte edilmesi. Belirtileri liken sklerozus ile karışabilecek aşağıdaki hastalıkları ekarte etmek için bazı testler yapılabilir.
Genital organ cildinde liken sklerozus olan kadınlarda cildin skuamöz hücreli kanserine rastlanma olasılığı artar.
Liken sklerozusun tanısının erken konması, etkili bir şekilde tedavi edilmesi ve şüpheli alanlardan biyopsi alınması ile cilt kanseri riski azaltılabilir. Lilen sklerozus olguları en az yılda iki defa muayene edilmeli, şüpheli alanlar saptanırsa biyopsi alınmalı, iyileşmeyen yaralar olursa en kısa sürede muayeneye gelmesi konusunda uyarılmalıdır. Tedavi ile iyileşmeyen alanlardan biyopsi yapılmalıdır. Sıkı kontrol ile erken tanı konan kanserin zarar vermesi önlenebilir.
Genital bölge dışındaki liken sklerozus olgularında kanseri riskinde artma saptanmamıştır.
Liken sklerozus vajina girişinde daralma yaparak cinsel ilişkilerde ağrı oluşmasına neden olabilir. Öncelikle cinsel temas azaltılmalıdır. Cildin yumuşatılması için östrojenli krem kullanılması önerilir. Cildin aşamalı olarak gevşetilmesi için vajinal dilatatörler önerilebilir.
Tedavinin öncelikli amacı kaşıntıyı azaltmaktır. Kaşıntı veya başka belirtisi olmasa bile liken sklerozus hastaları tedavi edilmelidir. Tedavi uygulanan olgular yılda en az iki defa kontrol edilmelidir.
Liken sklerozus tedavisine alınan hastalara şu konularda bilgi verilir:
Tedavide kullanılan ilaçlar belirtilerinize ve hastalığın şiddetine göre değişebilir
İyi haber, liken sklerozus tedavisinde steroid kremler çoğunlukla işe yarar. Üstelik sonrasında oluşacak yara izleri de önlenmiş olur. Ancak tedavi ve kontrollerin yaşam boyu sürmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Liken sklerozus, genellikle hayatınız boyunca devam eder. Vulvada liken sklerozus olan kadınların uzun yıllar tedavi görmesi gerekecektir. Doktorunuzun önerilerine ömür boyunca dikkat etmeniz gerekecektir. Doktorunuz uygun görmedikçe ilaçları bırakmamalısınız.
Genital bölge cildinde liken skerozus olan erişkinlerde hasta cilt alanlarında kanser oluşması riski artmıştır. Yılda bir veya iki kez muayene olmalısınız. Hastalığın seyri kontrol edilirken kanser taraması da yapılır. Siz de cinsel organ cildini kanser olabilecek değişiklikler açısından ayda bir kez kontrol etmelisiniz. Nelere dikkat edeceğinizi doktorunuz söyleyecektir.
Liken sklerozuslu çocuklarda kanser riski erişkinler gibi yüksek değildir.
The post Liken Sklerozus appeared first on İzmir Karşıyaka Kadın Doğum Merkezi.
]]>